The object of research, development or design (in Russian) : снеговой, почвенный покров, овощная продукция

The object of research, development or design (in Kazakh) : қар, жер жамылғысы, көкөніс өнімдері

Aim of work (in Russian) : Оценка накопления и распределения микроэлементов-загрязнителей в системе снеговой покров-почвенный покров-овощные культуры на урбанизированной территории г. Павлодар для обеспечения продовольственной безопасности

Aim of work (in Kazakh) : Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Павлодар қаласының урбанизацияланған аймағында қар жамылғысы-топырақ жамылғысы-көкөніс дақылдары жүйесінде микроэлементтер-ластаушы заттардың жинақталуы мен таралуын бағалау.

Методы исследования (на русском) : химико-аналитический, масс-спектрометрии с индуктивно-связанной плазмой, системный анализ, сравнительный, количественный, картографический

Методы исследования (на казахском) : индуктивті байланысқан плазмамен химиялық-аналитикалық, масс-спектрометрия, жүйелік талдау, салыстырмалы, сандық, картографиялық

Obtained results and novelty (in Russian) : Выявлены закономерности и роль промышленных предприятий в загрязнении тяжелыми металлами на основе расчетов коэффициентов загрязнения снегового и почвенного покрова. Проведены расчеты коэффициентов опасности, коэффициента загрязнения овощных культур, коэффициент накопления, а также санитарно-гигиеническая оценка растительной продукции для обеспечения продовольственной безопасности. В исследовании используется системный подход для оценки качества окружающей среды, учитывая тип промышленности, метеорологические особенности распространения тяжелых металлов, накопление в снеговом покрове, аккумуляция в почве, миграция в овощные культуры.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қар мен топырақ жамылғысының ластану коэффициенттерін есептеу негізінде ауыр металдармен ластанудағы өнеркәсіптік кәсіпорындардың заңдылықтары мен рөлі анықталды. Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қауіптілік коэффициенттері, көкөніс дақылдарының ластану коэффициенті, жинақтау коэффициенті, сондай-ақ өсімдік өнімдеріне санитарлық-гигиеналық бағалау жүргізілді. Зерттеуде өнеркәсіп түрін, ауыр металдардың таралуының метеорологиялық ерекшеліктерін, қар жамылғысында жиналуын, топырақта жинақталуын, көкөніс дақылдарына көшуін ескере отырып, қоршаған ортаның сапасын бағалау үшін жүйелік тәсіл пайдаланылдыды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты научной деятельности позволят дать объективную оценку о химическом составе и степени загрязнения для дальнейшего экологического мониторинга почвенного и растительного покрова и возможных мероприятий по охране и рекультивации нарушенных земель.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ғылыми қызметтің нәтижелері топырақ пен өсімдік жамылғысының кейінгі экологиялық мониторингі және бұзылған жерлерді қорғау мен рекультивациялау жөніндегі ықтимал іс-шаралар үшін ластанудың химиялық құрамы мен дәрежесі туралы объективті баға беруге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : По результатам исследований опубликована 1 статья (Скопус), 1 статья (КОКСОН) по плану, 2 статьи (КОКСОН) опубликованы сверх нормы. Вторая статья (Скопус) принята к публикации.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша 1 мақала (Скопус), жоспар бойынша 1 мақала (ҒЖБССҚЕК), 2 мақала (ҒЖБССҚЕК) нормадан тыс жарияланды. Екінші мақала (Скопус) жариялауға қабылданды.

Efficiency (in Russian) : Все поставленные цели проекта были успешно достигнуты. Проект был выполнен с использованием ресурсов в рамках утвержденного бюджета. Полученные в ходе исследований собранные данные расширяют понимание накопления и распространения микроэлементов в различных компонентах окружающей среды (снеговой покров, почва, овощные культуры). Качество проводимых работ в исследовании и достоверность результатов обеспечивалось применением методов анализа, таких как ICP-MS, что гарантировало высокую точность данных. Использование современных методик и сопоставление результатов с данными других исследований повысили обоснованность выводов. Исследование было завершено в соответствии с планом, полученные результаты имеют высокую научную ценность и потенциал практического применения.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның барлық мақсаттарына сәтті қол жеткізілді. Жоба бекітілген бюджет шеңберінде ресурстарды пайдалана отырып орындалды. Зерттеу нәтижесінде алынған мәліметтер қоршаған ортаның әртүрлі компоненттерінде (қар жамылғысы, топырақ, көкөніс дақылдары) микроэлементтердің жинақталуы мен таралуы туралы түсінікті кеңейтеді. Зерттеуде жүргізілетін жұмыстардың сапасы мен нәтижелердің сенімділігі деректердің жоғары дәлдігіне кепілдік беретін ICP-MS сияқты талдау әдістерін қолдану арқылы қамтамасыз етілді. Заманауи әдістерді қолдану және нәтижелерді басқа зерттеулердің деректерімен салыстыру қорытындылардың негiздемелiлiгiн арттырды. Зерттеу жоспарға сәйкес аяқталды, алынған нәтижелер жоғары ғылыми құндылыққа және практикалық қолдану әлеуетіне ие.

Field of application (in Russian) : Результаты исследования могут быть использованы природоохранными ведомствами для оценки современного состояния окружающей среды.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері табиғатты қорғау мекемелерімен қоршаған ортаның қазіргі жағдайын бағалауда қолданыла алады.