The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются моноциты переферической крови, выделенных у пациентов с дагнозом болезнь Альцгеймера и когнитивно здоровых лиц.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі - Альцгеймер ауруы (АА) диагнозы бар науқастардан және когнитивті сау адамдардан бөлінген перифериялық қан моноциттері.

Aim of work (in Russian) : Цель исследования - исследование функциональной зависимости процессов фагоцитоза Аβ в моноцитах пациентов, страдающих болезнью Альцгеймера, от фенотипа (М1/М2) и содержания ИДЭ в этих клетках, а также изучение возможности фармакологической коррекции нарушений протеолиза данного белка.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеудің мақсаты Альцгеймер ауруымен ауыратын науқастардың моноциттеріндегі Aβ фагоцитоз процестерінің фенотипке (M1/M2) және осы жасушалардағы инсулинді ыдырататын энзимнің (ИДЭ) мөлшерінің функционалды тәуелділігін зерттеу, сонымен қатар бұл белоктың протеолизінің бұзылуының фармакологиялық түзету мүмкіндігін зерттеу болды.

Методы исследования (на русском) : вестерн-блоттинг, иммунофлуоресцентная микроскопия, конфокальная микроскопия

Методы исследования (на казахском) : Вестерн-блотинг, иммунофлуоресцентті микроскопия, конфокальды микроскопия

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках настоящего проекта, был проведен набор в группу, представленную пациентами с болезнью Альцгеймера (БА), а также была набрана контрольная группа состоящая из когнитивно здоровых пожилых людей. Обе группы пациентов соответствовали по возрасту. В результате проведенного анализа было показано, что при дифференцировке моноцитов крови до фенотипа М1 и М2 различий между группами не наблюдали. При этом в моноцитах крови у пациентов с БА нарушены процессы фагоцитоза. Более того, уровень фагоцитоза β-амилоида также был ниже в моноцитах пациентов с БА. По сравнению с контрольной группой общее содержание инсулин-деградирующего фермента в моноцитах снижено. Также было показано, что в моноцитах активность данного фермента у пациентов с БА значительно ниже по сравнению с таковой у здоровых лиц. Полученные результаты свидетельствуют в пользу того, что вероятно процессы деградации β-амилоида в моноцитах при БА нарушены на этапах фагоцитоза, а также на уровне ферментативного протеолиза данного пептида. Результаты, полученные в рамках проекта, также указывают на перспективные мишени для терапии БА. Применение индукторов фагоцитоза и активаторов фермента ИДЭ таких как тафтсин и соматостаин могут повышать данные показатели и улучшать клиренс β-амилоида в моноцитах. Разработка методов повышения эффективности деградации данного пептида может быть весьма перспективным направлением в области создания препаратов для лечения БА.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бұл жоба аясында АА бар науқастар тобы, сондай-ақ когнитивті сау қарт адамдардан тұратын бақылау тобы жұмысқа тартылды. Пациенттердің екі тобының жасы сәйкес келді. Талдау нәтижесінде қан моноциттерінің М1 және М2 фенотиптеріне дифференциациясында топтар арасында айырмашылықтар байқалмағаны көрсетілді. Дегенмен, АА-мен ауыратын науқастардың қан моноциттерінде фагоцитоз процестері бұзылатыны көрсетілді. Сонымен қатар, амилоид-β фагоцитоз деңгейі ААпациенттерінің моноциттерінде де төмен болды. Бақылау тобымен салыстырғанда моноциттердегі ИДЭ-ң жалпы мөлшері аздап төмендеді. Сондай-ақ, АА-мен ауыратын науқастардағы моноциттерде бұл ферменттің белсенділігі сау адамдармен салыстырғанда айтарлықтай төмен екендігі көрсетілген. Алынған нәтижелер АА-дағы моноциттерде β-амилоидтың ыдырау процестері, мүмкін, фагоцитоз кезеңдерінде, сондай-ақ осы пептидтің ферментативті протеолизі деңгейінде бұзылғанын көрсетеді. Жоба аясында алынған нәтижелер сонымен қатар АА терапиясының перспективалық мақсаттарын көрсетеді. Фагоцитоз индукторларын және туфтсин және соматостин сияқты ИДЭ фермент активаторларын қолдану бұл көрсеткіштерді арттыруға және моноциттерде β-амилоидтың клиренсін жақсартуға мүмкіндік береді. Осы пептидтің ыдырауының тиімділігін арттыру әдістерін жасау АА-н емдеуге арналған препараттарды жасау саласында өте перспективалы бағыт болуы мүмкін.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты, полученные в рамках проекта, также указывают на перспективные мишени для терапии БА. Применение индукторов фагоцитоза и активаторов фермента ИДЭ таких как тафтсин и соматостаин могут повышать данные показатели и улучшать клиренс β-амилоида в моноцитах. Разработка методов повышения эффективности деградации данного пептида может быть весьма перспективным направлением в области создания препаратов для лечения БА.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба аясында алынған нәтижелер сонымен қатар АА терапиясының перспективалық мақсаттарын көрсетеді. Фагоцитоз индукторларын және туфтсин және соматостин сияқты ИДЭ фермент активаторларын қолдану бұл көрсеткіштерді арттыруға және моноциттерде β-амилоидтың клиренсін жақсартуға мүмкіндік береді. Осы пептидтің ыдырауының тиімділігін арттыру әдістерін жасау АА-н емдеуге арналған препараттарды жасау саласында өте перспективалы бағыт болуы мүмкін.

Level of implementation (in Russian) : Опубликована научная статья в международном рецензируемом издании, индексируемой в базе данных Web of Science.

Level of implementation (in Kazakh) : Web of Science дерекқорында индекстелетін халықаралық рецензияланған басылымда ғылыми мақала жарияланды.

Efficiency (in Russian) : Эффективность высокая, что потверждается использованием современных биоинженерных методов исследований, наличием опубликованной статьи в журнале International Journal of Molecular Sciences (Q1, ИФ 4.9).

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділігі жоғары, бұл заманауи биоинженерлік зерттеу әдістерін қолданумен International Journal of Molecular Sciences журналында жарияланған мақаланың болуымен (Q1, ИФ 4.9) расталады.

Field of application (in Russian) : Биомедицина

Field of application (in Kazakh) : Биомедицина