The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются коровы голштинской породы в количестве 150 голов молочной фермы ТОО "Междуреченск Агро" и коровы джерсейской породы 150 голов фермы КХ "Айдарбаев" Алматинской области, 50 образцов замороженной спермы племенных быков производителей АО "Асыл Тулик", 25 образцов спермы быков ТОО "Таурус".

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері: «Междуреченск Агро» ЖШС-нің сүт фермасының 150 басі голштейн және Алматы облысының «Айдарбаев» ШҚ 150 бас джерси сиыры, асыл тұқымды бұқалардың мұздатылған ұрықтарынан 50 сынама. «Асыл түлік» АҚ, «Таурус» ЖШС бұқа сперма 25 үлгісі.

Aim of work (in Russian) : Целью данного проекта является – разработка и модификация молекулярно-генетических методов диагностики носителей гаплотипов фертильности HH2, HH6, JH1, JH5 у крупного рогатого скота, определение статуса племенных хозяйств по распростанености указанных заболеваний, внедрение в практику альтернатиных способов детекции гаплотипов фертильности (Tetra-Primer ARMS реакция) и снижение риска заболеваемости племенных животных.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл жобаның мақсаты – ірі қара малдың HH2, HH6, JH1, JH5 құнарлы гаплотиптерінің тасымалдаушыларын диагностикалаудың молекулалық-генетикалық әдістерін әзірлеу және модификациялау, осы аурулардың таралуы негізінде асыл тұқымды шаруашылықтардың жағдайын анықтау, оларды анықтаудың баламалы әдістерін тәжірибеге енгізу. құнарлылық гаплотиптері (Tetra-Primer ARMS реакциясы) және асыл тұқымды жануарлардың ауру қаупін азайту.

Методы исследования (на русском) : Выделение ДНК из образцов крови и спермы с помощью коммерческих наборов, проведение горизонтального электрофореза, измерение концентрации ДНК с помощью прибора Спектрофотометр NanoDrop 2000, амплификация фрагмента соответствующих генов, рестрикция ПЦР продукта, идентификация дикого и мутантного типов аллелей с помощью гель документирующей системы, детекция аллелей методом Реал Тайм ПЦР.

Методы исследования (на казахском) : Коммерциялық жинақтарды пайдалана отырып, қан мен шәует үлгілерінен ДНҚ-ны бөліп алу, көлденең электрофорез, Nanodrop 2000 құрылғысының көмегімен ДНҚ концентрациясын өлшеу, сәйкес гендердің фрагментін күшейту, ПТР өнімін шектеу, аллельдердің жабайы және мутант түрлерін анықтау. гельдік құжаттама жүйесі, Real Time ПТР әдісі арқылы аллельдерді анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен генетический мониторинг 150 коров голштинской породы ТОО "Междуреченск Агро" на наследственные аномалии HH2, HH6, 150 голов джерсейской породы КХ "Айдарбаев" на аномалии JH1, JH5. По результатам генотипирования были выявлены гетерозиготные носители гаплотипа фертильности HH2, HH6, JH1, распространенность которых составила 5,4%, 4,67% , 3,4%, соответственно. Разработаны способы диагностики гетерозиготных носителей гаплотипа фертильности JH1 методам ПЦР-ПДРФ и Реал Тайм ПЦР. Для детекции носителей гаплотипа фертильности HH2 у голштинской породы был разработан Tetra-Primer ARMS-PCR способ диагностики.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : «Междуреченск Агро» ЖШС-нің 150 бас голштейн тұқымды сиырына тұқым қуалайтын HH2, HH6, «Айдарбаев» ШҚ 150 Джерси сиыры JH1, JH5 аномалияларына генетикалық мониторинг жүргізілді. Генотиптеу нәтижелері бойынша HH2, HH6, JH1 құнарлылық гаплотипінің гетерозиготалы тасымалдаушылары анықталды, олардың таралуы сәйкесінше 5,4%, 4,67%, 3,4% құрады. ПТР-RFLP және Real Time ПТР әдістерін қолдана отырып JH1 құнарлылық гаплотипінің гетерозиготалы тасымалдаушыларын диагностикалау әдістері әзірленді. Голштейн тұқымындағы HH2 құнарлылық гаплотипінің тасымалдаушыларын анықтау үшін Tetra-Primer ARMS-PCR диагностикалық әдісі әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Для дизайна праймеров были использованы компьютерные программы Primer 3, Primer 1.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Праймерді жобалау үшін Primer 3 және Primer 1 компьютерлік бағдарламалары пайдаланылды.

Level of implementation (in Russian) : Разработаны способы диагностики гаплотипа фертильности JH1 у коров джерсейской породы, поданы 2 заявки на получение патента на изобретение РК,

Level of implementation (in Kazakh) : Джерси сиырларының JH1 құнарлылық гаплотипін диагностикалау әдістері әзірленді, Қазақстан Республикасының өнертабысқа патент алуға 2 өтінім берілді,

Efficiency (in Russian) : Разработаны эффективные, точные, специфические способы диагностики носителей гаплотипов фертильности JH1, HH2.

Efficiency (in Kazakh) : JH1, HH2 фертильдік гаплотиптердің тасымалдаушыларын диагностикалаудың тиімді, дәл, спецификалық әдістері әзірленді.

Field of application (in Russian) : Молочные фермы, племенные центры.

Field of application (in Kazakh) : Сүт фермалары, асыл тұқымды орталықтар.