The object of research, development or design (in Russian) : ПРОМЫШЛЕННЫЕ ОТХОДЫ, УТИЛИЗАЦИЯ, ШЛАК, ШЛАМ, ОТХОДЫ ИЗВЕСТИ

The object of research, development or design (in Kazakh) : ӨНДІРІС ҚАЛДЫҚТАРЫ, УТИЛИЗАЦИЯ, ФОСФОГИПС, ШЛАК, ШЛАМ, ӘКТАС

Aim of work (in Russian) : изучение состава и свойств образцов четырехкомпонентных составов

Aim of work (in Kazakh) : төрткомпонентті үлгілердің құрамы мен қасиеттерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : рентгеновский флюоресцентный анализ Philips/Panalytical, модель PW2400, ренгеновский диффрактометр, сканирующий электронный микроскоп FEI Quanta 200 LV, энерго дисперсионный метод Oxford (Penta FET-Precision) X-ACT, лазерный микро-масс анализ LAMMA-1000, model X-ACT, дифракционный метод лазерного распределения размера частиц на анализаторе Granulometer CILAS 1064

Методы исследования (на казахском) : : Philips / Panalytic рентгендік флуоресценция анализі, PW2400 моделі, рентген-дифрактометр, FEI Quanta 200 LV сканерлейтін электронды микроскоп, Оксфорд энергиясын дисперсиялық әдіс (Penta FET-Precision) X-ACT, LAMMA-1000 лазерлік микро-масса анализі, X-ACT моделі, дифракция бөлшектердің лазерлік мөлшерін Granulometer CILAS 1064 анализаторына үлестіру әдісі

Obtained results and novelty (in Russian) : В 2022-2024 годах экспериментально подтверждена возможность разработки материалов для дорожного строительства на основе различных промышленных отходов (КШ, ДШ, ОПИ) и ПС. Прочность, механические свойства и долговечность улучшаются с увеличением соотношения компонентов в смеси. R40-B35-L8 продемонстрировал самые высокие значения физических свойств при максимальном содержании шлака ДШ (35%), КШ (40%) и ОПИ (8%). Прочность образцов на сжатие была достигнута до 7,38 МПа при 90 дней, 14.21 МПа при 365 дней, судя по динамике, она продолжает расти, но более медленными темпами. Промышленные отходы, такие как КШ, ДШ, ОПИ привлекательны простотой технологического процесса упрочнения суглинком. Коэффициент линейного расширения медленно увеличивался с 0,63 до 1,65% за 90 дней, 1,2-1,58 за 365 дней. Материалы обладают высокой водо- и морозостойкостью, отвечают требованиям ведущих строительных материалов и имеют значительно более низкие значения линейного расширения на всех этапах их упрочнения. Расчетные значения содержания карбоната в образцах составили 4,38-6,98% через 3 дня, 8,35-12,01% через 28 дней и 10,8-13,23% через 90 дней, 12,28-14,92% через 365 дней. Процесс адсорбции CO2 в воздухе постепенно снижает свою интенсивность в период от 28 до 90 дней. Увеличение содержания карбонатов в образцах способствует увеличению прочности образцов

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2022-2024 жылдары әртүрлі өндірістік қалдықтар (шлам, шлак, әктас) және табиғи саздақ негізінде жол құрылысына арналған материалдарды әзірлеу мүмкіндігі тәжірибе жүзінде расталды. Күштілігі, механикалық қасиеттері және беріктігі араластыру коэффициентінің жоғарылауымен жақсарады. R40-B35-L8 ең жоғары шлак құрамы шлак (35%), шлам (40%) және әктас (8%) бар физикалық қасиеттердің ең жоғары мәндерін көрсетті. Үлгілердің қысу күші 90 күнде 7,38 МПа-ға дейін, 365 күнде 14,21 МПа-ға дейін жетті, динамикаға қарағанда ол өсті, бірақ баяу қарқынмен. Шлам, шлак, әктас сияқты өнеркәсіптік қалдықтар саздақпен шыңдаудың технологиялық процесінің қарапайымдылығымен тартымды. Сызықтық кеңею коэффициенті 90 күнде 0,63-тен 1,65%-ға, 365 күнде 1,2-1,58-ге дейін баяу өсті. Материалдар жоғары суға және аязға төзімділікке ие, жетекші құрылыс материалдарының талаптарына сәйкес келеді және олардың қатаюының барлық кезеңдерінде сызықтық кеңею мәндері айтарлықтай төмен. Үлгілердегі карбонат мөлшерінің есептелген мәндері 3 күннен кейін 4,38-6,98%, 28 күннен кейін 8,35-12,01% және 90 күннен кейін 10,8-13,23%, 365 күннен кейін 12,28-14,92% құрады. Ауадағы СО2 адсорбциясы процесі 28 күннен 90 күнге дейін қарқындылығы біртіндеп төмендейді. Үлгілердегі карбонат мөлшерінің жоғарылауы үлгілердің беріктігін арттыруға көмектеседі.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Низкая стоимость промышленных отходов, используемых в исследованиях, и возможность их использования в больших количествах делают их экономически целесообразными по сравнению с традиционным природным сырьем. Эти материалы позволяют снизить необратимое разрушение природных вяжущих веществ в карьерах по добыче природных строительных материалов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ғылыми-зерттеу жұмыстарында қолданылатын өндірістік қалдықтардың арзандығы және оны көп мөлшерде пайдалану мүмкіндігі дәстүрлі табиғи шикізатпен салыстырғанда оны экономикалық тұрғыдан тиімді етеді. Бұл материалдар табиғи құрылыс материалдарын өндіруге арналған карьерлерде табиғи байланыстырғыш заттардың қайтымсыз бұзылуын азайта алады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : ендірілмеді

Efficiency (in Russian) : Утилизация отходов положительно влияет на окружающую среду, поскольку сокращает объем захоронения отходов, продлевает срок службы промышленных свалок и снижает вред окружающей среде, причиняемый добычей природных материалов. Следовательно, разработанные материалы вносят значительный вклад в сохранение окружающей среды.

Efficiency (in Kazakh) : Қалдықтарды қайта өңдеу қоршаған ортаға оң әсерін тигізеді, өйткені ол полигон көлемін азайтады, өнеркәсіптік полигондардың қызмет ету мерзімін ұзартады және табиғи материалдарды өндіруден болатын қоршаған ортаға зиянын азайтады. Демек, әзірленген материалдар қоршаған ортаны сақтауға үлкен үлес қосады.

Field of application (in Russian) : строительная отрасль, экология, металлургия, горные науки

Field of application (in Kazakh) : құрылыс индустриясы, экология, металлургия, тау-кен ғылымдары.