The object of research, development or design (in Russian) : Самосогласованные динамические модели галактик в бесстолкновительном равновесии

The object of research, development or design (in Kazakh) : Галактиканың самосогласованные динамикалық модели моделі бесстолкновительном равновесии

Aim of work (in Russian) : Создание программно-вычислительного комплекса для генерации трехосных численных моделей галактик в бесстолкновительном равновесии с заданной плотностью и структурой скоростей.

Aim of work (in Kazakh) : Берілген тығыздық пен жылдамдық құрылымымен соқтығыссыз тепе-теңдіктегі галактикалардың үшосьті сандық модельдерін генерациялау үшін бағдарламалық-есептеуіш кешен құру.

Методы исследования (на русском) : Методы теоретического и численного исследования, такие как методы гамильтоновой механики, симплектических интеграторов, численные методы для решения дифференциальных уравнений в частных производных. Метод эмпирического исследования для тестирования создаваемого компьютерного кода и компьютерного кластера. Метод прямого численного моделирования.

Методы исследования (на казахском) : Қойылған шарттары бар тепе-теңдіктегі динамикалық жүйені құрудаға аталған әдіс пен код әлемдік ноу-хау болып табылады. Дифференциалдық теңдеулердің дербес туындыларын шешуге гамильтон механикасы, симплектикалық интегратор, теориялық және сандық әдістер пайдаланылды. Ең бастысы құрылатын компьютерлік код пен копьютерлік кластерді тестілеу мақсатында эмпирикалық әдістер пайдаланылды. Атап айтсақ, белгісіз жүйелер үшін тұрақтылықты тексеруге тікелей сандық үлгілеу әдісімен жүзеге асады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработан универсальный метод для задания анизотропии скоростей в системах с одним, двумя и тремя интегралами движения. Метод основан на описании целевого поля тензоров дисперсий скоростей с помощью 6 опорных (задаваемых) тензоров. Это позволяет описать или задать систему фактически с произвольной анизотропией дисперсий скоростей. Разработанный метод был успешно интегрирован в развиваемый нами код GALIC, и с его помощью были созданы равновесные системы с одним, двумя и тремя интегралами движения. Динамическое тестирование созданных систем показало их высокую стабильность. Таким образом, нами создан прототип компьютерного кода для генерации равновесных систем с произвольно заданными распределениями плотности и анизотропий дисперсий скоростей. Новизна работ заключается в развитии уникального компьютерного кода GALIC, способного генерировать многокомпонентные модели галактики с тремя интегралами движения практически в идеальном равновесии. На сколько нам известно, методов для генерации равновесных систем с аналогичными возможностями в мире не существует.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстың нәтижелері мен жаңалығы. Есеп беру кезеңінде қозғалыс интегралы бір, екі және үшке тең жүйедегі жылдамдық анизотропиясын беру мақсатында әмбебап әдіс ойлап табылды. Аталған әдіс жылдамдық дисперсиясының тензорларының мақсатты өрісін 6 тіреуіш (берілетін) тензорлардың көмегімен сипаттауға негізделген. Бұл жүйені жылдамдықтың дисперсиясының айнымалы анизотропиясымен сипаттауға мүмкіндік береді. Бұл әдіс біз дамытып жатқан GALIC кодына сәтті интегралданды және оның көмегімен қозғалыс интегралы бір, екі және үшке тең тепе-тең жүйелер жасалды. Жасалған жүйелердің динамикалық тестілеуі аса жоғары тұрақтылығын көрсетті. Осылайша, біз жылдамдық дисперсиясының анизотропиясы және тығыздықтың кейзейсоқ алдын ала берілетін тығыздықтың таралу компьютерлік кодының прототипін жасадық. Жұмыстың жаңалығы GALIC компьютерлік кодының айырықша дамуы, мінсіз тепе-теңдіктегі практикалық қозғалыстағы үш интегралмен көп құраушылы галактикаларды модольдеуі. Бізге белгілі болғандай, аталған мүмкіндіктері бар тепе тең жүйелерді генерациялау әдістері әлемде әлі кездеспеген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Создан программно-вычислительный комплекс для моделирования астрофизических объектов дальнего космоса в первичной аппаратной комплектации и ключевыми функциями разрабатываемого программного обеспечения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бағдарламалық-есептеу кешенін модельдеу үшін астрофизикалық объектілердің алғашқы космостық аппараттық комплектациясы және бағдарламалық қамтамасыз етуді дамытудың кілттер функциясы.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Результаты работы могут быть применены при изучении стабильности дисковых галактик, происхождения в них перемычек, спиральных рукавов, перегибов, а также реконструкции потенциала темного гало и при моделировании Млечного пути. Целевыми потребителями результатов могут быть научно-исследовательские группы, занимающиеся изучением возмущений и вопросами стабильности динамических гравитирующих систем.

Field of application (in Kazakh) : Жоба бойынша жұмыстың нәтижелері дискті галактикалардың тұрақтылығын, бөгеттердің, спиральді тармақ, бүгілулердің пайда болуы, Құс жолын модельдеу және қараңғы гало потенциалын қайта құру кезіндегі зерттеуде пайдаланыла алады. Осылайша, аталған жобаның нәтижелерінің мақсатты тұтынушылары әлем бойынша ауытқу мен динамикалық гравитацияланатын тұрақты жүйелер мәселелері бойынша зерттеу жүргізетін ондаған ғылыми зерттеу топтары болып табылады.