The object of research, development or design (in Russian) : Казахские курдючные овцы в количестве 4 отар по 600-650 голов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : 600-650 бастан 4 отар мөлшеріндегі қазақ құйрықты қойлары.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является изучение многоплодия и закономерностей его наследования у казахских курдючных овец путем оценки генетического полиморфизма генов плодовитости FecB, GDF9 и BMP15, определения частоты разных аллелей и генотипов этих генов у баранов и овцематок с разным уровнем многоплодия и у их потомства.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – қазақтың құйрықты қойларында көптөлдегішпен және тұқым қуалау заңдылықтарын FecB, GDF9 және BMP15 төлшенділік гендерінің генетикалық полиморфизмін бағалау арқылы зерттеу, қошқарлар мен көптөлділігі әртүрлі деңгейдегі саулықтардың және олардың ұрпақтарында осы гендердің генотипі мен әртүрлі аллельдерінің жиілігін анықтау

Методы исследования (на русском) : Оценка продуктивности овец проводится согласно инструкции по бонитировке курдючных овец. Гены FecB, GDF9 и BMP15 овец будут амплифицируют с помощью ПЦР с праймерами (экзон 1 геномного BMP15 овец, AF236078; экзон 2 геномного BMP15 овец, AF236079; экзон 1 и 2 генома GDF9 овец, AF078545). Будут использованы следующие ПЦР-праймеры: BMP15 (B-2 и B-4) и GDF9 (G-1,G-4 и G-8). Определение мутаций будет проводиться с помощью рестриктаз Hinf I (В2), DdeI (В4) и др. Секвенирование гена GDF9, для амплификации экзона 1 (397 bp) и экзона 2 (1265 bp) гена GDF9 используют 3 пары праймеров G1, G2и G3. ПЦР проводят с 25 pm каждого праймера, 200 μM каждого dNTP, 1.5 mM MgCl2, 2.5 mM 10×буфера, 1.0 U Taq ДНК полимеразы и 50 ng геномной ДНК. Конечный объем смеси составит 25 мкл, количество циклов – 35, каждый цикл: 45 с – 94°С, 60 с – 63°С, 30 с – 72°С. Продукты ПЦР проверятся методом 1.0% агарозного электрофореза в 1×TBE буфере. В качестве маркера используют GeneRuler 50 bp DNA Ladder (Thermo Fisher Scientific). Очищенный ПЦР продукт секвенируют набором для секвенирования на анализаторе ABI Prism 3500xL, Applied Biosystems. Результаты секвенирования каждого образца будут сравниваться с опубликованным ранее данными по секвенированию генов GDF9 и BMP15с использованием программного обеспечения MAFFT. Последовательности анализируют с помощью Codon Code aligner с последующим обнаружением SNP. Филогенетический анализ выполняют методом Neighbour Joining. Филогенетическое древо строят программой MEGAХ.

Методы исследования (на казахском) : Құйрықты қойлардың өнімділігін бағалау жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүргізіледі. FecB, GDF9 және ВМР15 қой гендері болады праймермен ПЦР арқылы күшейтіледі(экзон 1 геномдық ВМР15 қой, AF236078; экзон 2 геномдық ВМР15 қой, AF236079; экзон 1 және 2 геном GDF9 қой, AF078545). Келесі ПЦР праймерлері қолданылады: BMP15 (B-2 және B-4) және GDF9 (G-1,G-4 және G-8). Мутацияларды анықтау HinfI (B2), DdeI (B4) және т.б. рестриктазалар арқылы жүзеге асырылады GDF9 генінің реттілігі, GDF9 генінің экзон 1 (397 bp) және экзон 2 (1265 BP) күшейту үшін 3 жұп G1, G2және G3 праймерлері қолданылады. ПЦР әр праймердің 25 pm, әр dNTP-нің 200 μM, 1.5 mM MgCl2, 2.5 mm 10×буфер, 1.0 u Taq полимераза ДНҚ және 50 ng геномдық ДНҚ-мен өткізіледі. Қоспаның соңғы көлемі 25 мкл, циклдар саны-35, әр цикл: 45 с – 94°С, 60 с – 63°С, 30 с-72°с.я ПЦРөнімдері 1×TBE буферінде 1.0% агарозды электрофорез әдісімен тексеріледі. Маркер ретінде generuler 50 bp DNA Ladder (Thermo Fisher Scientific) қолданылады. Тазартылған ПЦР өнімі ABI Prism 3500xl, Applied Biosystems анализаторында реттілік жинағымен реттелген. Әрбір үлгінің реттілік нәтижелері MAFFT бағдарламалық құралын пайдалана отырып, бұрын жарияланған GDF9 және ВМР15 деректерімен салыстырылады. Тізбектер Codon code aligner көмегімен талданады, содан кейін SNP анықталады. Филогенетикалық талдау Neighbour Joining әдісімен жүзеге асырылады. Филогенетикалық ағаш MEGA бағдарламасымен салынған

Obtained results and novelty (in Russian) : В КХ «Разахун» Жамбылской области и ПК «Кокжыра» Абайской области проведен учет ягнения подопытных овцематок, которые разделены на родивших по 1 и 2 ягненка. В апреле 2023 г. в ПК «Кокжыра» Абайской области масса тела овцематок после окота составила 58,1±0,21 кг, упитанность 2,20±0,06 баллов. Собран 450 образцов биологического материала. Из собранного биологического материала выделена ДНК, которая прогенотипирована генам FecB, GDF9 и BMP15. Выполнен мониторинг сохранности и роста одинцовых и двойневых ягнят, сразу после рождения и в возрасте 4 мес измерена масса тела. В ПК «Кокжыра» выполнено интенсивное выращивание 10 баранчиков, родившихся в числе двоен, проведено искусственное осеменение 500 (пятьсот) овцематок спермой 10 баранчиков, родившихся в числе двоен.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жамбыл облысының "Разахун" ШҚ және Абай облысының "Көкжыра" ӨК-де 1 және 2 қозыдан туылғандарға бөлінген тәжірибелік қойлардың қозыларының есебі жүргізілді. 2023 жылғы сәуірде Абай облысының "Көкжыра" ӨК-де төлдеуден кейінгі қойлардың дене салмағы 58,1±0,21 кг, қоңдылығы 2,20±0,06 балды құрады. Биологиялық материалдың 450 үлгісі жиналды. Жиналған биологиялық материалдан FECB, GDF9 және BMP15 гендеріне прогенотиптелген ДНҚ оқшауланған. Жалқы және егіз қозылардың туылғаннан кейін және 4 айлық жасында сақталуы мен өсуіне мониторинг жүргізілді дене салмағы өлшенді. "Көкжыра" ӨК-де егіздердің қатарында туылған 10 еркек тоқтылар қарқынды өсіру орындалды, егіздердің қатарында туған 10 еркек тоқтылардың ұрығымен 500 (бес жүз) қойға қолдан ұрықтандыру жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Продолжены исследования по увеличению плодовитости казахских курдючных овец со 115-120% до 130%.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақтың құйрықты қойларының өсімталдығы 115-120% - дан 130% - ға дейін арттыру бойынша зерттеулер жалғастырылды.

Level of implementation (in Russian) : На стадии разработки

Level of implementation (in Kazakh) : Даму сатысында

Efficiency (in Russian) : Проводится сбор и обработка материалов для расчета эффективности

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділікті есептеу үшін материалдырды жинау және өңдеу жүргізіледі

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы