The object of research, development or design (in Russian) : Суммарные экстракты из травы тимьяна частолистого, их состав, технология получения, противоопухолевое действие в отношении линии клеток рака предстательной железы человека РС-3, антирадикальная и противовоспалительная активность.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тимьян шөптерінен алынған жиынтық сығындылар көбінесе олардың құрамы, алу технологиясы, адамның қуық асты безінің қатерлі ісігі жасушаларының PC-3 желісіне қатысты ісікке қарсы әсері, радикалға қарсы және қабынуға қарсы белсенділігі

Aim of work (in Russian) : Разработка способа и технологии получения лекарственного средства на основе суммы биологически активных веществ из тимьяна частолистого (Thymus crebrifolius Klok.), изучение противоопухолевой активности в отношении клеток рака предстательной железы человека РС-3 и исследование молекулярных механизмов его действия.

Aim of work (in Kazakh) : Жиі тимьяннан (Thymus crebrifolius Klok) биологиялық белсенді заттардың қосындысы негізінде дәрілік затты алу әдісі мен технологиясын әзірлеу.), адамның PC-3 қуық асты безінің қатерлі ісігі жасушаларына қатысты ісікке қарсы белсенділікті зерттеу және оның әсерінің молекулалық механизмдерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Изучено цитотоксическое действия опытных образцов №1-6 полученных экстрактов из тимьяна частолистого проводили in vitro по отношению к клеточной линии рака предстательной железы PC3 колориметрическим методом MTS. МТS-тест выполняли согласно стандартному протоколу. В работе использовали реагент CellTiter 96 AQueous One Solution Reagent (Promega, США). Антирадикальное действие представленных образцов исследовали в отношении радикала 2,2-дифенил-1-пикрилгидразила (DPPH•). Для оценки антирадикальной активности исследуемых образцов в тесте с DPPH-радикалом использовали этанольный раствор DPPH (100 µМ). Для отбора образцов с выраженной антирадикальной активностью смешивали 2 мл 100 µМ этанолового раствора DPPH с 20 мкл исследуемого образца, растворенного в этаноле в концентрации 10 мг/мл. Таким образом, финальная концентрация испытуемого образца в реакционной смеси составила 100 мкг/мл. Через 10 минут после добавления раствора испытуемого образца к раствору DPPH-радикала измеряем снижение оптической плотности при 515 нм. Для образцов, способных снижать оптическую плотность более чем на 50%, проводили тест на взаимодействие с DPPH-радикалом в финальных концентрациях исследуемых экстрактов от 5 до 100 мкг/мл. После чего определяли концентрацию испытуемого экстракта, способную на 50% снижать оптическую плотность 100 µМ раствора DPPH – IC50(DPPH).

Методы исследования (на казахском) : Жалпы тимьяннан алынған сығындылардың №1-6 тәжірибелік үлгілерінің цитотоксикалық әсері зерттелді MTS колориметриялық әдісімен PC3 простата обырының жасушалық сызығына қатысты in vitro жүргізілді. МТЅ-тест стандартты хаттамаға сәйкес орындалды. Жұмыста celltiter 96 aqueous One Solution Reagent (PROMEGA, АҚШ) қолданылды. Ұсынылған үлгілердің радикалға қарсы әсері 2,2-дифенил-1-пикрилгидразил (DPPH•) радикалына қатысты зерттелді. DPPH-радикалды сынақта зерттелетін үлгілердің радикалға қарсы белсенділігін бағалау үшін DPPH этанол ерітіндісі (100 мм) қолданылды. Айқын радикалға қарсы белсенділігі бар үлгілерді іріктеу үшін 2 мл 100 мкм dpph этанол ерітіндісі этанолда 10 мг/мл концентрацияда ерітілген 20 мкл зерттелетін үлгімен араластырылды. осылайша, реакция қоспасындағы сынақ үлгісінің соңғы концентрациясы 100 мкг / мл болды. DPPH-радикал ерітіндісіне сынақ үлгісінің ерітіндісін қосқаннан кейін 10 минуттан кейін біз төмендеуді өлшейміз 515 нм оптикалық тығыздық. Оптикалық тығыздықты 50% - дан астам төмендетуге қабілетті үлгілер үшін зерттелетін сығындылардың 5-тен 100 мкг/мл-ге дейінгі соңғы концентрациясында DPPH-радикалмен өзара әрекеттесу сынағы жүргізілді. содан кейін dpph – IC50(DPPH) ерітіндісінің 100 мкм оптикалық тығыздығын 50% төмендетуге қабілетті сынақ сығындысының концентрациясы анықталды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые установлено, что все полученные экстракты из тимьяна частолистого обладают цитотоксическим действием в отношении линии раковых клеток РС-3 и проявляет дозозависимый эффект. Опытный образец №6 - сухой водный экстракт тимьяна частолистого, обладают цитотоксическим действием в отношении линии раковых клеток РС-3 со значением IC50 = 169,15 ± 12,01 мкг/мл. Опытный образец №3 - сухой водный экстракт тимьяна частолистого, показал лучший противоопухолевый эффект в отношении линии раковых клеток РС-3 со сравнительно низким значением IC50 = 161,84 ± 2,807 мкг/мл. По результатам исследования установлено, что опытные образцы №3 и №6, не влияют на жизнеспособность здоровой линии клеток RWPE. Опытный образец №6 - сухой водный экстракт тимьяна частолистого, обладает антирадикальной активностью со значением IC50 (DPPH) = 8,0 мкг/мл. Опытный образец №3 - сухой водный экстракт тимьяна частолистого, показал наиболее выраженную антирадикальную активность со сравнительно низким значением IC50 (DPPH) = 7,1 мкг/мл. Впервые, в результате проведенного эксперимента выявлено, что опытные образцы №1-№6 в дозах 25 мг/кг обладают противовоспалительным действием. Разработанная технология получения сухого водного экстракта тимьяна частолистого внедрена на базе Института наук о жизни НАО «МУК» (ранее НИЦ НАО «МУК»). Акт внедрения прилагается. Впервые разработан, оформлен и утвержден лабораторный регламент на получение сухого водного экстракта тимьяна частолистого (ЛР-005491-МК-05-23).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет тимьяннан алынған барлық сығындылар PC-3 рак клеткаларының сызығына цитотоксикалық әсер ететіні және дозаға тәуелді әсер ететіні анықталды. №6 прототип-жиі тимьянның құрғақ Сулы сығындысы, IC50 = 169,15 ± 12,01 мкг/мл мәні бар PC-3 рак клеткаларының сызығына цитотоксикалық әсер етеді. №3 прототип-жиі тимьянның құрғақ Сулы сығындысы, салыстырмалы түрде төмен IC50 мәні бар PC-3 рак клеткаларының сызығына қатысты ісікке қарсы ең жақсы әсерді көрсетті = 161,84 ± 2,807 мкг / мл. Зерттеу нәтижелері бойынша №3 және №6 прототиптер RWPE сау жасуша желісінің өміршеңдігіне әсер етпейтіні анықталды. №6 прототип-жиі тимьянның құрғақ Сулы сығындысы, IC50 (DPPH) = 8,0 мкг/мл мәні бар радикалға қарсы белсенділікке ие. №3 прототип-жиі тимьянның құрғақ Сулы сығындысы, салыстырмалы түрде төмен IC50 (DPPH) = 7,1 мкг/мл мәні бар радикалға қарсы белсенділікті көрсетті. алғаш рет жүргізілген эксперимент нәтижесінде 25 мг/кг дозада №1-№6 тәжірибелік үлгілердің қабынуға қарсы әсері бар екені анықталды. Жиі кездесетін тимьянның құрғақ су сығындысын алудың әзірленген технологиясы "МУК" КЕАҚ өмір туралы ғылымдар институтының (бұрын "МУК" КЕАҚ ҒЗО) базасында енгізілген. Енгізу актісі қоса беріледі. Алғаш рет жиі кездесетін тимьянның құрғақ су сығындысын алуға арналған зертханалық регламент әзірленді, ресімделді және бекітілді (ЛР-005491-МК-05-23).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Изучено противоопухолевое действие полученных экстрактов из травы тимьяна частолистого в отношении линии клеток рака предстательной железы человека РС-3 и их влияние на жизнеспособность здоровых клеток. Произведен отбор образцов, обладающих выраженным противоопухолевым действием в отношении линии клеток рака предстательной железы человека РС-3. Исследована антирадикальная активность in vitro и противовоспалительная активность in vivo полученных экстрактов. Разработана технология получения лекарственного средства растительного происхождения, обладающего противоопухолевым действием в отношении линии клеток рака предстательной железы человека РС-3, и нормативные документы. Разработанная технологии внедрена

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Тимьян шөпінен алынған сығындылардың ісікке қарсы әсері көбінесе адамның қуық асты безінің қатерлі ісігі жасушаларының PC-3 желісіне қатысты және олардың сау жасушалардың өміршеңдігіне әсері зерттелді. PC-3 адамның простата обыры жасушаларының желісіне қатысты айқын ісікке қарсы әсері бар үлгілерді іріктеу жүргізілді. Алынған сығындылардың in vitro радикалға қарсы белсенділігі және in vivo қабынуға қарсы белсенділігі зерттелді. PC-3 адамның простата обыры жасушаларының желісіне қатысты ісікке қарсы әсері бар өсімдік тектес дәрілік затты алу технологиясы және нормативтік құжаттар әзірленді. Әзірленген технология енгізілді

Level of implementation (in Russian) : Впервые разработана технология получения сухого водного экстракта тимьяна частолистого - лекарственного средства растительного происхождения, обладающего противоопухолевым действием в отношении линии клеток рака предстательной железы человека РС-3.Разработанная технология получения сухого водного экстракта тимьяна частолистого - лекарственного средства растительного происхождения, обладающего противоопухолевым действием в отношении линии клеток рака предстательной железы человека РС-3, внедрена на базе Института наук о жизни НАО «МУК» (ранее НИЦ НАО «МУК»). Акт внедрения прилагается.

Level of implementation (in Kazakh) : Алғаш рет PC-3 адамның қуық асты безінің қатерлі ісігі жасушаларының желісіне қарсы ісікке қарсы әсері бар өсімдік тектес дәрілік зат - жиі кездесетін тимьянның құрғақ Сулы сығындысын алу технологиясы әзірленді.PC-3 адамның қуық асты безінің қатерлі ісігі жасушаларының желісіне қарсы ісікке қарсы әсері бар өсімдік тектес құрғақ су тимьянының сығындысын алудың әзірленген технологиясы "МУК" КЕАҚ өмір туралы ғылымдар институтының (бұрын "МУК"КЕАҚ ҒЗО) базасында енгізілген. Енгізу актісі қоса беріледі.

Efficiency (in Russian) : Установлено,что сухой водный экстракт тимьяна частолистого образец№3 показал лучший противоопухолевый эффект в отношении линии клетокPC3 при этом не оказывает влияние на жизнеспособность здоровых клеток. Впревые установлено, что сухой водный экстракт тимьяна частолистого показал наиболее эффективную антирадикальную активность. По результатам противовоспалительной активности установлено,что все экстракты в дозе 25 мг/кг обладают противовосполительным действием. Разработанна технология получения сухого водного экстракта тимьяна частолистого, внедрена на базе Института наук о жизни НАО«МУК»(ранее НИЦ НАО «МУК»). Акт внедрения прилагается. Впервые разработан, оформлен и утвержден лабораторный регламент на получение сухого водного экстракта тимьяна частолистого - лекарственного средства растительного происхождения, обладающего противоопухолевым действием (ЛР-005491-МК-05-23). Впервые разработан проект нормативного документа (НД), который регламентирует качество сухого водного экстракта тимьяна частолистого. Поданы заявка на патент РК и заявка на Евразийский патент: 1. Заявка № 197392 на патент РК на изобретение от 07.03.2023. Способ получения средства, обладающего цитотоксическим действием // Ивасенко С.А., Окасов Д.Б., Атажанова Г.А., Едильбаева Т.Т. 2. Заявка № 201002 на Евразийский патент на изобретение, рег. номер заявки 2023/020 от 24.03.2023. Способ получения средства, обладающего цитотоксическим действием // Ивасенко С.А., Окасов Д.Б., Атажанова Г.А., Едильбаева Т.Т.

Efficiency (in Kazakh) : Жиі кездесетін тимьянның құрғақ Сулы сығындысы № 3 үлгі сау жасушалардың өміршеңдігіне әсер етпей, клеткалар сызығына қатысты ісікке қарсы ең жақсы әсерді көрсетті. Тимьянның құрғақ Сулы сығындысы радикалға қарсы ең тиімді белсенділікті көрсетті. Қабынуға қарсы белсенділіктің нәтижелері бойынша 25 мг/кг дозадағы барлық сығындылардың қабынуға қарсы әсері бар екендігі анықталды. Жиі жапырақты тимьянның құрғақ су сығындысын алу технологиясы әзірленді,"МУК"КЕАҚ өмір туралы ғылымдар институтының(бұрын "МУК"КЕАҚ ҒЗО) базасында енгізілді. Енгізу актісі қоса беріледі. Алғаш рет ісікке қарсы әсері бар (ЛР - 005491-МК-05-23) өсімдік тектес жиі кездесетін дәрілік тимьянның құрғақ су сығындысын алуға арналған зертханалық регламент әзірленді, ресімделді және бекітілді. Алғаш рет тимьянның құрғақ Сулы сығындысының сапасын реттейтін нормативтік құжаттың (ND) жобасы жасалды. ҚР патентіне өтінім және Еуразиялық патентке өтінім берілді: 1. 07.03.2023 жылғы өнертабысқа ҚР патентіне № 197392 өтінім. Цитотоксикалық әсері бар құралды алу тәсілі / / Ивасенко С. А., Окасов д. Б., Атажанова Г. А., Еділбаева Т. Т. 2. Өнертабысқа Еуразиялық патентке № 201002 өтінім, рег. өтінім нөмірі 2023/020 24.03.2023. Цитотоксикалық әсері бар құралды алу тәсілі / / Ивасенко С. А., Окасов д. Б., Атажанова Г. А., Еділбаева Т. Т.

Field of application (in Russian) : Фармация, технология фармацевтического производства, фармакология

Field of application (in Kazakh) : Фармация, фармацевтикалық өндіріс технологиясы, фармакология