The object of research, development or design (in Russian) : Монокристаллы YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3, Al2O3:Ti и Al2O3:Cr

The object of research, development or design (in Kazakh) : YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3, Al2O3:Ti и Al2O3:Cr монокристалдары

Aim of work (in Russian) : Исследование специфики процессов дефектообразования с использованием различных экспериментальных методик, создаваемых облучением ионами высоких энергий, в кристаллических материалов YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3, Al2O3:Ti и Al2O3:Cr, как перспективных для физики высоких энергий, ядерных и космических применений.

Aim of work (in Kazakh) : YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3, Al2O3:Ti және Al2O3:Cr кристалдарын жоғары энергиялы иондармен сәулелену нәтижесінде пайда болатын әртүрлі радиациялық ақауларды эксперименттік және теориялық әдістерді қолдана отырып жан-жақты зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Абсорционная спектроскопия, люминесцентная спектроскопия, импульсная фото- и катодолюминесценция.

Методы исследования (на казахском) : Абсорбциялық спектроскопия, люминесцентті спектроскопия, импульсті фото- және катодолюминесценция.

Obtained results and novelty (in Russian) : В течение первого года реализации проекта были получены следующие результаты: 1. Были приобретены и облучены на ускорителе ДЦ-60 ионами Xe132 исследуемые образцы (YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3). 2. Для облученных образцов измерены спектры оптического поглощения, фотолюминесценции, комбинационного рассеяния. Поверхности облученных образцов изучены методами атомно-силовой микроскопии. 3. Измерены кинетика фотолюминесценции и спектры катодолюминесценции для изучаемых образцов. 4. В данный момент ведется анализ полученных результатов, готовится статья для публикации. Новизна данного исследования заключается в том, что впервые производится с применением различных экспериментальных методик комплексное исследование радиационного дефектообразования в перспективных для атомной энергетики материалах Al2O3 и YAG посредством облучения высокоэнергетическими ионами Xe132.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаны іске асырудың бірінші жылында мынадай нәтижелер алынды: 1. Зерттелетін үлгілер (YAG, YAG:Nd, YAG:ce, Al2O3) сатып алынды және DC-60 үдеткішінде Xe132 иондарымен сәулеленді. 2. Сәулеленген үлгілер үшін оптикалық сіңіру, фотолюминесценция, комбинациялық шашырау спектрлері өлшенеді. Сәулеленген үлгілердің беттері атомдық күшті микроскопия әдістерімен зерттелді. 3. Зерттелетін үлгілер үшін фотолюминесценция кинетикасы және катодолюминесценция спектрлері өлшенеді. 4. Қазіргі уақытта алынған нәтижелерге талдау жүргізілуде, мақалалар жариялауға дайындалуда. Зерттеудің жаңашылығы алғаш рет әртүрлі эксперименттік әдістерді қолдана отырып, жоғары энергиялы Xe132 иондармен сәулелену арқылы атом энергетикасы үшін перспективалы Al2O3 және YAG материалдарында радиациялық ақаулардың пайда болуын кешенді зерттеу жүргізілгендігінде.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Изучение радиационных дефектов в перспективных для атомной энергетики материалах Al2O3 и YAG, возможность модификации свойств изучаемых материалов посредством облучения ионами.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Атом энергетикасы үшін перспективалы Al2O3 және YAG материалдарындағы радиациялық ақауларды зерттеу, иондармен сәулелену арқылы зерттелетін материалдардың қасиеттерін өзгерту мүмкіндігі.

Level of implementation (in Russian) : Доклад результатов исследования на международных конференциях

Level of implementation (in Kazakh) : Халықаралық конференцияда зерттеу нәтижелерін баяндау

Efficiency (in Russian) : Полученные экспериментальные результаты по изучению процессов радиационного дефектообразования в кристаллических материалах YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3, Al2O3:Ti и Al2O3:Cr дадут возможность моделировать радиационную стойкость различных функциональных материалов, применяемых в атомной энергетике. А также, могут быть потенциально применены при конструировании и модернизации сцинтилляционных детекторов и радиационных дозиметров, разработанных на основе кристаллических и керамических материалов, таких как YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3, Al2O3:Ti и Al2O3:Cr.

Efficiency (in Kazakh) : YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3, Al2O3:Ti және Al2O3:Cr кристалдарында радиациялық ақау түзілу процестерін зерттеуде алынған эксперименттік нәтижелер атом энергетикасында қолданылатын әртүрлі функционалды материалдардың радиациялық беріктігін модельдеуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, алынған экспернименттік мәліметтер YAG, YAG:Nd, YAG:Ce, Al2O3, Al2O3:Ti и Al2O3:Cr кристалдар негізінде жасалған сцинтилляциялық детекторлар мен радиациялық дозиметрлерді жобалау және жаңғырту кезінде қолданылуы мүмкін.

Field of application (in Russian) : Ученые, технологи и инженеры, работающие в области атомной и термоядерной энергетики, радиационного контроля

Field of application (in Kazakh) : Атом және термоядролық энергетика, радиациялық бақылау саласында жұмыс істейтін ғалымдар, технологтар және инженерлер