The object of research, development or design (in Russian) : Сталь 65Г и сталь 45

The object of research, development or design (in Kazakh) : 65Г болаты және болат 45

Aim of work (in Russian) : Разработка ресурсосберегающего способа электролито-плазменного упрочнения долот чизельного плуга почвообрабатывающих машин из сталей марки 65Г и 45, который позволяет повысить их износостойкость в условиях воздействия абразивных частиц и высоких ударных нагрузок.

Aim of work (in Kazakh) : 65G және 45 маркалы болаттан жасалған топырақ өңдейтін машиналардың чизель соқа қашауларың абразивтік бөлшектердің және жоғары соққы жүктемелер жағдайында тозуға төзімділігін арттыруға мүмкіндік беретін ресурс үнемдейтін электролит-плазмалық беріктендіру әдісін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Микротвердость измеряли на микротвердомере метолаб 502

Методы исследования (на казахском) : Микроқаттылық метолаб 502 микроқаттылық өлшегіште өлшенді

Obtained results and novelty (in Russian) : На основе изучения трибологических характеристик образцов сталей марки 65Г и 45 до и после электролитно-плазменного упрочнения выявлены особенности изменения трибологических свойств упрочненных сталей в зависимости от технологического режима электролитно-плазменного упрочнения. Проведен фрактографический анализ бороздок износа. Выявлены механизмы структурных превращений в упрочнённых сталях при абразивном и ударно-абразивном изнашивании. Методом ПЭM изучена дислокационная структура стали 65Г до и после электролитно-плазменного упрочнения. Установлены основные закономерности формирования дислокационной субструктуры стали 65Г при электролитно-плазменном упрочнении.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 65G және 45 маркалы болат үлгілерінің электролиттік-плазмалық шынықтыруға дейін және одан кейінгі трибологиялық сипаттамаларын зерттеу негізінде электролиттік-плазмалық шыңдаудың технологиялық режиміне байланысты шыңдалған болаттардың трибологиялық қасиеттерінің өзгеру ерекшеліктері анықталды. Тозу ойықтарына фрактографиялық талдау жүргізілді. Абразивті және соққылы абразивті тозу кезінде шыңдалған болаттардағы құрылымдық өзгерістердің механизмдері анықталды. 65Г болаттың электролиттік-плазмалық қатаюға дейінгі және одан кейінгі дислокациялық құрылымы TEM әдісімен зерттелді. Электролиттік-плазмалық шынықтыру кезінде 65G болаттың дислокациялық қосалқы құрылымының қалыптасуын реттейтін негізгі заңдылықтар белгіленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Внедрение ресурсосберегающего способа электролитно-плазменной закалки, который осуществляется на несложном оборудовании с применением водного раствора карбоната натрия обеспечивает экономический эффект. Кроме того, упрочнение можно осуществлять как в стационарных условиях на специализированных предприятиях, занимающихся изготовлением техники, так и в небольших мастерских и даже в полевых условиях при наличии источника электрической энергии. Номенклатура рабочих органов почвообрабатывающих машин, а также их масса и конфигурация ограничений для электролитно-плазменного упрочнения не имеют. Использование предлагаемой технологии в производстве особенно актуально с позиций импортозамещения на рынке запасных частей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Натрий карбонатының сулы ерітіндісін қолдана отырып, қарапайым жабдықта жүзеге асырылатын электролитті-плазмалық сөндірудің ресурс үнемдеу әдісін енгізу экономикалық әсерді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, қатайтуды стационарлық жағдайда да, техниканы өндірумен айналысатын мамандандырылған кәсіпорындарда да, шағын шеберханаларда да, тіпті электр энергиясының көзі болған жағдайда далада да жүзеге асыруға болады. Топырақ өңдеу машиналарының жұмыс органдарының номенклатурасы, сондай-ақ олардың массасы мен конфигурациясы электролитті-плазмалық қатайту үшін шектеулерге ие емес. Өндірісте ұсынылған технологияны қолдану әсіресе қосалқы бөлшектер нарығында импортты алмастыру тұрғысынан өзекті болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : К социально-экономическому эффекту следует отнести то, что упрочнение и повышение износостойкости деталей почвообрабатывающих машин не только повышает ресурс деталей и тем самым снижает расход металла, а также обеспечивает продуктивность сельскохозяйственных предприятий. Обработка почвы - один из самых энерго- и материалоемких процессов деятельности человека. Ежегодное потребление быстроизнашиваемых рабочих органов почвообрабатывающих машин по разным источникам составляет порядка 15 миллионов евро (€). Интенсификация почвообработки, характерная для мирового сельского хозяйства, еще более активизирует изнашивание.

Efficiency (in Kazakh) : Әлеуметтік-экономикалық әсерге топырақ өңдеу машиналарының бөлшектерінің беріктігі мен тозуға төзімділігін арттыру бөлшектердің ресурсын арттырып қана қоймайды, сонымен қатар металл шығынын азайтады, сонымен қатар ауылшаруашылық кәсіпорындарының өнімділігін қамтамасыз етеді. Топырақты өңдеу-бұл адам қызметінің энергияны және материалды қажет ететін процестерінің бірі. Әр түрлі көздер бойынша топырақ өңдеу машиналарының тез тозатын жұмыс органдарының жылдық тұтынуы шамамен 15 миллион еуроны құрайды (€). Әлемдік ауыл шаруашылығына тән топырақ өңдеудің қарқындылығы тозуды одан әрі күшейтеді.

Field of application (in Russian) : Областью применения полученных результатов проекта являются сельскохозяйственное машиностроение. Потребителями полученных результатов являются Казахстанские и зарубежные машиностроительные предприятия по производству почвообрабатывающих агрегатов и сельскохозяйственные предприятия, занимающихся растениеводством.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелердің тұтынушылары қазақстандық және жер өңдеу машиналарын шығаратын шетелдік машина жасау кәсіпорындары және өсімдік шаруашылығымен айналысатын ауыл шаруашылығы кәсіпорындары.