Inventory number IRN Number of state registration
0323РК01849 AP14971722-KC-23 0122РК00727
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 7519020 AP14971722
Name of work
Дефектная структура функциональных кристаллических материалов: рентгеновские и нейтронные дифракционные исследования.
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Мұхаметұлы Бағдәулет
0
0
0
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

В рамках проекта будут проведены исследования изменений атомной структуры и микроструктуры сплавов на основе железа (Fe-Ga, Fe-Al и др.), которые отличаются необычными физическими свойствами. В частности, состав Fe-27Ga известен своей рекордной магнитострикцией по сравнению с другими двойными сплавами на основе железа (около 400 ppm), соответственно анализ фазовой диаграммы и свойств Fe-Ga сплавов активно ведется самыми разнообразными методами.

Жоба аясында ерекше физикалық қасиеттерімен ерекшеленетін темір негізіндегі қорытпалардың (Fe-Ga, Fe-Al және т.б.) Атом құрылымы мен микроқұрылымының өзгерістеріне зерттеулер жүргізілетін болады. Атап айтқанда, Fe-27ga құрамы басқа темір негізіндегі Қос қорытпалармен (шамамен 400 ppm) салыстырғанда рекордтық магнитострикциясымен танымал, сәйкесінше Fe-GA қорытпаларының фазалық диаграммасы мен қасиеттерін талдау әртүрлі әдістермен белсенді түрде жүргізілуде.

Целью настоящего проекта являются развитие методологии нейтронных дифракционных исследований реальных кристаллических материалов с дефектной структурой и получение с ее помощью новых данных о влиянии реальной структуры на физические и физико-химические свойства материалов.

Бұл жобаның мақсаты ақаулы құрылымы бар нақты кристалды материалдарды нейтрондық дифракциялық зерттеу әдіснамасын дамыту және оның көмегімен нақты құрылымның материалдардың физикалық және физика-химиялық қасиеттеріне әсері туралы жаңа мәліметтер алу болып табылады.

Для получения исходной информации о структуре образцов основным экспериментальным методом являлась рентгеновская дифрактометрия. Дополнительно планируется использовать электронную микроскопию и дифракцию нейтронов.

Үлгілердің құрылымы туралы бастапқы ақпаратты алу үшін негізгі эксперименттік әдіс рентгендік дифрактометрия болды. Сонымен қатар, электронды микроскопия мен нейтрондық дифракцияны қолдану жоспарлануда.

Построены и предварительно обработаны дифрактограммы измеренных сплавов. Установлена последовательность смены структурных фаз при нагревании и последующем охлаждении сплавов.

Өлшенетін қорытпалардың дифракциялық үлгілері құрастырылады және алдын ала өңделеді. Қорытпаларды қыздыру және кейіннен суыту кезінде құрылымдық фазалардың өзгеру реттілігі белгіленеді.

Запланированные методы исследований обладают взаимно-дополнительными свойствами. Проникающая способность нейтронов на порядки больше, чем у рентгеновских лучей и электронов, что позволяет регистрировать “объемную” информация. Электроны и рентгеновские лучи дают сведения о фазовом составе и состоянии микроструктуры на поверхности сплава и в приповерхностном слое.

Жоспарланған зерттеу әдістері бір-бірін толықтыратын қасиеттерге ие. Нейтрондардың ену күші рентгендік сәулелер мен электрондарға қарағанда үлкен дәрежеде болады, бұл «көлемдік» ақпаратты тіркеуге мүмкіндік береді. Электрондар мен рентген сәулелері қорытпа бетіндегі және бетке жақын қабаттағы фазалық құрамы мен микроқұрылымның күйі туралы ақпарат береді.

- не планируется, так как проект относится к области фундаментальной физики.

- жоба іргелі физика саласына жататындықтан жоспарланбаған.

Эффективность проекта обеспечивается комбинацией современных экспериментальных методов, что позволяет получать информацию, необходимую для практического использования изучаемых сплавов.

Жобаның тиімділігі зерттелетін қорытпаларды практикалық қолдану үшін қажетті ақпаратты алуға мүмкіндік беретін заманауи тәжірибелік әдістерді біріктіру арқылы қамтамасыз етіледі.

Область инжиниринга и технологий, фундаментальное исследования. Физика металлических сплавов. Изучаемые сплавы являются перспективными для использования в устройствах, для которых требуются повышенные значения магнитострукции.

Инженерия және технологиялар саласы, іргелі зерттеулер. Металл қорытпаларының физикасы. Зерттелетін қорытпалар магниттік құрылымның жоғары мәндерін қажет ететін құрылғыларда пайдалану үшін перспективалы болып табылады

UDC indices
538.9
International classifier codes
29.19.03; 29.15.53; 29.19.19;
Key words in Russian
нейтронная радиография и томография; нейтронная дифракция; неразрушающая структурная диагностика; ядерные методы; Микроструктура кристаллических материалов; интерметаллические сплавы;
Key words in Kazakh
нейтрондық радиография және томография; нейтрондық дифракция; бұзылмайтын құрылымдық диагностика; ядролық әдістер; Кристалды материалдардың микроқұрылымы; интерметалдық қорытпалар;
Head of the organization Айдосов Нуржан Сарсынбекович / магистр
Head of work Мұхаметұлы Бағдәулет Phd в области ядерной физики / и.о. доцент