The object of research, development or design (in Russian) : Сайгак и его экосистемы в Казахстане.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ақбөкен және оның Қазақстандағы экожүйелері.

Aim of work (in Russian) : Оценить масштабы негативного воздействия существующих и проектируемых автомобильных и железных магистралей и других объектов современной инфраструктуры на популяции сайгака и разработать мероприятия по снижению или предотвращению наносимого животным вреда.

Aim of work (in Kazakh) : Қолданыстағы және жоспарланған автокөлік және темір жолдарының және басқа заманауи инфрақұрылым объектілерінің ақбөкен популяцияларына теріс әсерінің деңгейін бағалау жəне жануарларға зиянын азайту немесе болдырмау жөніндегі шараларды əзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Поставленная цель будет достигнута путем проведения полевых исследований, охватывающих разные регионы и сезоны года, с применением как стандартных методов (маршрутно-визуальные наблюдения), так и методов дистанционного зондирования (авиавизуального и спутникового слежения, использование фотоловушек). Наземные исследования, будут проведены с целью поиска и детального обследования существующих и возможных переходов животных через дороги, выявления проблемных зон, оценки масштабов гибели сайгаков, масштабов сокращения ареала в результате строительства магистралей, обследования местности для возможной прокладки обходных путей, не затрагивающих ключевые местообитания сайгаков.

Методы исследования (на казахском) : Бұл мақсатқа стандартты әдістерді және қашықтықтан бақылау әдістерін (әуемен бақылау және спутниктік бақылау нәтижелері, фотоловушкаларды) пайдалану арқылы әр түрлі аймақтарды және жылдың барлық маусымын қамтитын далалық зерттеулер арқылы қол жеткізіледі. Автокөлік құралдарын пайдаланатын жер үсті зерттеулеріміз жолдардың жанынан жануарлардың қолданыстағы және мүмкін өтетін қиылыстарын табу және егжей-тегжейлі зерттеу, мәселелік аймақтарды анықтау, ақбөкендердің өлу ауқымын, әрі автокөлік жолдарының салынуы салдарынан ақбөкен таралу аумақының қысқару ауқымын бағалау, ақбөкеннің негізгі мекен ету ортасына әсер етпейтін айналма жолдарды салу үшін ауданды зерттеу мақсатында жүзеге асырылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : В ареалах трех казахстанских популяций сайгака определены автомобильные и железные дороги, препятствующие миграциям животных, выявлены проблемные зоны, где отмечаются случаи их гибели, проводится оценка масштабов гибели животных. Определены масштабы сокращения ареала сайгака на Устюрте и Центральном Казахстане сравнением прошлого (до начала строительства дорог) и современного распространения животных в этих регионах. По результатам проведенных наземного, авиавизуального и спутникового мониторинга определены места пересечения сайгаками существующих и проектируемых транспортных линий с целью сооружения переходов для животных на таких участках. Для оценки эффективности сооруженных земляных переходов для животных через новые магистрали на Устюрте и в Центральном Казахстане проводятся дистанционные наблюдения с использованием автоматических камер слежения. Учитывая общую слабую изученность проблемы влияния автомобильных и железных дорог на популяции сайгаков, результаты исследований по проекту явятся существенным вкладом в развитие териологической науки. Результаты работы внесут вклад в разработку новых эффективных мер сохранения биоразнообразия, в развитие междисциплинарного взаимодействия в области управления биологическими ресурсами, включающее государственный административный, природоохранный и научный сектора, а также негосударственные фонды и неправительственные организации.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ақбөкеннің қазақстандық үш популяциясының ареалдарында жануарлардың көші-қонына кедергі келтіретін автомобиль және темір жолдары анықталды, олардың өлу жағдайлары байқалатын проблемалық аймақтар анықталды, жануарлардың өлу ауқымы бағаланады. Үстірт пен Орталық Қазақстандағы ақбөкеннің ареалын қысқарту ауқымы осы өңірлерде өткен (жол құрылысы басталғанға дейін) мен қазіргі заманғы жануарлардың таралуын салыстыру арқылы айқындалды. Жүргізілген жерүсті, авиавизуалды және спутниктік мониторинг нәтижелері бойынша ақбөкендердің осындай учаскелерде жануарларға арналған өткелдер салу мақсатында қолданыстағы және жобаланатын көлік желілерінің қиылысу орындары анықталды. Үстірттегі және Орталық Қазақстандағы жаңа магистральдар арқылы жануарлар үшін салынған жер өткелдерінің тиімділігін бағалау үшін автоматты бақылау камераларын пайдалана отырып, қашықтықтан бақылау жүргізіледі. Автожолдар мен теміржолдардың ақбөкен популяциясына әсері туралы жалпы нашар білімді ескере отырып, жоба бойынша жүргізілген зерттеулердің нəтижелері териологиялық ғылымның дамуына айтарлықтай үлес болады. Жұмыстың нәтижелері биоәртүрлілікті сақтау бойынша жаңа тиімді шараларды әзірлеуге, биологиялық ресурстарды басқару саласындағы пәнаралық өзара әрекеттесуді дамытуға, оның ішінде мемлекеттік әкімшілік, экологиялық және ғылыми секторларды, сондай-ақ мемлекеттік емес қорлар мен үкіметтік емес ұйымдарды дамытуға ықпал етеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : При проектировании новых магистралей, если они проходят через ключевые местообитания сайгаков, будут изучены альтернативные варианты прокладки обходных путей и даны соответствующие предложения заинтересованным ведомствам. Будет налажено сотрудничество с Комитетом автомобильных дорог Министерства индустрии и инфраструктурного развития РК, с целью более детального обсуждения на проводимых заседаниях вопросов, связанных с воздействием строительства дорог на животных, уже на старте новых дорожных проектов. По результатам проведенных наземного, авиавизуального и спутникового мониторинга будут определены места пересечения сайгаками существующих и проектируемых транспортных линий с целью сооружения переходов для животных на таких участках; разные варианты строительства переходов, в т.ч. оценена эффективности сооруженных земляных насыпей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жаңа автокөлік жолдарын жобалау кезінде, егер олар ақбөкеннің мекен ету ортасы арқылы өтетін болса, айналма жолдарды салудың балама нұсқалары зерттеліп, мүдделі органдарға тиісті ұсыныстар жасалады. Жол салудың жануарларға әсер етуіне байланысты мәселелерді жиналыстарда, жаңа жол жобалары басталған кезде, толығырақ талқылау мақсатында Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің Автомобиль жолдары комитетімен ынтымақтастық орнатылады. Жер, аэро-визуалды зерттеулер және спутниктік бақылау нәтижелері бойынша, мұндай жерлерде жануарларға арналған өткелдер салу үшін ақбөкендердің қолданыстағы және жобаланған көлік желілерінің қиылысатын жерлері анықталады; өткелдерді салудың әр түрлі нұсқалары, соның ішінде салынған жер үйінділерінің («беткейлердің») тиімділігі бағаланады.

Level of implementation (in Russian) : На текущем этапе внедрение не предусмотрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Ағымдағы кезеңде енгізу қарастырылмаған.

Efficiency (in Russian) : Средняя.

Efficiency (in Kazakh) : Орташа.

Field of application (in Russian) : Сохранение, воспроизводство и рациональное использование природных ресурсов.

Field of application (in Kazakh) : Табиғи ресурстарды сақтау, молайту және ұтымды пайдалану.