The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является биоразнообразие в районе завода «КаспийЦемент»

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны «КаспийЦемент» зауытының маңындағы биоалуантүрлілік болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработка методики и программного обеспечения геоинформационного мониторинга исследуемого района для выбора мероприятий по сохранению биоразнообразия с оценкой воздействия деятельности цементного завода на окружающую среду.

Aim of work (in Kazakh) : Цемент зауыты қызметінің қоршаған ортаға әсерін бағалай отырып, биоалуантүрлілікті сақтау жөніндегі іс шараларды таңдау үшін зерттелетін ауданның геоақпараттық мониторингінің әдістемесін әзірлеу және бағдарламалық қамтамасыз ету.

Методы исследования (на русском) : На этом этапе проекта проводятся экспериментальные исследования для достижения запланированных целей. Для определения состояния проблемы сохранения биоразнообразия в районе Шетпе-Южный бор было отобрано и исследовано более 20 проб, взятых на трех испытательных площадках и одном эталонном участке для изучения степени загрязнения почвы в регионе. В лабораторных исследованиях определяли содержание тяжелых металлов (Cu, Ni, Zn, Mg, Cd, Cr) и сравнивали их с предельно допустимыми концентрациями (ПДК) на контрольном участке. Содержание тяжелых металлов в почве определяли методом атомного поглощения с помощью спектрометра MGA-915. Для растений использовались общепринятые полевые методы спектрального полуколичественного анализа и методы химического анализа образцов растений, взятых в точках отбора проб почвы. Для изучения особенностей анатомического строения растения в лабораторных условиях был зафиксирован растительный материал с целью сохранения его живого состояния. Подготовлено более 50 временных препаратов для микрофотографии и морфометрического анализа. Микрофотографии анатомических отделов CAM V500B. 1,5 мегапикселя с видеокамерой 6M с разрешением 1440 x 1080 пикселей были созданы с помощью микроскопа MEIJI. Статистическая обработка морфометрических показателей осуществлялась в соответствии с методами Лакина Г.Ф.

Методы исследования (на казахском) : Жобаның бұл кезеңінде жоспарланған мақсаттарға қол жеткізу үшін эксперименттік зерттеулер жүргізіледі. Шетпе-Оңтүстік бор өндіру ауданындағы биоәртүрлілікті сақтау мәселесінің жай-күйін анықтау үшін аймақтағы топырақтың ластану дәрежесін зерттеуге арналған үш сынақ алаңында және бір анықтамалық учаскеде алынатын 20-дан астам сынама алынып зерттелді. Зертханалық зерттеулерде ауыр металдардың (Cu, Ni, Zn, Mg, Cd, Cr) құрамы анықталды және олардың бақылау учаскесіндегі шекті рұқсат етілген концентрацияларымен (ШРК) салыстырылды. Топырақтағы ауыр металдардың құрамы MGA-915 спектрометрінің көмегімен атомдық сіңіру әдісімен анықталды. Өсімдік үшін спектрлік жартылай сандық талдаудың жалпы қабылданған далалық әдістері және топырақ сынамалары алынатын нүктелерінде алынған өсімдік сынамаларына химиялық талдау әдістерін пайдаланды. Зертханалық жағдайда өсімдіктердің анатомиялық құрылысының ерекшеліктерін зерттеу үшін оның тірі күйін сақтау мақсатында өсімдік материалы тіркелді. Микрофотография мен морфометриялық анализге 50-ден астам уақытша препараттар дайындалды. Анатомиялық бөлімдердің микрографтары CAM V500B. 6M бейнекамерасы бар 1,5 мегапиксель, ажыратымдылығы 1440 x 1080 пиксель MEIJI микроскопының көмегімен жасалды. Морфометриялық көрсеткіштерді статистикалық өңдеу Лакин Г.Ф. әдістеріне сәйкес жүзеге асырылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые применительно к условиям карьера мела Шетпе Южное, в районе цементного завода «Каспи цемент», в аридной зоне горного Мангистау, проведено исследование и проанализировано влияние добычи бора на растительный и животный мир. Для определения уровня загрязнения условий биоразнообразия района, в котором работает цементный завод, наряду с классическими методами экологической оценки и мониторинга была использована новая методика изучения биологического разнообразия в зоне горных работ. За правильностью проведения работ по качественной оценке значимости биоразнообразия растительного и животного мира в условиях засушливой зоны. Изучено состояние растительного и животного мира с учетом их значимости природной среды в районе Каспийского цементного завода. Проведено исследование влияния на структуру растений природных фитоценозов из антропогенно загрязненной зоны. Для изучения природной среды в районе Каспийского цементного завода с учетом их значимости, состояния растительного мира был проведен химический анализ проб растений из известных точек региона. Учитывая важность цементный завод был определен уровень загрязнения условий биоразнообразия района, в котором он работает.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет "Каспий цемент" цемент зауытының ауданында, Маңғыстау таулы аймағының аридті зонасында Шетпе Оңтүстік бор карьерінің өсімдіктер мен жануарлар әлемінің жай-күйіне зерттеу жүргізілді, бор өндірудің өсімдіктер мен жануарлар әлеміне әсері талданды. Цемент зауыты орналасқан ауданның биоәртүрлілік жағдайының ластану деңгейін анықтау үшін экологиялық бағалау мен мониторингтің классикалық әдістерімен қатар тау-кен жұмыстары аймағындағы биологиялық әртүрлілікті зерттеудің жаңа әдістемесі қолданылды. Құрғақ аймақ жағдайында өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің биоәртүрлілігінің маңыздылығын сапалы бағалау жұмыстарының дұрыс жүргізілуі қадағаланды. Каспий цемент зауытының ауданындағы табиғи ортаны олардың маңыздылығын ескере отырып, өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің жай-күйі зерделенді. Антропогенді ластанған аймақтан алынған табиғи фитоценоздар өсімдіктерінің құрылымына әсерін зерттеу жүргізілді. Каспий цемент зауытының ауданындағы табиғи ортаны олардың маңыздылығын ескере отырып, өсімдіктер дүниесінің жай –күйін зерделеу үшін аймақтағы белгілі нүктелерден алынған өсімдік сынамаларына химиялық талдау жүргізілді. Маңыздылығын ескере отырып цемент зауыты орналасқан ауданның биоәртүрлілік жағдайының ластану деңгейі анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономическая значимость характеризуется экономической эффективностью и использованием полученных знаний в региональной системе сохранения биоразнообразия и внедрением разработанных в проекте природоохранных мероприятий.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық маңыздылық экономикалық тиімділікпен және биоәртүрлілікті сақтаудың өңірлік жүйесіне алынған білімді пайдаланудан және жобада әзірленген табиғатты қорғау іс-шараларын енгізумен сипатталады.

Level of implementation (in Russian) : Проведен анализ влияния добычи бора на растительный и животный мир, обоснованы факторы устойчивости геосистем и горнодобывающего воздействия биоразнообразия. Разработка методики геоинформационного мониторинга и программное обеспечение будут представлены в последующих работах.

Level of implementation (in Kazakh) : Бор өндірудің өсімдіктер мен жануарлар әлеміне әсерін талдау жүргізілді, геожүйелер мен биоәртүрліліктің тау-кен әсеріне тұрақтылық факторлары негізделді. Геоақпараттық мониторингінің әдістемесін әзірлеу және бағдарламалық қамтамасыздандыру кейінгі жұмыстарда берілетін болады.

Efficiency (in Russian) : Результаты проведенных мероприятий повлияет на снижение уровня загрязнения на территории завода и улучшение экологической обстановки. Это повысит эффективность сохранения биоразнообразия.

Efficiency (in Kazakh) : Өткізілген іс шаралардың нәтижелері зауыт аймағындағы ластану деңгейінің төмендеуіне және экологиялық жағдайды жақсартуға әсер етеді. Бұл биоәртүрлілікті сақтаудың тиімділігін арттырады.

Field of application (in Russian) : Результаты, достигнутые в рамках проекта, будут использованы на предприятиях Ботанического сада с целью сохранения биоразнообразия в заповедниках.

Field of application (in Kazakh) : Жоба аясында қол жеткізілген нәтижелер қорықтарда биоәртүрлілікті сақтау мақсатында Ботаникалық бақ кәсіпорындарда қолданылатын болады.