The object of research, development or design (in Russian) : Виды рода Tulipa L., произрастающие в Казахстане.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанда өсетін Tulipa L. туысы түрлері.

Aim of work (in Russian) : Изучить внутри- и межвидовое генетическое разнообразие дикорастущих видов тюльпанов Казахстана с использованием SSR-маркеров, определить филогенетические связи видов по нуклеотидным последовательностям маркеров ДНК-баркодирования и хлоропластных геномов с использованием геномных технологий нового поколения, а также фитохимические особенности широкораспространенных видов тюльпанов.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстандағы жабайы қызғалдақ түрлерінің түрішілік және түраралық генетикалық алуантүрлілігін SSR-маркерлерін қолдану арқылы зерттеу, жаңа буынның геномдық технологияларын пайдалана отырып, ДНҚ-баркодтау маркерлерінің нуклеотидтік тізбектері мен хлоропласттық геномдар бойынша түрлердің филогенетикалық байланыстарын, сондай-ақ қызғалдақтардың кең таралған түрлерінің фитохимиялық ерекшеліктерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Сбор популяций, определение видовой принадлежности растений и документирование, выделение ДНК, полимеразная цепная реакция (ПЦР), электрофорез, определение нуклеотидных последовательностей (НП) с использованием ДНК-анализатора, полногеномное секвенирование нового поколения. В работе использованы статистические прикладные программы BioEdit, MEGA, Past и др.

Методы исследования (на казахском) : Популяцияларды жинау, өсімдік түрлерін анықтау және құжаттау, ДНҚ бөлу, полимеразды тізбекті реакция (ПТР), электрофорез, ДНҚ -анализаторын қолдану арқылы нуклеотидтер тізбегін анықтау, жаңа буынды толық геномдық секвенирлеу. Жұмыста BioEdit, MEGA, Past және т.б. статистикалық қолданбалы бағдарламалары пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Собрано 123 популяции (2393 листовых образцов) 25 видов тюльпанов в регионах Восточного, Западного, Центрального, Южного и Юго-Восточного Казахстана. Проведен анализ нуклеотидных последовательностей (НП) пластидных геномов 9 редких и эндемичных видов Tulipa. В NCBI депонированы НП: 1) пластидных геномов 9 видов Tulipa; 2) маркеров ДНК-баркодирования: ITS – 9 видов (15 образцов), matK – 7 видов (10); rbcL – 11 видов казахстанских тюльпанов. Изучен уровень генетического разнообразия популяций T. alberti, T. greigii и T. buhseana с помощью SSR-маркеров. Экстракты листьев видов T. greigii и T. kaufmaniana изучены по вторичным метаболитам. Пополнена Информационная база данных «Биоразнообразие флоры Казахстана».

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шығыс, Батыс, Орталық, Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Қазақстан аймақтарында қызғалдақтың 25 түрінің 123 популяциясы (2393 жапырақ үлгісі) жиналды. Tulipa 9 сирек және эндем түрінің пластид геномдарының нуклеотидтер тізбегіне (НТ) талдау жүргізілді. NCBI базасына: 1) Tulipa 9 түрінің пластидті геномдары; 2) ДНҚ-баркодтау маркерлері: Қазақстан қызғалдақтарының ITS – 9 түр (15 үлгі), matK – 7 түр (10); rbcL –11 түрінің НТ жүктелді. T. alberti, T. greigii және T. buhseana популяцияларының генетикалық алуантүрлілік деңгейі SSR-маркерлерінің көмегімен зерттелді. Екіншілік метаболиттер үшін T. greigii және T. kaufmaniana түрлерінің жапырақ сығындылары зерттелді. «Қазақстан флорасының биоалуантүрлілігі» ақпараттық базасы толықтырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Коллекция ДНК 25 видов Tulipa, произрастающих в Казахстане.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстанда өсетін Tulipa 25 түрінің ДНҚ коллекциясы.

Level of implementation (in Russian) : НП пластидных геномов 9 видов тюльпанов и НП маркеров баркодирования ITS, matK, и rbcL 36 образцов 11 видов Tulipa депонированы в NCBI.

Level of implementation (in Kazakh) : Tulipa 9 түрінің пластид геномдарының НТ және Tulipa 11 түрінің 36 үлгісінен алынған ITS, matK және rbcL баркодтау маркерлерінің НТ NCBI сақталды.

Efficiency (in Russian) : Результаты исследований могут быть применимы для сохранения важных генетических ресурсов тюльпанов, в решении молекулярной таксономии рода и консенсуса между исконно ботаническими и молекулярно-генетическими подходами.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері қызғалдақтардың маңызды генетикалық ресурстарын сақтауға, туыстың молекулалық таксономиясын шешуге және байырғы ботаникалық және молекулалық-генетикалық тәсілдер арасындағы консенсусқа қолданылуы мүмкін.

Field of application (in Russian) : Ботаника, молекулярная генетика, молекулярная таксономия, фитохимия.

Field of application (in Kazakh) : Ботаника, молекулалық генетика, молекулалық таксономия, фитохимия.