The object of research, development or design (in Russian) : Микроводоросли, цианобактерии,

The object of research, development or design (in Kazakh) : Микробалдырлар, цианобактериялар,

Aim of work (in Russian) : Изучение биотехнологического потенциала микроводорослей и цианобактерий в процессе биодеградации пестицидов различной химической природы с последующим анализом их воздействия на увеличение плодородия почвы, с целью разработки эффективных стратегий для устойчивого и экологически безопасного управления почвенной средой.

Aim of work (in Kazakh) : Топырақ ортасын тұрақты және экологиялық қауіпсіз басқарудың тиімді стратегияларын әзірлеу мақсатында әр түрлі химиялық сипаттағы пестицидтердің биодеградациясы процесінде және топырақ құнарлылығын арттырудағы микробалдырлар мен цианобактериялардың биотехнологиялық потенциалын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Альгологические, микробиологические, химические методы исследования.

Методы исследования (на казахском) : Альгологиялық, микробиологиялық, химиялық зерттеу әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведены химический анализ образцов почв хлопковых полей Туркестанской области на наличие пестицидов. Изyчeнo видoвoe рaзнooбрaзиe микроводорослей хлопковых полей Туркестанской области. В результате исследования в образцах почвы было идентифицировано 45 видов микроводорослей и цианобактерий. Среди них пять видов принадлежали к желто-зелёным водорослям, 19 видов — к цианобактериям, семь видов — к диатомовым водорослям и 14 видов — к зелёным водорослям. Из исследованных экосистем были выделены шесть альгологически чистых культур микроводорослей, четыре из которых были очищены от сопутствующих микроорганизмов и выделены как альгологически, так и бактериологически чистые. Идентификация этих четырех культур по морфологическим и генетическим признакам показала, что они принадлежат к отделу зеленых водорослей и включают следующие виды: Chlorella vulgaris Sp - T24, Scenedesmus Sp-T24, Synechococcus Sp-D24 и Nostoc Sp-D24. Средняя продуктивность биомассы Chlorella vulgaris Sp-T24 составила 1,8 г/л, а Synechococcus Sp-D24 — 1,9 г/л в течение 7-дневного периода культивирования. Продуктивность Scenedesmus Sp-T24 и Nostoc Sp-D24 составила 1,2 г/л и 1,0 г/л соответственно. Ингибирование роста и фотосинтеза у Synechococcus Sp-D24 и Nostoc Sp-D24 было наибольшим при воздействии пестицидов. Chlorella vulgaris Sp-T24 и Scenedesmus Sp-T24 показали более высокую толерантность, тогда как Nostoc Sp-D24 продемонстрировал большую чувствительность к пестицидам.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Түркістан облысындағы мақта алқаптарының топырақ үлгілеріне пестицидтердің бар-жоғын анықтау мақсатында химиялық талдау жүргізілді. Түркістан облысындағы мақта алқаптарындағы микробалдырлардың түрлік әртүрлілігі зерттелді. Зерттеу нәтижесінде топырақ үлгілерінен 45 микробалдырлар мен цианобактериялар түрі анықталды. Олардың ішінде 5 түрі сары-жасыл балдырларға, 19 түрі цианобактерияларға, 7 түрі диатомды балдырларға және 14 түрі жасыл балдырларға тиесілі болды. Зерттелген экожүйелерден алты альгологиялық таза микробалдырлар культурасы бөлініп алынды, олардың төртеуі ілеспелі микроорганизмдерден тазартылып, альгологиялық және бактериологиялық таза дақыл ретінде анықталды. Осы төрт дақылдың морфологиялық және генетикалық белгілері бойынша идентификациясы олардың жасыл балдырлар бөліміне жататынын және келесі түрлерді қамтитынын көрсетті: Chlorella vulgaris Sp - T24, Scenedesmus Sp-T24, Synechococcus Sp-D24 және Nostoc Sp-D24. Chlorella vulgaris Sp-T24-тің биомасса өнімділігі 7 күндік өсіру кезеңінде 1,8 г/л, ал Synechococcus Sp-D24-тің өнімділігі 1,9 г/л болды. Scenedesmus Sp-T24 және Nostoc Sp-D24-тің өнімділігі сәйкесінше 1,2 г/л және 1,0 г/л құрады. Synechococcus Sp-D24 және Nostoc Sp-D24 түрлерінің пестицидтердің әсерінен өсуі мен фотосинтезінің тежелуі ең жоғары деңгейде болды. Chlorella vulgaris Sp-T24 және Scenedesmus Sp-T24 пестицидтерге жоғары төзімділік танытса, Nostoc Sp-D24 пестицидтерге әлдеқайда сезімтал болды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты проведенных исследований могут послужить основой для формирования базы данных отечественных штаммов микроводорослей и цианобактерий, обладающих активностью в биодеградации пестицидов, для последующего использования в биоремедиации загрязненных экосистем.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеулердің нәтижелері пестицидтерді биодеградациялау белсенділігіне ие отандық микробалдырлар мен цианобактериялар штаммдарының деректер базасын құруға негіз бола алады және оларды ластанған экожүйелерді биоремедиациялау үшін пайдалануға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Выделены штаммы микроводорослей и цианобактерий, обладающие способностью к биодеградации пестицидов, для применения в различных направлениях экологической биотехнологии.

Level of implementation (in Kazakh) : Экологиялық биотехнологияның түрлі салаларында қолдану үшін пестицидтерді биодеградациялау қабілетіне ие микробалдырлар мен цианобактерия штаммдары бөлініп алынды.

Efficiency (in Russian) : Изучение биотехнологического потенциала микроводорослей и цианобактерий для биодеградации пестицидов способствует созданию эффективных методов улучшения качества почвы и экосистем

Efficiency (in Kazakh) : Пестицидтерді биодеградациялау үшін микробалдырлар мен цианобактериялардың биотехнологиялық әлеуетін зерттеу топырақ пен экожүйенің сапасын жақсартудың тиімді әдістерін жасауға ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : ВУЗ для формирования банка данных коллекционных культур микроводорослей и цианобактерий.

Field of application (in Kazakh) : Микробалдырлар мен цианобактериялардың коллекциялық дақылдарының деректер банкін қалыптастыру үшін ЖОО.