The object of research, development or design (in Russian) : Этническая и политическая история кыпчаксих родов в составе казахов, кыргызов, башкир, ногайцев и каракалпаков.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақтар, қырғыздар, башқұрттар, ноғайлар мен қарақалпақтар құрамындағы Қыпшақ руларының этникалық және саяси тарихы.

Aim of work (in Russian) : Цель данного проекта выступает обобщение имеющегося исторического, нарративного, генетического материала и дальнейшее комплексное историко-генетическое изучение родовой группы (клана) кыпчак (кыпшак, кыпсак) среди казахов, башкир, кыргызов, ногайцев и каракалпаков.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл жобаның мақсаты – қазақтар, башқұрттар, қырғыздар, ноғайлар және қарақалпақтар арасындағы қыпшақ (қыпшақ, қыпсақ) тайпалық тобын (руын) қолда бар тарихи, баяндауыш, генетикалық материалды жинақтау және одан әрі кешенді тарихи-генетикалық зерттеу.

Методы исследования (на русском) : 1) Методы генетической генеалогии (исследования полиморфизма Y-хромосомы), а именно методы анализа полиморфизма Y-хромосомы. 2) Использование междисциплинарных методов с позиции теории самоорганизации открытых систем (синергетики) позволяет рассматривать динамику статусного значения политических и этно-родовых маркеров кочевых, полукочевых и связанных с ними оседлых сообществ как самостоятельный исторический источник, характеризирующий, описывающий этнические процессы. 3) При анализе источников, будут использоваться исторические методы.

Методы исследования (на казахском) : 1) Генетикалық генеалогия әдістері (У-хромосома полиморфизмін зерттеу), яғни Y-хромосома полиморфизмін талдау әдістері. 2) Ашық жүйелердің (синергетика) өзін-өзі ұйымдастыру теориясы тұрғысынан пәнаралық әдістерді қолдану көшпелі, жартылай көшпелі және байланысты отырықшы қауымдардың саяси және этно-тайпалық таңбаларының статустық мәнінің динамикасын қарастыруға мүмкіндік береді. этникалық процестерді сипаттайтын және сипаттайтын дербес тарихи дереккөз ретінде. 3) Дереккөздерді талдау кезінде тарихи әдістер қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Собраны 33 % ДНК для полного сиквенса У-хромосомы. Взяты образцы кары кипчаков среди башкирских кипчаков (3), образцы карабалык и колденен кипчаков среди казахских кипчаков (4). А также взяты образцы канлы кипчаков среди каракалпаковских кипчаков (3). Кроме того, получены образцы таз и кожомшукир среди кыргизских кипчаков (6) и образцы кипчаков среди ногайских кипчаков из Дагестана (4). Опубликована статья: Akchurin M.M., Sabitov Zh.M. «Dastan about Uraz-Muhammad Khan from the work of Kadyr-Ali bek as a source about the clans of the tatars of Kasimov». М.М. Акчурин, Ж.М. Сабитов «ДАСТАН ОБ УРАЗ-МУХАММЕД ХАНЕ ИЗ СОЧИНЕНИЯ КАДЫР-АЛИ БЕКА КАК ИСТОЧНИК О КЛАНАХ ТАТАР КАСИМОВА». Золотоордынское обозрение/ GOLDEN HORDE REVIEW. 2023. Т. 11, № 2. С. 411–428. DOI: 10.22378/2313-6197.2023-11-2.411-428 EDN: MMRWOG Статью можно посмотреть по ссылке: http://goldhorde.ru/en/stati2023-2-12/

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Y хромосомасының толық тізбегі үшін ДНҚ-ның 33% жиналды. Башқұрт қыпшақтары арасынан қара қыпшақтардың үлгілері (3), қазақ қыпшақтары арасынан Қарабалық пен Көлденең қыпшақтардың үлгілері (4) алынды. Сондай-ақ қарақалпақ қыпшақтары арасынан қаңлы қыпшақтардың үлгілері алынды (3). Сонымен қатар қырғыз қыпшақтарынан таз бен қожомшүкір үлгілері (6), Дағыстаннан келген ноғай қыпшақтары арасынан қыпшақ үлгілері (4) алынды. Жарияланған мақала: Акчурин М.М., Сәбитов Ж.М. «Қадыр-Әлі бектің еңбегінен Ураз-Мұхаммед хан туралы Дастан Қасымов татарларының рулары туралы дереккөз ретінде». ММ. Акчурин, Ж.М. Сәбитов «ҚАДЫР-ӘЛИ БЕК ШЫҒАРМАЛАРЫНАН УРАЗ-МҰХАММЕД ХАН ТУРАЛЫ ДАСТАН ҚАСИМОВТЫҢ ТАТАР РУЛАРЫ ТУРАЛЫ ДЕРЕК РЕТІНДЕ». Алтын Ордаға шолу / GOLDEN ORDE REVIEW. 2023. Т. 11, No 2. 411–428 б. DOI: 10.22378/2313-6197.2023-11-2.411-428 EDN: MMRWOG Мақаланы мына сілтеме бойынша көруге болады: http://goldhorde.ru/kz/stati2023-2-12/

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Не предусмотрена

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қарастырылмаған

Level of implementation (in Russian) : Не предусмотрена

Level of implementation (in Kazakh) : Қарастырылмаған

Efficiency (in Russian) : Не предусмотрена

Efficiency (in Kazakh) : Қарастырылмаған

Field of application (in Russian) : Проект внесет вклад по определению этнокультурного и исторического родства собственно кыпчакским родам других этно-родовых групп тюркских народов где присутствует кыпчакский компонент.

Field of application (in Kazakh) : Жоба қыпшақ құрамдас бөлігі бар түркі халықтарының басқа этно-рулық топтарының қыпшақ руларының этномәдени және тарихи туыстығын анықтауға үлес қосады.