The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования – вирус нодулярного дерматита крупного рогатого скота.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – ірі қара малдың нодулярлық дерматит ауруының вирусы.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – внедрение в производство тест-системы для лабораторной диагностики нодулярного дерматита крупного рогатого скота (КРС) методом полимеразной цепной реакции. Для выполнения данной цели были поставлены следующие задачи: - Маркетинговый анализ рынка тест-систем для диагностики нодулярного дерматита крупного рогатого скота; - Производственная апробация диагностической тест-системы нодулярного дерматита крупного рогатого скота на основе классической ПЦР. Государственная регистрация тест-системы для диагностики нодулярного дерматита крупного рогатого скота.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – полимеразды тізбекті реакция әдісімен ірі қара малдың нодулярлық дерматит ауруын зертханалық балауға арналған сынақ-жүйесін өндіріске енгізу. Осы мақсатқа қол жеткізу үшін келесі міндеттер қойылды: - Ірі қара малдың нодулярлық дерматит ауруын балауға арналған сынақ-жүйелерін нарықтағы маркетингтік зерттеу жасау; - Классикалық ПТР негізіндегі ірі қара малдың нодулярлық дерматитінің диагностикалық сынақ-жүйесіне өндірістік апробация жүргізу. Ірі қара малдың нодулярлық дерматитін балауға арналған сынақ-жүйесін мемлекеттік тіркеу.

Методы исследования (на русском) : - Выделение ДНК НД КРС из органно-тканевых материалов; - Проведение ПЦР; - Электрофоретический анализ продуктов амплификации ДНК.

Методы исследования (на казахском) : - Органды-тіндік материалдан ірі қара малдың нодулярлық дерматитінің ДНҚ бөлу; - ПТР жүргізу; - ДНҚ амплификация өнімдерін электрофоретикалық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : - Проведены маркетинговые исследования с целью получения информации о состоянии рынка наборов, тест-систем для диагностики нодулярного дерматита в Казахстане; - Проведены лабораторные комиссионные испытания по проверке специфичности и чувствительности тест-системы с использованием штаммов вирусов нодулярного дерматита, оспы овец, оспы коз, оспы верблюдов и полевых изолятов вируса нодулярного дерматита из «Коллекции микроорганизмов» НИИПББ КН МОН РК; - Разработана нормативно-техническая документация (Стандарт организации, наставление по применению тест-системы, инструкция по изготовлению и контролю тест-системы) разработанной тест-системы для диагностики нодулярного дерматита крупного рогатого скота; - Нормативно-техническая документация на «Тест-систему для диагностики нодулярного дерматита крупного рогатого скота» представлена на согласование в Комитет ветеринарного контроля и надзора МСХ РК; - Оформлена и отправлена заявка на выдачу патента Республики Казахстан «Тест-система для диагностики нодулярного дерматита крупного рогатого скота методом полимеразной цепной реакций». Регистрационный № 2018/0752.1; - На основе полученных результатов оформлена одна статья для публикаций в журнале, рекомендованном ККСОН.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - Қазақстандағы нодулярлық дерматитті диагностикалауға арналған жиынтықтар, сынақ-жүйелері туралы ақпарат алу мақсатында маркетингтік зерттеулер жүргізілді; - ҚР БҒМ БҚПҒЗИ «Микроорганизмдер жинағы» зертханасынан алынған нодулярлық дерматит вирусының штамдарын, қой, ешкі, түйе шешегі және нодулярлық дерматит вирусының далалық изоляттарын қолдана отырып, сынақ-жүйесінің ерекшелігі мен сезімталдығын тексеру үшін зертханалық комиссиялық зерттеулер жүргізілді; - Ірі қара малдың нодулярлық дерматитін диагностикалау үшін әзірленген сынақ-жүйесінің нормативті-техникалық құжаттамасы (ұйым стандарты, сынақ-жүйені пайдалануға арналған нұсқаулық, сынақ-жүйені дайындау және бақылау жөніндегі нұсқаулық) жасалды; - «Ірі қара малдың нодулярлық дерматитін диагностикалауға арналған сынақ-жүйесіне» нормативтік-техникалық құжаттама Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Ветеринарлық бақылау және қадағалау комитетіне бекітуге ұсынылды; - «Полимеразды тізбекті реакция әдісімен ірі қара малдың дерматитін диагностикалауға арналған сынақ-жүйесі» Қазақстан Республикасының патентін алуға өтінім жасалып жіберілді. Тіркеу нөмірі 2018/0752.1; - Алынған нәтижелер негізінде бір мақала Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті ұсынған журналға жарияланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : 1. Заработная плата (вознаграждение за труд членов исследовательской группы, участвующих в проведении научного исследования, включая начисление всех налогов и других обязательных платежей в бюджет) - 5 305,10 2. Научные командировки связанные с проведением исследовании - 505,66 3. Услуги сторонних организаций - услуги научных лабораторий коллективного пользования, иных лабораторий, прочих организаций, необходимые для выполнения исследований, в том числе организационные взносы для участия в конференциях - 0 4. Приобретение материалов – приобретение расходных материалов для проведения исследований - 2118,33 5. Приобретение оборудования и программного обеспечения (для юридических лиц) - 2773,42 6. Научно-организационное сопровождение – расходы на публикации, патентование и приобретение аналитических материалов, а также иные услуги по сопровождению проекта - 388,09 7. Эксплуатационные расходы оборудования и техники, используемых для реализации исследований - 150,00 8. НДС 12% - 1532,81 Итого - 12773,42

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 1. Жалақы (ғылыми зерттеулерді жүргізуге қатысатын ғылыми-зерттеу тобы мүшелерінің жұмысына төленетін сыйақы, оның ішінде салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің есебі) - 5 305,10 2. Зерттеуге байланысты зерттеу іс-сапарлар - 505,66 3. Бөгде ұйымдардың қызметтері - ұжымдық ғылыми-зерттеу зертханаларының, басқа зертханалардың, ғылыми-зерттеулерге қажет басқа ұйымдардың қызметтері, соның ішінде конференцияларға қатысу үшін ұйымдастырушылық төлемдер - 0 4. Материалдарды алу - зерттеуге шығын материалдарын алу - 2118,33 5. Жабдықтар мен бағдарламалық қамтамасыздандыруды сатып алу (заңды тұлғалар үшін) - 2773,42 6. Ғылыми және ұйымдастырушылық қамтамасыз ету - аналитикалық материалдарды баспаға шығару, патенттеу және сатып алу шығындары, сонымен қатар жобаны қолдаудың басқа да қызметтері - 388,09 7. Зерттеулерді жүргізу үшін қолданылатын жабдықтар мен техниканың пайдалану шығындары - 150,00 8. ҚҚС 12% - 1532,81 Барлығы - 12773,42

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения – на основании результатов исследований составлена нормативно-техническая документация для лабораторной диагностики нодулярного дерматита КРС методом ПЦР и отправлена на получение свидетельство о государственной регистрации диагностической тест-системы нодулярного дерматита в Комитет ветеринарного контроля и надзора МСХ РК. Оформлена и отправлена заявка на выдачу патента Республики Казахстан «Тест-система для диагностики нодулярного дерматита крупного рогатого скота методом полимеразной цепной реакций». Регистрационный № 2018/0752.1. На данный момент заявка находится на стадии экспертизы.

Level of implementation (in Kazakh) : Іске асыру дәрежесі – зерттеу нәтижелерінің негізінде ПТР әдісімен ірі қара малдың нодулярлық дерматит ауруының зертханалық балауға арналған нормативтік-техникалық құжаттама жасалды және ҚР АШМ Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетіне нодулярлық дерматитті диагностикалық сынақ-жүйесін мемлекеттік тіркеуден өткізу туралы куәлік алуға жіберілді. «Ірі қара малдың нодулярлық дерматитін полимераздық тізбекті реакция әдісімен диагностикалауға арналған тест-жүйесін» Қазақстан Республикасының патентіне ұсыну туралы өтініш жасалып, жіберілді. Регистрациялық № 2018/0752.1. Қазіргі уақытта өтініш экспертизалау сатысында.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения – диагностическая тест-система будет применяться в ветеринарии для диагностики нодулярного дерматита КРС.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы – диагностикалық сынақ-жүйе ветеринария саласында ірі қара малдың нодулярлық дерматит ауруын балауға қолданылады.