The object of research, development or design (in Russian) : носоглоточные смывы, сыворотки крови, изоляты вирусов гриппа.

The object of research, development or design (in Kazakh) : мұрын-жұтқыншақ жағындылары, қан сарысуы, тұмау вирусының изоляттары.

Aim of work (in Russian) : Выявление случаев межвидовой трансмиссии ВГ в интерфейсе человек-животные в Казахстане для оценки риска появления новых штаммов, представляющих эпидемическую и эпизоотическую угрозу.

Aim of work (in Kazakh) : Эпидемиялық және эпизоотиялық қауіп төндіретін жаңа штаммдардың пайда болу қаупін бағалау үшін Қазақстандағы адам мен жануар арасындағы тұмау вирусының түраралық берілу жағдайларын анықтау.

Методы исследования (на русском) : взятие биологических образцов, ОТ-ПЦР в режиме реального времени, РТГА, ИФА, заражение куриных эмбрионов или культуре клеток MDCK, выделение культур вирусов, метагеномный анализ.

Методы исследования (на казахском) : биологиялық үлгілерді алу, нақты уақыттағы RT-ПТР, ГАТР, ИФТ, тауық эмбриондарын немесе MDCK жасуша культурасында жұқтыру, вирус дақылдарын оқшаулау, метагеномикалық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : В различных регионах Казахстана в 2023-2024 гг. осуществлен сбор образцов от людей (795) и животных (1863). При молекулярном и серологическом скрининге биопроб, полученных от людей, обнаружен генетический материал к вирусам гриппа А (H1N1pdm09 и H3N2) и В. В образцах, полученных от животных, обнаружен вирус гриппа А. Из 57 ПЦР-положительных проб, полученных от людей, на КЭ изолировано четыре гемагглютинирующих агента. Метагеномный анализ образцов свиней позволил выявить в большей степени наличие бактериальных инфекций (38%), среди которых наиболее чаще встречались последовательности геномных фрагментов бактерий, принадлежащих к родам Moraxella, Salmonella, Streptococcus, Clostridium, Staphylococcus. Среди обнаруженных последовательностей вирусного происхождения (0,05%), большая доля приходилась на фрагменты геномов бактериофагов. При метагеномном анализе образцов собак выявлено, что на бактериальные и вирусные последовательности приходилось 29% и 0,03% полученных данных, соответственно. Среди обнаруженных бактериальных инфекций доминировали представители Moraxella, Salmonella, Klebsiella/Raoulkella group, Escherichia). Среди обнаруженных последовательностей вирусного происхождения доминировали фрагменты геномов бактериофагов, а также последовательности Influenza A Viruses, а также Porcine picobirnavirus, Porcine epidemic diarrhea virus, Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus; Retroviridae: Human immunodeficiency virus 1, Human betaherpesvirus 5.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанның әртүрлі аймақтарында 2023-2024 жж. сынамалар адамдардан (795) және жануарлардан (1863) алынды. Адамдардан алынған биоүлгілердің молекулярлық және серологиялық скринингі A (H1N1pdm09 және H3N2) тұмауының және В вирусының генетикалық материалы анықталды агенттер. Адамдардан алынған 57 ПТР-оң үлгінің ішінен тауық эмбриондары-де төрт гемагглютинациялаушы агент бөлініп алынды. Метагеномдық талдау бактериялық инфекциялардың көбірек болуын анықтады (38%), олардың ішінде асқазан-ішек жолдарының әртүрлі бөлімдерінің (Moraxella, Salmonella, Streptococcus, Clostridium, Staphylococcus табылды. Вирустық шығу тегі анықталған тізбектердің ішінде (0,05%) үлкен үлес бактериофаг геномдарының фрагменттерінде болды (Microviridae sp. және т. б.). Ит үлгілерін метагеномикалық талдау нәтижесінде алынған деректердің сәйкесінше 29% және 0,03% бактериялық және вирустық тізбектер құрайтыны анықталды. Анықталған бактериялық инфекциялардың ішінде өкілдері басым болды Moraxella, Salmonella, Klebsiella/Raoulkella group, Escherichia. Анықталған вирустық шығу тізбегінің ішінде бактериофаг геномдарының фрагменттері басым, сондай-ақ A тұмауы вирустарының, сондай-ақ шошқа пикобирнавирусы, шошқа эпидемиялық диарея вирусы, ауыр жіті респираторлық синдроммен байланысты коронавирус; ретравирус адамның иммун тапшылығы вирусы 1, адамның бетагерпес вирусы 5.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проведена оценка состава популяции вирусов гриппа человека и различных видов животных на территории Казахстана. Результаты молекулярно-биологических (ОТ-ПЦР) и серологических исследований свидетельствуют о циркуляции вирусов гриппа типа А и В у людей и вирусов гриппа типа А среди животных (свиньи, собаки и лошади) в Казахстане. Метагеномный анализ образцов, полученных от свиней, выявил наличие как вирусных (0,05%), так и бактериальных (38%) инфекций. В образцах, полученных от собак эти показатели составили 0,03% и 29%, соответственно.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстан аумағындағы адам тұмауы вирустары мен жануарлардың әртүрлі түрлерінің популяциясының құрамына бағалау жүргізілді. Молекулярлық биологиялық (РТ-ПТР) және серологиялық зерттеулердің нәтижелері Қазақстанда А және В типті тұмау вирустарының және жануарлар арасында (шошқа, иттер және жылқылар) А тұмауы вирустарының айналымын көрсетеді. Шошқалардан алынған сынамалардың метагеномикалық талдауы вирустық (0,05%) және бактериялық (38%) инфекциялардың болуын анықтады. Иттерден алынған үлгілерде бұл көрсеткіштер сәйкесінше 0,03% және 29% болды.

Level of implementation (in Russian) : Будут подготовлены методические рекомендации.

Level of implementation (in Kazakh) : Әдістемелік ұсынымдар дайындалады.

Efficiency (in Russian) : Эффективность выполнения проекта связана с внедрением результатов научных исследований в различных сферах экономической деятельности РК, в том числе в здравоохранении и сельском хозяйстве.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны орындаудың тиімділігі ҚР экономикалық қызметінің түрлі салаларында, оның ішінде денсаулық сақтау мен ауыл шаруашылығында ғылыми зерттеулердің нәтижелерін енгізумен байланысты.

Field of application (in Russian) : ветеринария, эпизоотология, вирусология, общественное здравоохранение.

Field of application (in Kazakh) : ветеринария, эпизоотология, вирусология, Қоғамдық денсаулық сақтау.