Inventory number IRN Number of state registration
0324РК00334 AP23487950-KC-24 0124РК00522
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 33848731 AP23487950
Name of work
Изучение геномных ассоциаций и продуктивных качеств у адаевского типа казахской лошади
Type of work Source of funding Report authors
Applied Ковальчук Александр Михайлович
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МСХ РК
Full name of the service recipient
НАО «Западно-Казахстанский Аграрно-технический университет имени Жангир Хана»
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЗКАТУ им. Жангир хана"
Abstract

Казахская лошадь адаевского типа

Адай түріндегі қазақ жылқысы

Исследовать ассоциации между генотипами и продуктивными характеристиками у казахской лошади адаевского типа для оптимизации селекционных программ и повышения продуктивных качеств

Селекциялық бағдарламаларды оңтайландыру және өнімділік қасиеттерін арттыру үшін Адай типіндегі қазақ жылқысының генотиптері мен өнімділік сипаттамалары арасындағы ассоциацияларды зерттеу

Зоотехнические методы исследования включают в себя оценку экстерьерно-конституциональных особенностей лошадей адаевского типа путем взятия основных промеров с использованием инструментов для зоотехнической оценки: высота в холке, косая длина туловища, обхват груди, обхват пясти, а также живая масса. Молекулярно-генетические методы исследования базируются на отборе биологического материала (волосяные луковицы) у лошадей из трех хозяйств Мангыстауской области. Выделение геномной ДНК осуществляется с использованием коммерческих наборов согласно протоколу производителя. Качество и количество выделенной ДНК оценивается спектрофотометрическим методом и методом электрофореза в агарозном геле. Полногеномное генотипирование проводится на чипе высокой плотности Illumina Equine SNP80 BeadChip, содержащем более 80 000 SNP маркеров. Биоинформатические методы применяются для анализа полученных данных генотипирования и включают: - контроль качества данных с фильтрацией по частоте успешности генотипирования (call rate), частоте минорного аллеля и равновесию Харди-Вайнберга; - полногеномный анализ ассоциаций (GWAS) с использованием программного обеспечения PLINK.

Зоотехникалық зерттеу әдістері зоотехникалық бағалау құралдарын қолдана отырып, негізгі өлшемдерді алу арқылы адай типті жылқылардың экстерьерлік-конституциялық ерекшеліктерін бағалауды қамтиды: шоқтық биіктігі, дененің қиғашұзындығы, кеуде айналымы, жіліншік айналымы және тірі салмағы. Зерттеудің молекулалық-генетикалық әдістері Маңғыстау облысының үш шаруашылығынан жылқыларда биологиялық материалды (қыл түбірімен) іріктеуге негізделген. Геномдық ДНҚ-ны бөлу өндірушінің хаттамасына сәйкес коммерциялық жиынтықтар арқылы жүзеге асырылады. Бөлінген ДНҚ сапасы мен мөлшері спектрофотометриялық әдіспен және агарозды гельдегі электрофорез әдісімен бағаланады. Толық геномдық генотиптеу 80 000-нан астам SNP маркерлері бар Illumina Equine SNP80 BeadChip жоғары тығыздықтағы чипте жүзеге асырылады. Алынған генотиптеу деректерін талдау үшін биоинформатикалық әдістер қолданылады: - деректердің сапасын бақылау, генотиптеу сәттілігіне қатысты жиілік (call rate), минорлық аллель жиілігі және Харди-Вайнберг тепетеңдігі бойынша фильтрден өткен деректер сапасын бақылау; - PLINK бағдарламалық құралын пайдалана отырып, ассоциацияларды толық геномдық талдау (GWAS).

1. Создана комплексная база данных фенотипических характеристик 298 лошадей адаевского типа из трех хозяйств Мангыстауской области (КХ "Медет", КХ "Бірлік", КХ "Adai horse"), включающая: - Основные промеры (высота в холке, косая длина туловища, обхват груди, обхват пясти); - Показатели живой массы; - Систематизированы данные по половозрастным группам; - Информация о хозяйстве происхождения. 2. Сформирован биобанк образцов биологического материала (волосяных луковиц) от исследуемых животных. 3. Начата работа по полногеномному генотипированию с использованием высокоплотного чипа Illumina Equine SNP80 BeadChip: - Проведено выделение геномной ДНК с получением препаратов требуемого качества - Разработан протокол обработки и фильтрации данных генотипирования - Создан оригинальный скрипт на Python для конвертации данных Научная новизна: 1. Впервые проводится комплексное исследование генетической архитектуры хозяйственно-полезных признаков лошадей адаевского типа с использованием современных методов полногеномного анализа. 2. Создана уникальная база данных, объединяющая фенотипические характеристики и геномную информацию лошадей адаевского типа, которая может служить основой для: - Выявления генов-кандидатов, влияющих на хозяйственно-полезные признаки - Разработки программ селекционно-племенной работы - Сохранения генетических ресурсов данного породного типа

Маңғыстау облысының үш шаруашылығынан ("Медет" ШҚ, "Бірлік" ШҚ, "Adai horse" ШҚ) адай типіндегі 298 жылқының фенотиптік сипаттамаларының кешенді дерекқоры құрылды, оған мыналар кіреді: - Негізгі өлшемдер (шоқтық биіктігі, дененің қиғаш ұзындығы, кеуде айналымы, жіліншік айналымы); - Тірі салмақтың көрсеткіштері; -Жыныстық жас топтары бойынша деректер жүйеленген; - Шаруашылықтың шығу тегі туралы ақпарат. 2. Зерттелетін жануарлардан биологиялық материал (қыл түбірімен) үлгілерінің биобанкі құрылды. 3. Жоғары тығыздықтағы Illumina Equine SNP80 BeadChip көмегімен толық геномды генотиптеу бойынша жұмыс басталды: - Қажетті сападағы препараттарды алу үшін геномдық ДНҚ-ны бөлу жүргізілді; - Генотиптеу деректерін өңдеу және фильтрлеу хаттамасы әзірленді - Деректерді түрлендіру үшін Python-да түпнұсқа скрипті жасалды. Ғылыми жаңалығы: 1. Алғаш рет геномдық талдаудың заманауи әдістерін қолдана отырып, адай типті жылқылардың шарушылық-пайдалы белгілерінің генетикалық архитектурасын кешенді зерттеу жүргізілуде. 2. Адай типті жылқылардың фенотиптік сипаттамалары мен геномдық ақпаратын біріктіретін бірегей мәліметтер базасы құрылды: - Шаруашылық-пайдалы белгілерге әсер ететін кандидат-гендер; - Селекциялық-асыл тұқымдық жұмыс бағдарламаларын әзірлеу - Осы тұқымдық типтің генетикалық ресурстарын сақтау

Полученные результаты дадут представление о происхождении казахской лошади адаевского типа и генетическом механизме формирования их продуктивных качеств. SNP-маркеры, которые будут выявлены в исследовании, помогут разработать стратегии сохранения различных местных пород лошадей. Проведение генетического тестирования лошадей по маркерам в раннем возрасте повысит интенсивность селекции в коневодстве, позволит спрогнозировать продуктивные качества, повысив рентабельность производства. Внедрение результатов проекта в селекционные процессы в коневодстве позволить увеличить объёмы и улучшить качество производимой продукции.

Алынған нәтижелер Адай типіндегі қазақ жылқысының шығу тегі және олардың өнімді қасиеттерін қалыптастырудың генетикалық механизмі туралы түсінік береді. Зерттеуде анықталатын SNP маркерлері әртүрлі жергілікті жылқы тұқымдарын сақтау стратегияларын дамытуға көмектеседі. Жылқыларды маркерлер бойынша ерте жаста генетикалық тестілеу жылқы шаруашылығындағы селекцияның қарқындылығын арттырады, өндірістің рентабельділігін арттыра отырып, өнімді қасиеттерді болжауға мүмкіндік береді. Жоба нәтижелерін жылқы шаруашылығындағы селекциялық процестерге енгізу өндірілетін өнімнің көлемін ұлғайтуға және сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

Не внедрено

Енгізілген жоқ

Целевыми потребителями результатов проекта являются исследователи генома сельскохозяйственных животных и конезаводы

Жоба нәтижелерінің мақсатты тұтынушылары ауылшаруашылық жануарларының геномын зерттеушілер және жылқы зауыттары болып табылады

UDC indices
636.1:636.082.12
International classifier codes
34.23.59; 34.23.35; 68.39.19; 68.39.49;
Key words in Russian
адаевский тип казахской лошади; генотип; ассоциационный анализ; продуктивные качества; фенотип;
Key words in Kazakh
қазақ жылқысының Адай типі; генотип; ассоциациялық талдау; өнімді қасиеттер; фенотип;
Head of the organization Наметов Аскар Мырзахметович Доктор ветеринарных наук / Профессор
Head of work Ковальчук Александр Михайлович PhD / нет