The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является современный казахский айтыс в период независимости Казахстана.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны тәуелсіздік кезеңіндегі қазіргі қазақ айтысы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Рассмотрение типологии, поэтики современного айтыса, выявление фактов жизни, поэтической среды, преемственности традиций поэтов-ипровизаторов; систематическое обобщение качеств, присущих деятелям искусства в казахской поэзии; выявление поэтических качеств, методов и приемов, применяемых в творчестве, при системном поэтическом анализе; анализ жанровой, тематической специфики произведений, среды, в которой они выросли; поэтический анализ творческого наследия.

Aim of work (in Kazakh) : Қазіргі айтыстың типологиясын, поэтикасын қарастыру, айтыс ақындарының өмір деректерін, ақындық ортасы, дәстүр жалғастығын анықтау; қазақ поэзиясындағы өнер тұлғаларына тән қасиеттерін жүйелі жинақтау; ақындардың шығармашылығын жүйелі поэтикалық тұрғыдан талдау арқылы ақындық, даралықтарын, айтыстағы әдіс-тәсіл қолдану шеберліктерін анықтау; өскен ортасы, шығармаларының жанрлық, тақырыптық ерекшеліктерін сараптау; ақындық мұраларына поэтикалық тұрғыдан талдау

Методы исследования (на русском) : В ходе проекта были рассмотрены проблемы изучения специфических особенностей типологии и поэтики айтыса современных поэтов в интеграционном и междисциплинарном аспектах. В первую очередь в исследовании применялись информационно-библиографические, научно-фактические, сопоставительные, систематические, аналитические и аналитико-синтетические методы. В ходе научного проекта в целях определения актуальности темы проекта используются методы изучения жизнеописания современных поэтов айтыса, сбора и текстологического анализа творческого наследия, концептуальной классификации в зависимости от тематико-жанровых и художественно-стилевых особенностей, сопоставления, обобщения и систематизации.

Методы исследования (на казахском) : Жоба барысында қазіргі ақындар айтысының типологиясы мен поэтикасының өзіндік ерекшеліктерін зерттеу мәселесі интеграциялық және пәнаралық байланыста қарастырылады. Ең алдымен қарастырылып отырған мәселеге қатысты ақпараттық-библиографиялық, ғылыми факті, салыстыру, жүйелілік, талдау, анализ-синтез әдістері қолданылды. Ғылыми жобаны зерттеу барысында жоба тақырыбының өзектілігін айқындау мақсатында қазіргі айтыс ақындарының ғұмырнамасын зерттеп-зерделеу, айтыскерлік мұраларын жинап, оған текстологиялық талдау жасап, көркем мәтіндерді тақырыптық-жанрлық, көркемдік-стилдік ерекшеліктеріне қарай танымдық тұрғыдан концептуалды сұрыптау, салыстырмалы, қорыту, жинақтау әдістері қолданылады

Obtained results and novelty (in Russian) : Было определено, что современный айтыс – это одна из сфер современного казахского литературоведения, которая может рассмотрена как отдельное исследование. Обоснована и описана методология исследования современного наследия айтыса. Систематизировано современное искусство айтыса с точки зрения исторических и тематических особенностей. Вместе с тем, были выявлены факты жизни, поэтическая среда, преемственность традиций поэтов айтыса, системно обобщены качества, присущие деятелям искусства казахской поэзии. Рассмотрено художественно-эстетическое пространство и новаторство творчества современных поэтов айтыса. Анализ занимаемого места и значимости популярных поэтов-ипровизаторов в культурном дискурсе Казахстана. За отчетный период 2023 года членами исследовательской группы проекта был собран материал в научных библиотеках и архивах городов Астаны, Алматы, Шымкента и Караганды с целью представлени истории развития современного айтыса, методологии научного проекта и определения значимого места айтыса как древнего рода искусства в отличие от других духовных ценностей. Рассмотрены теоретические и методологические труды отечественных и зарубежных ученых по теме проекта. По результатам командировок составлена картотека научно - теоретических работ по теме проекта. За отчетный период проведен обзор около 200 теоретико -методологических работ. Был составлен план научно-исследовательской работы на 2023 год.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазіргі айтыс – қазіргі қазақ әдебиеттану саласының үлкен бір зерттеуге лайықты арналы саласы екендігі қарастырылды. Қазіргі айтыс мұраларын зерттеудің методологиясы негізделді, сипаттамасы жасалды. Қазіргі айтыс өнерін тарихи, тақырыптық ерекшелігі тұрғысынан жүйеленді. Қазіргі айтыс ақындарының шығармашылығының көркемдік-эстетикалық өрісі, жаңашылдығы пайымдалды. Танымал айтыскерлердің Қазақстандық мәдени дискурстағы алатын орны мен маңызы сараланды.Жоба тобының мүшелері қазіргі айтыстың даму тарихын, ғылыми жобаның әдіснамасын дайындап құрастыру мақсатында және айтыстың баба өнері ретіндегі басқа рухани құндылықтардан бөлек өзіндік орынын көрсету үшін Астана, Алматы, Шымкент, Қарағанды қалаларындағы Ғылыми кітапханалар мен мұрағаттарда материал жинады. Жоба тақырыбына қатысты отандық және шетелдік ғалымдардың теориялық, әдіснамалық еңбектері қарастырылды. Іссапарлар нәтижесі бойынша тақырыпқа қатысты ғылыми - теориялық еңбектердің картотекасы жасалды. Есепті кезеңде 200 ге жуық теориялық –әдіснамалық еңбектерге шолу жасалды. 2023 жылға Ғылыми – зерттеу жұмысының жоспары құрастырылды. Сонымен қатар айтыс ақындарының өмір деректері, ақындық ортасы, дәстүр жалғастығын анықталды, қазақ поэзиясындағы өнер тұлғаларына тән қасиеттері жүйелі жинақталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : нет

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : нет

Efficiency (in Russian) : Результаты исследования будут особенно важны для подрастающего поколения, студентов, молодежи, поскольку произведения современных казахстанских поэтов айтыса – это не просто культурное явление, а ценные произведения искусства, формирующие историко-культурные, нравственные и гражданско-патриотические ориентиры, необходимые для формирования нового поколения казахстанцев. Любовь к своей Родине, к своей земле, уважение к прошлому и настоящему являются факторами успешного будущего нации.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері жас ұрпақ, студенттер, жастар үшін ерекше маңызды болмақ, себебі қазақстандық қазіргі айтыс ақындарының шығармалары жай ғана мәдени құбылыс қана емес, қазақстандықтардың жаңа ұрпағын қалыптастыруға қажетті тарихи-мәдени, адамгершілік және азаматтық-патриоттық нұсқаулықтарды қалыптастыратын құнды өнер туындылары. Өз Отанына, өз жеріне деген сүйіспеншілік, өткенге және бүгінге деген құрмет ұлттың табысты болашағының факторлары болып табылады.

Field of application (in Russian) : Материалы исследования будут использованы в качестве вспомогательного учебного пособия на курсах, семинарах и индивидуальных предметных занятиях по региональной литературе на филологических факультетах высших учебных заведений.

Field of application (in Kazakh) : Жоғарғы оқу орындарының филология факультетінде аймақтық әдебиет курсы, семинарлары түрлеріне жеке пәндік сабақтар өткізуге бұл ізденісті көмекші оқу құралы етіп пайдаланады