The object of research, development or design (in Russian) : Коллекционные и выдeлeнныe культуры фототрофных и гетеротрофных микроорганизмов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Фототрофты және гетеротрофты микроорганизмдердің коллекциялық және бөлініп алынған дақылдары.

Aim of work (in Russian) : На основе активных штаммов фототрофных микроорганизмов получение альгоцианобактериальных биопленок и исследование их потенциала в процессах восстановления засоленных и загрязненных почв и повышения плодородия.

Aim of work (in Kazakh) : Фототрофты микроорганизмдердің белсенді штамдарына сүйене отырып, альго цианобактериялық биопленкаларды алу және олардың тұзды және ластанған топырақты қалпына келтіру және құнарлылықты арттыру процестеріндегі потенциалын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Биотехнологические, биологические и микробиологические методы исследования.

Методы исследования (на казахском) : Биотехнологиялық, биологиялық және микробиологиялық зерттеу әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : В исследовании были получены аксеничные культуры фототрофных и гетеротрофных микроорганизмов из водных и почвенных экосистем Алматинской области. Из 80 проб выделено 20 накопительных культур цианобактерий и микроводорослей, 6 из которых (FK1, FK2, FB1, FB3, FB7, FB11) оказались альгологически и бактериологически чистыми. Также были получены чистые культуры гетеротрофных бактерий (18 штаммов) и грибов (6 штаммов). Оценка устойчивости 24 штаммов к различным концентрациям NaCl показала, что штаммы GK5, GK12, FB1, FB3 и FB7 проявили высокую солеустойчивость при концентрациях до 400 мМ NaCl, что делает их перспективными для биоремедиации засоленных почв. Также изучалась устойчивость микроводорослей к пестицидам DDT и γ-HCH. Штаммы GK5, GK12, FB3 и FB7 показали устойчивость к 5 мг/л DDT и 6 мг/л γ-HCH, сохраняя активный рост без признаков токсического стресса. Новизна проекта заключается в комплексном изучении устойчивости микроорганизмов к солевому стрессу и пестицидам, что открывает возможности для их использования в биоремедиации загрязненных и засоленных экосистем.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу барысында Алматы облысының су және топырақ экожүйелерінен фототрофты және гетеротрофты микроорганизмдердің аксеникалық дақылдары алынды. 80 үлгінің ішінен 20 цианобактериялар мен микробалдырлардың жинақтаушы дақылдары бөлініп, олардың 6-ы (FK1, FK2, FB1, FB3, FB7, FB11) альгологиялық және бактериологиялық таза болды. Сондай-ақ, гетеротрофты бактериялардың (18 штамм) және саңырауқұлақтардың (6 штамм) таза дақылдары алынды. 24 штаммның әртүрлі NaCl концентрацияларына төзімділігін бағалау нәтижесінде GK5, GK12, FB1, FB3 және FB7 штаммдары 400 мМ NaCl концентрациясына дейін жоғары тұзға төзімділігін көрсетті, бұл оларды тұздалған топырақтарды биоремедиациялауға перспективалы етеді. Сонымен қатар, микробалдырлардың DDT және γ-HCH пестицидтеріне төзімділігі зерттелді. GK5, GK12, FB3 және FB7 штаммдары 5 мг/л DDT және 6 мг/л γ-HCH концентрацияларына төзімділігін көрсетіп, уытты стресс белгілерінсіз белсенді өсуін жалғастырды. Жобаның жаңалығы микроорганизмдердің тұзға және пестицидтерге төзімділігін кешенді зерттеуде, бұл оларды ластанған және тұздалған экожүйелерді биоремедиациялауда пайдалануға мүмкіндік береді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект направлен на разработку и использование альгоцианобактериальных биопленок для восстановления засоленных и загрязнённых почв. Биопленки формируются за 3-4 недели и позволяют восстановить 1-2 гектара почвы в месяц. Их применение снижает содержание солей на 50-70%, а также способствует биодеградации пестицидов (DDT и γ-HCH) на 80% в течение 6 месяцев. Экономическая эффективность заключается в снижении затрат на восстановление почв на 30-40% по сравнению с химическими методами. Ожидаемая рентабельность достигается через 3-4 года при использовании на площади 100 гектаров. Первоначальные инвестиции составляют около 10 миллионов тенге с ожидаемой окупаемостью в течение 3-5 лет. Экологическая значимость проекта заключается в восстановлении плодородия почвы, улучшении её структуры и снижении уровня пестицидов и токсинов на 60-80%. Проект способствует созданию устойчивых экосистем и обеспечивает экологически чистое решение для сельского хозяйства.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба тұзданған және ластанған топырақтарды қалпына келтіруге арналған альгоцианобактериялық биопленкаларды алуды және пайдалануды қарастырады. Биопленкалар 3-4 апта ішінде қалыптасып, 1-2 гектар жерді айына қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Олар тұз мөлшерін 50-70%-ға азайтып, 6 ай ішінде DDT және γ-HCH пестицидтерінің 80%-ға дейін жоюға қабілетті. Экономикалық тұрғыдан жоба топырақты қалпына келтіру шығындарын 30-40%-ға қысқартады, бұл химиялық әдістермен салыстырғанда тиімдірек. Рентабельділік 3-4 жыл ішінде 100 гектарға қолдану арқылы қол жеткізіледі. Жобаның бастапқы инвестициясы 10 миллион теңгені құрайды, өтелу мерзімі 3-5 жыл. Экологиялық маңыздылығы жоғары: топырақтың құнарлылығы мен құрылымы жақсарады, пестицидтер мен токсиндер деңгейі 60-80%-ға төмендейді. Бұл жоба ауыл шаруашылығына экологиялық таза шешімдер ұсынады және топырақтың деградациясын жоюға көмектеседі.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Эффективность проекта заключается в восстановлении засоленных и загрязнённых почв с помощью альгоцианобактериальных биопленок. Эти биопленки уменьшают содержание солей на 50-70%, улучшая структуру и водоудерживающие свойства почвы. Биопленки также обеспечивают биодеградацию пестицидов, таких как DDT и γ-HCH, снижая уровень токсинов до 80% за 6 месяцев. Это помогает оздоровить экосистемы и повысить плодородие почв за счёт азотфиксации и повышения доступности питательных веществ. Экономическая эффективность проекта выражается в снижении затрат на восстановление почв на 30-40% по сравнению с химическими методами. Уменьшение использования удобрений снижает расходы на сельскохозяйственное производство. Рентабельность проекта достигается через 3-4 года при применении на 100 гектарах. Инвестиции в проект составляют около 10 миллионов тенге, окупаемость — 3-5 лет. Проект также имеет социальное значение, улучшая экологическую ситуацию в регионах и развивая экологически чистое сельское хозяйство, что способствует повышению качества жизни населения. Таким образом, проект эффективен с точки зрения восстановления почв, улучшения их плодородия и снижения затрат, предлагая важное решение для аграрной отрасли и охраны окружающей среды.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі тұзданған және ластанған топырақтарды альгоцианобактериялық биопленкалардың көмегімен қалпына келтіруде. Бұл биопленкалар топырақтағы тұздардың деңгейін 50-70%-ға төмендетіп, топырақ құрылымы мен оның су ұстау қасиеттерін жақсартады. Сондай-ақ, биопленкалар пестицидтердің, атап айтқанда DDT және γ-HCH, 80%-ға дейін биоыдырауын қамтамасыз етіп, 6 ай ішінде топырақтағы уытты заттарды азайтады. Бұл экожүйелерді сауықтырып, азотты фиксациялау және қоректік заттардың қолжетімділігін арттыру арқылы топырақтың құнарлылығын арттыруға көмектеседі. Жобаның экономикалық тиімділігі химиялық әдістермен салыстырғанда топырақты қалпына келтіруге жұмсалатын шығындарды 30-40%-ға азайтуға байланысты. Тыңайтқыштарды аз пайдалану ауылшаруашылық өндірісінің шығындарын төмендетеді. Жоба рентабельділігі 100 гектар аумақта қолданған жағдайда 3-4 жылда қол жеткізіледі. Жобаға салынған инвестициялар шамамен 10 миллион теңгені құрайды, ал өтелу мерзімі 3-5 жыл. Жоба сондай-ақ әлеуметтік маңызға ие, өйткені ол аймақтардағы экологиялық жағдайды жақсартады және экологиялық таза ауыл шаруашылығын дамытуға ықпал етеді, бұл халықтың өмір сүру сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Осылайша, жоба топырақты қалпына келтіру, оның құнарлылығын арттыру және шығындарды азайту тұрғысынан тиімді болып табылады және ауыл шаруашылығы саласына, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғауға маңызды шешім ұсынады.

Field of application (in Russian) : Биотехнология, агробиотехнология, сельское хозяйство, экология.

Field of application (in Kazakh) : Биотехнология, агробиотехнология, ауыл шаруашылығы, экология.