The object of research, development or design (in Russian) : дети дошкольного возраста с ВПС, ЛАГ, контрольная группа, неполовозрелые крысята.

The object of research, development or design (in Kazakh) : ВПС, ЛАГ бар мектепке дейінгі жастағы балалар, бақылау тобы, бала егеуқұйрықтар.

Aim of work (in Russian) : Разработка инновационных молекулярных технологий диагностики и оценки эффективности лечения легочной артериальной гипертензии у детей дошкольного возраста.

Aim of work (in Kazakh) : Мектепке дейінгі жастағы балалардағы өкпе артериялық гипертензиясын диагностикалау және емдеу тиімділігін бағалауда инновациялық молекулалық технологияларды әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Исследование проводилось с участием детей с ВПС, осложненными ЛАГ. Для анализа серотониновой системы использовались пробы крови и мочи, исследованные методом иммуноферментного анализа (ИФА) для определения концентрации серотонина и его метаболита 5-ГИУК, переносчика SERT, рецепторов 5HT2A. Экспериментальная часть включала модель ЛАГ на крысятах, которым вводили монокроталин для индукции легочной гипертензии. Для оценки диагностической точности использовался ROC-анализ. Статистический анализ выполнялся с помощью критерия Манна-Уитни и корреляции Спирмена.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу ТБЖА және ӨАГ бар балалардың қатысуымен жүргізілді. Серотонин жүйесін талдау үшін қан мен зәр сынамалары қолданылды, олар серотонин мен оның метаболиті 5-ГИСҚ, SERT тасымалдағышының және 5HT2A рецепторларының концентрациясын анықтау үшін иммуноферменттік талдау (ИФТ) әдісімен зерттелді. Эксперименттік бөлімде өкпе гипертензиясын индукциялау мақсатында егеуқұйрықтарға монокроталин енгізілді. Диагностикалық дәлдікті бағалау үшін ROC талдауы қолданылды. Статистикалық талдау Манн-Уитни критерийі және Спирман корреляциясы арқылы жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В группе детей с ЛАГ уровень 5-ГИУК в плазме был снижен (8,20 нг/мл против 11,33 нг/мл в контроле, p=0,03), а в моче значительно повышен (6,55 нг/моль креатинина против 1,00, p=0,026). Эксперимент на крысятах показал увеличение фиброза легочной артерии в 2,5 раза по сравнению с контролем (p

Obtained results and novelty (in Kazakh) : ӨАГ бар балалар тобында 5-ГИСҚ деңгейі плазмада төмендеген (8,20 нг/мл қарсы 11,33 нг/мл бақылау тобында, p=0,03), ал зәрде айтарлықтай жоғарылаған (6,55 нг/моль креатининге қарсы 1,00, p=0,026). Егеуқұйрықтардағы эксперимент өкпе артериясының фиброзының бақылау тобымен салыстырғанда 2,5 есе артқанын көрсетті (p

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты исследования имеют высокую практическую значимость и могут быть использованы для разработки новых диагностических и терапевтических подходов в лечении ЛГ у детей с ВПС.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері жоғары практикалық маңызға ие және туа біткен жүрек ақаулары бар балаларда өкпе гипертензиясын емдеуде жаңа диагностикалық және терапиялық тәсілдерді әзірлеу үшін пайдаланылуы мүмкін.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген.

Efficiency (in Russian) : Исследование доказало, что использование серотониновой системы в качестве биомаркеров диагностики ЛАГ у детей является эффективным инструментом для выявления заболевания на ранних стадиях. Разработанные молекулярные технологии обеспечивают высокую точность диагностики и позволяют более детально отслеживать эффективность проводимого лечения, что значительно улучшает прогноз и качество жизни пациентов.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу серотонин жүйесін балалардағы ӨАГ диагностикалауда биомаркер ретінде қолдану ауруды ерте кезеңдерде анықтаудың тиімді құралы екенін дәлелдеді. Әзірленген молекулалық технологиялар диагностиканың жоғары дәлдігін қамтамасыз етіп, жүргізілетін емнің тиімділігін неғұрлым егжей-тегжейлі бақылауға мүмкіндік береді, бұл науқастардың болжамын және өмір сапасын едәуір жақсартады.

Field of application (in Russian) : Педиатрия, детская кардиология, фундаментальная медицина.

Field of application (in Kazakh) : Педиатрия, балалар кардиологиясы, негізгі медицина.