The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследований - штаммы из коллекции живых культур ННЦООИ, депонированные в 1970-2022 гг.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары - АҚИҰҒО 1970-2022 жылдары сақталынған тірі дақылдар коллекциясы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Совершенствование эпидемиологического надзора для обеспечения биологической безопасности и эпидемиологического благополучия населения на территории республики и изучение генетической вариабельности возбудителей чумы и туляремии на внутривидовом уровне и оценка влияния на эпидемические проявления инфекций, с использованием методов молекулярной и пространственной эпидемиологии.

Aim of work (in Kazakh) : Республика аумағында халықтың биологиялық қауіпсіздігі мен эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету үшін эпидемиологиялық қадағалауды жетілдіру және оба мен туляремия қоздырғыштарының генетикалық өзгергіштігін түр ішілік деңгейде зерттеу және инфекциялардың эпидемиялық көріністеріне әсерін молекулалық және кеңістіктік эпидемиология әдістерін қолданып бағалау.

Методы исследования (на русском) : Использованы молекулярно-генетические методы: ПЦР РВ, MLVA и SNP типирования, полногеномное секвенирование, эпидемиологические, микробиологические исследования, биоинформационный анализ, ГИС-технологии.

Методы исследования (на казахском) : Молекулярлық-генетикалық әдістер: ПТР НУ, MLVA және SNP типтеу, толық геномды секвенирлеу, эпидемиологиялық, микробиологиялық зерттеулер, биоинформациялық талдау, ГАЖ-технологиясы қолданылды

Obtained results and novelty (in Russian) : Основная задача предлагаемого проекта - выяснение влияния особенностей генома популяций штаммов возбудителей чумы и туляремии на неравнозначность эпидемической активности природно-очаговых территорий. Результаты внесут вклад в понимание явления эпидемического процесса, будут получены новые и дополнительные данные о геноме казахстанских популяций штаммов Y. pestis, и F. tularensis, которые могут быть использованы в эпидемиологическом мониторинге инфекций на республиканском и на глобальном уровне.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ұсынылып отырған жобаның негізгі мақсаты оба және туляремия қоздырғыштары штаммдарының популяцияларының геномдық сипаттамаларының табиғи ошақтардың біркелкі емес эпидемиялық белсенділігіне әсерін анықтау. Нәтижелер эпидемиялық процесстің құбылысын түсінуге ықпал етеді, Y. pestis және F. tularensis штаммдарының қазақстандық популяцияларының геномы бойынша жаңа және қосымша деректер алынады, оларды республикалық және әлемдік деңгейде инфекциялардың эпидемиологиялық мониторингінде қолдануға болады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В проекте участвуют 19 сотрудников ННЦООИ, в т.ч. 16 научных сотрудников, 1 лаборант и 2 дезинфектора. Участники проекта будут выполнять работы на разных этапах реализации проекта: отбор штаммов, культивирование возбудителей чумы и туляремии в BSL-3, получение лизатов и обработка полевого и клинического материала, микробиологические исследования биологического материала и изолированных штаммов, генетические исследования (ПЦР, генотипирование, SNP, melt-MAMA анализ, секвенирование) с обработкой и оценкой результатов, разработка, синтез праймеров, разработка и апробация ПЦР-тест-системы. Занятость в проекте варьирует от 10 до 12 месяцев в год и зависит от потребности выполняемых работ. Один магистрант и один докторант прошли тренинг в ООО «Биоссет» РФ. Оргнизованы командировки по сбору полевого материала в Туркестанской, Жамбылской областях.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаға АҚИҰҒО-ның 19 қызметкері қатысуда, соның ішінде, жобаның әртүрлі кезеңдерінде жұмыс істейтін 16 ғылыми қызметкер, 1 лаборант және 2 дезинфектор. Жобаға қатысушылар BSL-3 боксында штаммдарды таңдау, оба және туляремия қоздырғыштарын өсіру, лизаттарды алу және далалық және клиникалық материалды өңдеу, биологиялық микробиологиялық зерттеулер. материалды және оқшауланған штаммдарды, генетикалық зерттеулерді (ПТР, генотиптеу, SNP, балқыма-MAMA талдауы, секвенирлеу) өңдеу және нәтижелерді бағалау, праймерлерді әзірлеу, синтездеу, ПТР сынақ жүйесін әзірлеу және сынау жұмыстарын жүргізеді.Жобадағы жұмыс орындалатын жұмыстың қажеттілігіне байланысты жылына 10 айдан 12 айға дейін жүргізіледі. Бір магистрант пен бір докторант Ресей Федерациясының «Биоссет» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде тағылымдамадан өтті. Дала материалдарын жинау мақсатында Түркістан, Жамбыл облыстары бойынша іссапарлар ұйымдастырылды.

Level of implementation (in Russian) : Идет апробация синтезированных праймеров

Level of implementation (in Kazakh) : Синтезделген праймерлердің апробациясы жүргізілуде

Efficiency (in Russian) : Получены положительные результаты апробации разработанных праймеров для детекции возбудителей чумы, доказана эффективность разработанных праймеров в лабораторных условиях.

Efficiency (in Kazakh) : Оба қоздырғышын анықтайтын праймерлер апробациясы оң нәтиже көрсетті, синтезделген праймерлердің тиімділігі зертхана жағдайында дәлелденді

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями информации, полученной в результате выполнения проекта, будут специалисты научно-исследовательских и практических учреждений здравоохранения и ветеринарии соответствующего профиля.

Field of application (in Kazakh) : Жобаны іске асыру нәтижесінде алынған ақпараттың мақсатты тұтынушылары тиісті профильдегі ғылыми-практикалық денсаулық сақтау және ветеринария мекемелерінің мамандары болады.