The object of research, development or design (in Russian) : Сокральные места Сыра, легенды, литературные наследия акынов-импровизаторов Сыра

The object of research, development or design (in Kazakh) : Сыр өңірінің киелі жерлері, аңыз әңгімелер, Сыр өңiрi ақын-жырауларының әдеби мұралары

Aim of work (in Russian) : Изучить литературно-познавательные особенности сакральных мест землиСыра на основе художественного мышления. Пересмотреть ранее не изученное наследие в истории казахского народа, дать ему научную оценку и представить вкачестве национального кода. Проанализировать познавательно-фольклорные сборники, в которых имеются сведения о сакральных местах землиСыра, определить их роль в освещении проблем ислама ивразвитии нашей национальной литературы.

Aim of work (in Kazakh) : Сыр еліндегі киелі орындардың әдеби-танымдық ерекшеліктерін көркемдік ойлау негізінде айқындай түсу мәнінде зерделеу. Қазақ тарихындағы ақтаңдақ мұраларды қайта қарап, ғылыми тұрғыда баға беріп, ұлттық кодымыз ретінде таныту. Сыр өңірінің киелі орындарына қатысты танымдық-фольклор жинақтарына талдау жүргізіп, ұлттық әдебиетіміздегі ислам діні мәселелерінің әдеби дамудағы маңызды орнын айқындау.

Методы исследования (на русском) : Использовались методы сбора и систематизации, сравнительно-исторического типологического анализа, научного вывода.

Методы исследования (на казахском) : Ғылыми жобаны орындау барысында жинақтап, жүйелеу, салыстырмалы тарихи типологиялық талдау, ғылыми тұжырым жасау әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Вопрос, ранее обсуждавшийся только в некоторых статьях, рассмотрен как специальная тема и определены его значение и место в современной истории и литературе. Отдельные художественные факты, привлекшие внимание научном проекте в рамках истории литературы, также определяют научную новизну работы. Ценности в исламе анализировались и распространялись как особое явление. Рассматривались пути освоения религиозно-просветительской идеи в произведениях сказителей Сыра с точки зрения литературного знания. В результате исследовательской работы изданы монография «Святыни региона Сыра и литературно-познавательные особенности исламских ценностей», учебно-методическое пособие «Религиозно-просветительские идеи в произведениях поэтов Сыра, литературно-познавательный буклет «Святыни Сырского региона», в том числе карта с QR-COD и фотоальбом «Духовные ценности Сырского региона». Результаты научно-исследовательской работы опубликованы в журналах, утвержденных Министерством образования и культуры Республики Казахстан 5 (пять) статьей, в сборниках научно-практических конференций, 4 (четыре), в средствах массовой информации. 1(одна) статья была принята в «Evolutionary Studies in Imaginative Culture». Была организована республиканская научно-практическая конференция «Святые места и религиозно-просветительская мысль Сырского региона». Согласно исследовательской работе защищено 5 магистерских диссертаций, 1 дипломная работа.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бұған дейін жекелеген авторлардың бірлі-жарым мақалаларында ғана сөз болған мәселе арнайы тақырып ретінде сарапталды және қазіргі қазақ тарихы мен әдебиетіндегі мән-мағынасы, орны анықталды. Ғылыми жобаны әдебиет тарихы ауқымында қарастыру барысында назар аударған жекелеген деректік, көркемдік фактілер де жұмыстың ғылыми жаңалығын анықтайды. Ислам дініндегі жалпыадамзаттық құндылықтар ерекше феномен ретінде талдап-таразыланды. Сыр сүлейлері шығармаларындағы діни-ағартушылық идеяны әдеби таным тұрғысынан меңгерту жолдары қарастырылды. Зерттеу жұмысының нәтижесінде «Сыр өңірінің киелі орындары мен ислам құндылықтарының әдеби-танымдық ерекшеліктері» тақырыбында монография, «Сыр сүлейлері шығармаларындағы діни-ағартушылық идея» атты оқу-әдістемелік көмекші құрал, QR-КОД картасы қоса жасалған «Сыр өңіріндегі қасиетті орындар» деп аталатын әдеби-танымдық буклет және «Сыр өңірінің рухани құндылықтары» фотоальбом жарыққа шықты. Зерттеу жұмыстарының нәтижелері ҚР ҒЖБССҚК бекіткен журналдарында 5(бес), ғылыми-тәжірибелік конференциялар жинағында, БАҚ-та мақалалар жарыққа шықты. «Evolutionary Studies in Imaginative Culture» журналына 1(бір) мақала қабылданды. «Сыр өңіріндегі киелі орындар және діни-ағартушылық ой-сана» тақырыбында республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция ұйымдастырылды. Зерттеу жұмысына сәйкес 5 магистрлік диссертация, 1 диплом жұмысы қорғалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : 0

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 0

Level of implementation (in Russian) : Магистранты образовательной программы 7М01724-подготовка педагогов казахского языка и литературы подготовили и защитили магистрские диссертации на тему «Молдахмет Дабылулы – продолжатель традиций Сыр сулейлеры», «Поэтика произведений Сейтжана Бекшентайулы», «Образ героев легендах Сыра и обучение легенды», «Саги посвященные историческим местам и личностям Сыра и их обучение», « Мифы-истории, связанные со святыми местами в Сырском регионе и их преподавание».

Level of implementation (in Kazakh) : Сыр өңірінің ақындары шығармаларындағы діни-ағартушылықты айқындауда 7М01724-Қазақ тілі мен әдебиеті педагогтарын даярлау білім беру бағдарламасының магистранттары «Молдахмет Дабылұлы – Сыр сүлейлері дәстүрін жалғастырушы», «Сейтжан Бекшентайұлы шығармаларының поэтикасы», «Сыр өңірі аңыздарындағы батырлар бейнесі және аңызды оқыту», «Сыр өңіріндегі тарихи жерлер мен тұлғаларға арналған дастандар және оны оқыту жолдары». «Сыр өңіріндегі киелі орындарға байланысты аңыз-әңгімелер және оны оқыту» тақырыптарында магистрлік диссертация жазып, қорғады.

Efficiency (in Russian) : История сакральных мест, связанные с ними легенды были обобщены и систематизированы в жанровом, тематическом плане. Через изучение произведений акынов-жырау Сыра были выявлены религиозно-просветительская мысль, дидактический характер, художественно-стилевые особенности, связанные с Исламским мировоззрением и связанными с ним человеческими ценностями. Были определены священные места в регионе, а их религиоведческий характер рассмотрен на уровне национальной позиции. Научно обоснованы исторические, религиозные и филологические взгляды на культурно-географический пояс сакральных мест, влияние на него историко-политических событий, сложившиеся понятия-суждения. Результаты работы могут дополнить теоретические, практические исследования литературоведения, истории, культурологии, краеведения по этим вопросам.

Efficiency (in Kazakh) : Киелі орындардың тарихы, оларға қатысты аңыз-әпсаналар жинақталып, жанрлық, тақырыптық жағынан жүйеленді. Сыр өңірі ақын-жыраулары шығармаларын зерттеу арқылы адамдық құндылықтарға үндейтін исламдық дүниетаным мен байланысты діни-ағартушылық ой-сана, дидактикалық сипаты, көркемдік-стильдік ерекшеліктері айқындалды. Өңірдегі қасиетті киелі орындар анықталып, олардың дінтанушылық сипаты ұлттық ұстаным деңгейінде қарастырылды. Киелі орындардың мәдени-географиялық орналасу белдеуі, оған тарихи-саяси оқиғалардың ықпалы, қалыптасқан ұғым-пайымдар жөнінде тарихи, діни және филологиялық көзқарастар ғылыми тұрғыда негізделді. Жұмыс нәтижелері әдебиеттану, тарих, мәдениеттану, өлкетанудың осы мәселелерге қатысты теориялық, практикалық зерттеулерін толықтыра алады.

Field of application (in Russian) : Литературоведение

Field of application (in Kazakh) : Әдебиеттану