The object of research, development or design (in Russian) : Образцы бериллидов типа MeBe2, MeBe12 производства АО «Ульбинский металлургический завод».

The object of research, development or design (in Kazakh) : «Үлбі металлургия зауыты» АҚ өндірген MeBe2, MeBe12 типті бериллидтердің үлгілері.

Aim of work (in Russian) : Изучение механизмов взаимодействия изотопов водорода с бериллидами типа MeBe2, MeBe12 при разных условиях насыщения и процессах дегазации в различных температурных режимах.

Aim of work (in Kazakh) : Сутегі изотоптарының MeBe2, MeBe12 типті бериллиймен өзара әрекеттесу механизмдерін әртүрлі қанықтыру жағдайларында және әртүрлі температуралық режимдердегі газсыздандыру процестерінде зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Вакуумная дегазация исследуемых материалов, насыщенных изотопами водорода, при различных режимах нагрева образцов с масс-спектрометрической регистрацией выделяющихся газов.

Методы исследования (на казахском) : Бөлінетін газдарды масс-спектрометриялық тіркей отырып, үлгілерді әртүрлі қыздыру режимдерінде сутегі изотоптарымен қаныққан зерттелетін материалдарды вакуумдық газсыздандыру.

Obtained results and novelty (in Russian) : За второй этап проекта на основе выполненных ранее методических экспериментов проведены эксперименты по исследованию взаимодействия дейтерия с образцами бериллида титана Be12Ti методом термодесорбционной спектроскопии в интервале температур 293К – 1473К при двух скоростях линейного нагрева 10 и 20 К/мин. Анализ полученных термодесорбционных спектров выполнен с использованием как диффузионной модели, так и модели комплексного процесса с выделением дейтерия из ловушек, диффузии в объеме и последующей десорбции из образца. В рамках предположения, что определяющей стадией газовыделения дейтерия связано с его выделением из ловушек в объеме образца с последующей диффузией к поверхности и его десорбцией удалось описать совокупность ТДС спектров и установить механизм выделения дейтерия из связанного состояния в бериллиде титана Be12Ti. Научная новизна проекта заключается как в исследовании новых сортов бериллидов, изготовленных на заводе УМЗ, так и в тематике самого исследования - изучение механизмов взаимодействия изотопов водорода с бериллидами для более глубокого понимания физических процессов и закономерностей поведения изотопов водорода в образцах различных областей практического применения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның екінші кезеңінде бұрын орындалған әдістемелік эксперименттер негізінде дейтерийдің Be12Ti титан бериллидінің үлгілерімен термодесорбциялық спектроскопия әдісімен 10 және 20 К/мин екі сызықтық қыздыру жылдамдығында 293К – 1473К температура интервалында өзара әрекеттесуін зерттеу бойынша эксперименттер жүргізілді. Алынған термиялық десорбциялық спектрлерді талдау диффузиялық модельді де, күрделі процесс моделін де қолдана отырып, тұзақтардан дейтерийді бөліп алу, көлемдегі диффузия және үлгіден кейінгі десорбция арқылы жүзеге асырылады. Дейтерий газының бөлінуінің анықтаушы сатысы оның үлгі көлеміндегі тұзақтардан бөлінуімен, содан кейін бетке диффузиямен және оның десорбциясымен байланысты деген болжам шеңберінде TДС спектрлерінің жиынтығын сипаттауға және Be12Ti. титанының бериллидіндегі байланысты күйден дейтерийдің бөліну механизмін орнатуға мүмкіндік туды. Жобаның ғылыми жаңалығы ҮМЗ зауытында өндірілген бериллидтердің жаңа сорттарын зерттеуде де, зерттеудің өзі - сутегі изотоптарының бериллидтермен өзара әрекеттесу механизмдерін физикалық процестер мен сутегі изотоптарының мінез-құлық заңдылықтарын практикалық қолданудың әртүрлі салаларындағы үлгілерде тереңірек түсіну үшін зерттеуде жатыр.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : отсутствуют

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : не оценивалась

Efficiency (in Kazakh) : бағаланбаған

Field of application (in Russian) : ядерная, термоядерная, водородная энергетика

Field of application (in Kazakh) : ядролық, термоядролық, сутегі энергетикасы