The object of research, development or design (in Russian) : бурый уголь, навоз крупного рогатого скота, микроорганизмы

The object of research, development or design (in Kazakh) : қоңыр көмір, ірі қара мал көңі, микроорганизмдер

Aim of work (in Russian) : Разработать устойчивую и рентабельную технологию композитного компоста (1), сочетающую навоз крупного рогатого скота и низкосортный уголь в контролируемых лабораторных и полевых условиях, количественно оценить его потенциальное влияние на здоровье и продуктивность почвы (2), а также тщательно изучить последующее воздействие на продуктивность, урожайность и качество сельскохозяйственных культур (3).

Aim of work (in Kazakh) : Бақыланатын зертханалық және далалық жағдайларда мал көңі мен төмен сұрыпты көмірді біріктіретін тұрақты және үнемді композиттік компост технологиясын әзірлеу (1), оның топырақ құнарлылығы мен өнімділігіне ықтимал әсерін сандық бағалау (2) және өнімділікке кейінгі әсерін шығымдылық пен өнім сапасын (3) мұқият зерделеу.

Методы исследования (на русском) : Обзор литературы по теме исследования. Методы отбора образцов угля и определение их качественных характеристик. Методы отбора образцов навоза КРС и компоста, а также определение их физико-химических свойств. Характеристика образцов почвы. Анализ микробного биоразнообразия. Тест на активность уреазы. Тест на фитотоксичность.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу тақырыбы бойынша әдебиеттерге шолу. Көмір үлгілерін таңдау және олардың сапалық сипаттамаларын анықтау әдістері. Ірі қара малдың көңінен және компостынан сынама алу, сонымен қатар олардың физика-химиялық қасиеттерін анықтау әдістері. Топырақ үлгілерінің сипаттамасы. Микробтардың биоәртүрлілігін талдау. Уреаза белсенділігі сынағы. Фитоуыттылық сынағы.

Obtained results and novelty (in Russian) : Благодаря PRISMA, был критический обзор литературы. Поисковые системы, включали в себя Scopus, Web of Science, PubMed, Cochrane Library, электронные базы данных казахстанских и российских библиотек. Была проведена экспедиция, целью которой был сбор образцов угля и навоза КРС в Павлодарской, Карагандинской и Туркестанской областях. В целях приготовления экспериментального сырья два композитных материала смешивались с образцами навоза КРС в соотношении 20% w/w, что соответствовало 45 т сухого НСУ на га. Было проведено компостирование в контролируемых условиях. При этом соблюдались и отслеживались все условия, в том числе температура и влажность воздуха, а также аэрация. В открытых валках было проведено полевое компостирование. В течение 90 дней в резервуарах осуществлялся процесс совместного компостирования с использованием наполнителя, что позволило эффективно поддерживать и контролировать весь процесс компостирования. Для выявления функциональных характеристик продуктов компостирования в ходе исследования были проведены комплексные физико-химические и микробиологические анализы. Перед применением продуктов компостирования в почву, был осуществлен тест на наличие фитотоксичности компоста на основе кресс-салата с целью определения индекса прорастания. Летняя кукуруза была выбрана в качестве основной культуры для исследования влияния почвенных компостов. Исследования была проведена оценка влияния компостных продуктов на агрономические параметры урожая кукурузы.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : PRISMA арқасында әдебиеттерге сыни шолу жасалды. Іздеу жүйелеріне Scopus, Web of Science, PubMed, Cochrane Library, қазақстандық және ресейлік кітапханалардың электронды деректер базалары кірді. Экспедиция жүргізілді, оның мақсаты Павлодар, Қарағанды ​​және Түркістан облыстарында көмір мен мал көңінің үлгілерін жинау болды. Тәжірибелік шикізатты дайындау үшін екі композициялық материалды ірі қара мал көңінің үлгілерімен 20% с/с қатынасында араластырды, бұл гектарына 45 тонна құрғақ НСУ-ға сәйкес келеді. Компосттау бақыланатын жағдайларда жүргізілді. Бұл ретте ауа температурасы мен ылғалдылығын, сондай-ақ аэрацияны қоса алғанда, барлық жағдайлар бақыланып, бақыланды. Далалық компосттау ашық желбезектерде жүргізілді. Резервуарлар 90 күн бойы толтырғышты қолданып бірге компосттау процесіне ұшырады, бұл бүкіл компосттау процесін тиімді ұстауға және бақылауға мүмкіндік береді. Компосттау өнімдерінің функционалдық сипаттамаларын анықтау үшін зерттеу барысында күрделі физика-химиялық және микробиологиялық талдаулар жүргізілді. Топыраққа компосттау өнімдерін қолданбас бұрын өну индексін анықтау үшін су крестінен жасалған компостқа фитоуыттылық сынағы жүргізілді. Топырақ компосттарының әсерін зерттеу үшін негізгі дақыл ретінде жазғы жүгері таңдалды. Зерттеу жүгері дақылының агротехникалық көрсеткіштеріне компост өнімдерінің әсерін бағалады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Технико-экономические показатели данного этапа исследованийвключают результаты, полученные при проведениизапланированных экспериментов и оценки их экономическойзначимости.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ғылыми жұмыс кезеңінің техникалық-экономикалық көрсеткішіжоспарланған тәжірибелер мен экономикалық өзектілігін бағалауарқылы алынған нәтижелермен сипатталады.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : компостирования улучшает качество почвы и повышает урожайность кукурузы и утилизация навоза и низкосортного угля является безопасным и высоко эффективным процессом переработки

Efficiency (in Kazakh) : компосттау топырақтың сапасын жақсартады және жүгері өнімділігін арттырады және көң мен төмен сұрыпты көмірді қайта өңдеу қауіпсіз және жоғары тиімді қайта өңдеу процесі болып табылады.

Field of application (in Russian) : биотехнология, микробиология, экология, агропромышленность

Field of application (in Kazakh) : биотехнология, микробиология, экология, агроөнеркәсіп