The object of research, development or design (in Russian) : кең атмосфералық нөсерлер (КАН), мюон, жоғары жиілікті антенна, ғарыштық сәулелену

The object of research, development or design (in Kazakh) : широкие атмосферные ливни (ШАЛ), высокочастотная антенна, космическое излучение

Aim of work (in Russian) : В данном исследовании целью является разработать двухполярную антенну для регистрации ШАЛ сверхвысоких энергии, собрать и наладить прототип двухполярной антенны в лабораторных условиях и протестировать данную антенну в высокогорной местности. Реализация автономного сбора данных реализуема путём размещения в центре кластера дополнительной электроники и файлохранилища, напрямую подключенных к сбору данных CAEN.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл зерттеуде жұмыстың мақсаты аса жоғары энергиялы КАН тіркеу үшін екі полярлы антеннаны әзірлеу, зертханалық жағдайда екі полярлы антеннаның прототипін жинау және орнату және осы антеннаны биік таулы жерлерде сынау. Автономды деректер жинауды іске асыру кластердің ортасына қосымша электроника мен файлдық қойманы орналастыру арқылы жүзеге асырылады, олар CAEN деректер жинау жүйесіне тікелей қосылады.

Методы исследования (на русском) : В данном исследовании применялись методы радиодетектирования широких атмосферных ливней (ШАЛ) с использованием высокочастотных двухполярных антенн. Разработка и изготовление антенны для регистрации радиосигналов, испускаемых ШАЛ сверхвысоких энергий. Обработка и анализ полученных радиосигналов с целью реконструкции параметров ШАЛ, таких как энергия и направление прихода космических лучей. Тестирование антенн в лабораторных условиях и в высокогорной местности для оценки ее эффективности в реальных условиях с минимальными радиопомехами. Моделирование и калибровки оборудования для обеспечения высокой точности и надежности детектирования космического излучения

Методы исследования (на казахском) : Бұл зерттеуде жоғары жиілікті екіполярлы антенналарды қолдану арқылы кең атмосфералық нөсерлерді (КАН) радиодетектірлеу әдістері пайдаланылды. Сверхжоғары энергиялы КАН шығаратын радиосигналдарды тіркеу үшін антенна әзірленіп, жасалды. Космостық сәулелердің энергиясы мен келу бағыты сияқты КАН параметрлерін қалпына келтіру мақсатында алынған радиосигналдарды өңдеу және талдау жүргізілді. Антенналардың зертханалық жағдайда және биік таулы аймақтарда сынақтан өткізілуі оның нақты жағдайларда тиімділігін минималды радиокедергілермен бағалау үшін жүргізілді. Космостық сәулеленуді жоғары дәлдікпен және сенімділікпен детектірлеуді қамтамасыз ету үшін жабдықтарды модельдеу және калибрлеу жасалды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработан схема двухполярной антенны для регистрации ШАЛ сверхвысоких энергии, собран и налажен прототип двухполярной антенны для регистрации ШАЛ сверхвысоких энергии в лабораторных условиях, смоделирован ШАЛ сверхвысоких энергии с помощью пакета CORSIKA, установлена двухполярная антенна на высокогорной научной станции (ТШВНС), запущен в тестовом режиме двухполярная антенна для регистрации ШАЛ сверхвысоких энергии и будут получены первичные данные.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Аса жоғары энергиялы КАН тіркеу үшін екіполярлы антеннаның схемасы жасалды, зертханалық жағдайда екіполярлы антеннаның прототипі жиналып, реттелді, CORSIKA пакеті арқылы сверхжоғары энергиялы КАН модельденді, екіполярлы антенна Тянь-Шань биік таулы ғылыми станциясына ТШБТҒС орнатылды, сверхжоғары энергиялы КАН тіркеу үшін екіполярлы антенна тестілік режимде іске қосылды және бастапқы деректер алынады

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Данные показатели обеспечивают эффективное детектирование широких атмосферных ливней сверхвысоких энергий и позволяют проводить надежные эксперименты в высокогорных условиях. Антенна разработана с учетом требований к мобильности, прочности и точности измерений, это показывает ее пригодность для использования в современных исследованиях космического излучения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл көрсеткіштер сверхжоғары энергиялы кең атмосфералық шоқтарды тиімді детектірлеуді қамтамасыз етеді және биік таулы жағдайларда сенімді эксперименттер жүргізуге мүмкіндік береді. Антенна мобильділік, беріктік және өлшеу дәлдігі талаптарын ескере отырып жасалған, бұл оны қазіргі космостық сәулеленуді зерттеуде қолдануға жарамдылығын көрсетеді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Эффективность предлагаемой установки обусловлена сочетанием высокой чувствительности, надежности и точности измерений, и ожидаемые результаты подтверждаются реализацией проекта на базе ТШВНС.

Efficiency (in Kazakh) : Ұсынылған қондырғының тиімділігі жоғары сезімталдық, сенімділік және өлшеу дәлдігі үйлесімімен қамтамасыз етіледі, және күтілетін нәтижелер ТШБТҒС базасында жобаның жүзеге асырылуымен расталады.

Field of application (in Russian) : Ядерная астрофизика, ядерные взаимодействия космических лучей, физика высоких энергий.

Field of application (in Kazakh) : Ядролық астрофизика, космостық сәулелердің ядролық өзара әрекеттесулері, жоғары энергиялар физикасы.