The object of research, development or design (in Russian) : Корни сортов озимой пшеницы и почва, патогены пшеницы, микроорганизмы-антагонисты, микробный препарат

The object of research, development or design (in Kazakh) : Күздік бидай сорттарының тамыры және топырақ, бидайдың ауру қоздырғыштары, антагонистік микроорганизмдер, микробтық препарат

Aim of work (in Russian) : Произвести фитосанитарный мониторинг посевов, собрать корневые и почвенные образцы, выделить на питательных средах патогены и потенциальные микроорганизмы-антагонисты и их выполнить предварительную идентификацию

Aim of work (in Kazakh) : Егістік дақылдарға фитосанитариялық мониторинг жүргізу, тамыр және топырақ үлгілерін жинау, қоректік ортада патогендер мен ықтимал антагонистік микроорганизмдерді бөліп алу және оларға алдын ала сәйкестендіру жүргізу

Методы исследования (на русском) : Визуальный осмотр надземных частей посевов пшеницы на наличие симптомов инфекции; Выкопка и сбор корней пшеницы, их анализ по степени поражённости корневой гнилью; Классическая закладка образцов корней и почвы на специфические питательные среды и выделение грибов и бактерий; Идентификация микроорганизмов согласно морфолого-культуральным родовым признакам; Подготовка чистых культур для молекулярно-генетической идентификации.

Методы исследования (на казахском) : Бидай егістігінің жер үсті бөліктерінде инфекциялық белгілердің болуын көзбен шолу; Бидай тамырларын қазып алу және жинау, оларды тамыр шіріктерімен зақымдану дәрежесі бойынша талдау; Тамырлар мен топырақ үлгілерін арнайы қоректік орталарға орналастыру және саңырауқұлақтар мен бактерияларды бөліп алу; Морфологиялық-дақылдық және туыстық белгілеріне сәйкес микроорганизмдерді сәйкестендіру; Таза дақылдарды молекулалық-генетикалық сәйкестендіруге дайындау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Фитосанитарный осмотр сортов пшеницы выявил крайне незначительной присутствие симптомов пятнистости листьев культуры у гибридных форм; Тщательный анализ корней сортов пшеницы определил что сорт пшеницы и фаза вегетации существенно влияют на степень поражённости растений; Наибольшая поражённость корневой гнилью зафиксирована у гибрида АПП (86%), наименьшая – у Стекловидной (61,85%). С увеличением степени поражённости снижаются показатели продуктивности (масса 1000 зерен). Сорт Стекловидная 24, обладает наибольшей устойчивостью к корневой гнили; Микроскопический анализ идентифицировал в образцах корней и почвы грибы родов: Alternaria sp, Cladosporium sp, Fusarium sp. и Trichoderma sp., бактерии родов:Bacillus sp. и Pseudomonas sp. Сопутствующими были Mucor sp. и Penicillium sp. Сформированы образцы чистых культур грибов и бактерий для молекулярно-генетической идентификации. Новизна связана с поиском и отбором активных микробных антагонистов, специфичных для зерносеющих угодий степной зоны юго-восточного Казахстана, с возможностью создавать биопрепарат ингибирующий развитие корневой гнили пшеничных культур.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бидай сорттарын фитосанитарлық байқау дақылдың будандық формаларында шамалы түрде кездесетін жапырақ теңбілдігінің белгілерін анықтады; Бидай сорттарының тамырларын мұқият талдау бидай сорты мен вегетациялық кезең өсімдіктердің зақымдану дәрежесіне айтарлықтай әсер ететінін анықтады; Тамыр шіріктерімен зақымданудың ең жоғары дәрежесі АПП буданында (86%), ең азы шыны тәрізді буданда(61,85%) айқындалды. Зақымдану дәрежесі жоғарылаған сайын өнімділік көрсеткіштері төмендейді (1000 дәннің салмағы). Шыны тәрізді Сорт 24, тамыр шіріктеріне ең жоғары төзімділігімен ерекшеленеді. Тамыр және тұқым үлгілеріндегі микроскопиялық талдау Alternaria sp, Cladosporium sp, Fusarium sp. және Trichoderma sp.,саңырауқұлақтарын, Bacillus sp. және Pseudomonas sp. бактериялар туыстарын сәйкестендірді Олармен қатар Mucor sp және Penicillium sp.талданды Молекулярлық-генетикалық сәйкестендіру үшін таза саңырауқұлақ дақылдары мен бактериялардың үлгілері жасалды. Бұл жаңалық Оңтүстік-Шығыс Қазақстанның далалық аймақтрының астық егетін жерлеріне тән белсенді микробтық антагонистерді іздеумен және іріктеумен, сонымен қатар бидай дақылдарының тамыр шірігінің дамуын тежейтін биопрепарат құрастыру мүмкіндігімен байланысты жүргізіледі.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Выявлена основная группа грибов и бактерий, как кандидатов в патогены и микроорганизмы-антагонисты способные стать потенциальной базой для микробного препарата.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Саңырауқұлақтар мен бактериялардың анықталған негізгі тобы патогендер мен антагонистік микроорганизмдер ретінде микробтық препарат үшін ықтималды негіз бола алады.

Level of implementation (in Russian) : Работа находиться на начальной стадии, проводятся предварительные опыты с чистыми культурами выделенных изолятов грибов и бактерий, а также коллекционного материала на антагонистическую активность

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу жұмыстары бастапқы сатысында, бөлінген саңырауқұлақтар мен бактериялардың изоляттарының таза дақылдарымен, сондай-ақ антагонистік белсенділікке арналған коллекциялық материалдармен алдын-ала тәжірибелер жүргізілуде

Efficiency (in Russian) : Выделенные из почвы пшеницы изоляты грибов-антагонистов, как первичного полевого материала, не проявили ингибирующую активность, в отличие от коллекционных штаммов, продемонстрировавших некоторую антагонистическую способность

Efficiency (in Kazakh) : Топырақтан оқшауланған бидай саңырауқұлақтарының антагонистік изоляттары бастапқы далалық материал ретінде кейбір антагонистік қабілеттерін көрсеткен коллекциялық штамдардан айырмашылығы тежегіш белсенділігін көрсетпеді

Field of application (in Russian) : Фермерские структуры, заинтересованные в улучшение экологических условий угодий и продуктивности зерновых культур.

Field of application (in Kazakh) : Егістік жерлердің экологиялық жағдайын және дәнді дақылдардың өнімділігін жақсартуға мүдделі фермерлік құрылымдар.