Inventory number | IRN | Number of state registration | ||
---|---|---|---|---|
0323РК01422 | AP19676895-KC-23 | 0123РК00351 | ||
Document type | Terms of distribution | Availability of implementation | ||
Краткие сведения | Gratis | Number of implementation: 0 Not implemented |
||
Publications | ||||
Native publications: 6 | ||||
International publications: 0 | Publications Web of science: 0 | Publications Scopus: 0 | ||
Patents | Amount of funding | Code of the program | ||
0 | 18566571 | AP19676895 | ||
Name of work | ||||
Казахи как демографический потенциал Казахстана: ретроспектива и перспективы развития | ||||
Type of work | Source of funding | Report authors | ||
Applied | Аубакирова Жанна Сакеновна | |||
0
0
0
0
|
||||
Customer | МНВО РК | |||
Information on the executing organization | ||||
Short name of the ministry (establishment) | МНВО РК | |||
Full name of the service recipient | ||||
Некоммерческое акционерное общество «Восточно-Казахстанский университет имени Сарсена Аманжолова» | ||||
Abbreviated name of the service recipient | НАО "ВКГУ имени С.Аманжолова" | |||
Abstract | ||||
Социокультурные и социально-экономические факторы демографического взрыва казахов в 1950-1960-е годы и их отражение в республиканской и региональной печати Казахстана. 1950-1960 жылдардағы қазақтардың демографиялық жарылысының әлеуметтік-мәдени және әлеуметтік-экономикалық факторлары және олардың Қазақстанның республикалық және облыстық баспасөзіндегі көрінісі. Выявление параметров и потенциала демографического развития Казахстана, основанных на социокультурных предпочтениях казахского этноса, сформированных в XX – начале XXI вв. и проявляющихся во взаимодействии демографических взрывов 1950-1960-х гг. и 2000-х гг. XX - XXI ғасырдың басында қалыптасқан қазақ этносының әлеуметтік-мәдени бейімділіктері негізінде Қазақстанның демографиялық дамуының параметрлері мен болашағын және 1950-1960 жж. мен 2000 жж. демографиялық жарылыстардың өзара әрекеттесуінің көрінісін анықтау. Методологической основой демографического блока проекта стала система историко-демографических и общенаучных методов (исторический, демографический, сравнительный, типологический и др.). В процессе реализации социологической части проекта (исследование периодических изданий) был использован метод контент-анализа СМИ. Системное использование выше обозначенных методов позволило расширить пространство научного поиска и повысить практическую значимость результатов исследования. Жобаның демографиялық блогының әдіснамалық негізі тарихи, демографиялық және жалпы ғылыми әдістер жүйесі (тарихи, демографиялық, салыстырмалы, типологиялық және т.б.) болды. Жобаның әлеуметтанулық бөлігін (мерзімді басылымдарды зерттеу) жүзеге асыру процесінде контент-талдау әдісі қолданылды. Жоғарыда аталған әдістерді жүйелі қолдану ғылыми ізденіс кеңістігін кеңейтіп, зерттеу нәтижелерінің практикалық маңыздылығын арттыруға мүмкіндік берді. Проведен ретроспективный анализ демографического развития казахов в контексте исторических событий XX века. Подготовлен первый раздел монографии, в котором изучено влияние демографических катастроф 1920- 1930-х гг. на социально-демографические процессы казахского этноса, исследованы причины и особенности демографического взрыва казахов в 1950-1960-е гг., а также проанализирована роль социально-демографической политики в развитии населения во 2 половине XX века. Впервые представлены новые методики расчета потерь населения от голода и других трагических событий 1920-1930-х гг. Впервые было проанализировано более 4 000 публикаций в казахстанских центральных (газеты «Казахстанская правда», «Социалистік Қазақстан») и региональных (газеты «Рудный Алтай», «Коммунизм туы») СМИ 1950-1980-е годов. Содержание публикаций сопоставлено со статистическими данными анализируемого времени: численность детей в дошкольных учреждениях, количество детских дошкольных учреждений, динамика численности врачей-специалистов, расходы на общеобразовательные школы. На основе проанализированного материала были выявлены основные социокультурные и социально-экономические факторы демографического взрыва казахов в 1950-1960-е гг. XX ғасырдағы тарихи оқиғалар контекстінде қазақтардың демографиялық дамуына ретроспективті талдау жасалды. Монографияның бірінші бөлімі дайындалды, онда 1920-1930 жж. демографиялық апаттардың қазақ этносының әлеуметтік-демографиялық процестеріне тигізген әсерін анықталды, 1950-1960 жж. қазақтардың демографиялық жарылысының себептері мен ерекшеліктері зерттеліп, XX ғасырдың 2-жартысындағы халықтың дамуындағы әлеуметтік-демографиялық саясаттың рөлі талданады Алғаш рет 1920-1930 жылдардағы ашаршылық пен басқа да қайғылы оқиғалардан халық шығынын есептеудің жаңа әдістері ұсынылды. Алғаш рет Қазақстанның орталық («Казахстанская правда», «Социалистік Қазақстан» газеттері) және облыстық («Рудный Алтай», «Коммунизм туы» газеттері) 1950-1980 жылдар аралығындағы 4000-нан астам басылымдар талданды. Жарияланымдар мазмұны талданған уақыттың статистикалық мәліметтерімен салыстырылады: мектепке дейінгі мекемелердегі балалар саны, мектепке дейінгі мекемелер саны, медициналық мамандар санының динамикасы, жалпы білім беретін мектептерге жұмсалған шығындар. Талданған материал негізінде 1950-1960 жылдардағы қазақтардың демографиялық жарылысының негізгі әлеуметтік-мәдени және әлеуметтік-экономикалық факторлары анықталды. - - Издано пять статьей в рецензируемом издании, рекомендованном КОКСНВО и сборнике МНПК. Результаты исследования апробированы на двух научно-методологических вебинарах и введены в научный оборот. ҒЖББСҚК ұсынған рецензияланатын басылымда және ХҒПК жинағында бес мақала жарияланды. Зерттеу нәтижелері екі ғылыми-әдістемелік вебинарларда апробациядан өтіп, ғылыми айналымға енгізілді. Эффективность реализованных в рамках проекта видов работ заключается в изучении демографического развития, учитывающего исторические и социокультурные особенности казахского этноса со 2 половины XX века. Результаты первого года реализации проекта могут быть использованы для моделирования социально-экономического развития государства и его регионов, с учетом демографических тенденций. Жоба аясында жүзеге асырылатын жұмыс түрлерінің тиімділігі 20 ғасырдың 2-жартысынан бергі қазақ этносының тарихи және әлеуметтік-мәдени ерекшеліктерін ескере отырып, демографиялық дамуды зерттеуде жатыр. Жобаны іске асырудың бірінші жылының нәтижелері демографиялық үрдістерді ескере отырып, мемлекеттің және оның аймақтарының әлеуметтік-экономикалық дамуын модельдеу үшін пайдаланылуы мүмкін. Выводы, полученные в результате реализации запланированных по проекту видов работ, позволят применить их для разработки новых планов республиканского и локального развития, инновационных социально значимых программ. Целевыми потребителями результатов реализации станут представители широкого научного и гражданского сообщества (НПО и волонтерские объединения), государственных структур. Жоба бойынша жоспарланған жұмыс түрлерін іске асыру нәтижесінде алынған қорытындылар оларды республикалық және жергілікті дамудың жаңа жоспарларын, инновациялық әлеуметтік маңызы бар бағдарламаларды әзірлеуге пайдалануға мүмкіндік береді. Жоба нәтижелерінің мақсатты тұтынушылары кең ғылыми және азаматтық қоғамдастықтың (ҮЕҰ және волонтерлік бірлестіктер), мемлекеттік органдардың өкілдері болады. |
||||
UDC indices | ||||
314.04 | ||||
International classifier codes | ||||
05.11.69; | ||||
Key words in Russian | ||||
Демографический взрыв казахов; Историко-демографическое развитие; Социально-демографические процессы; Старение населения; Рождаемость; | ||||
Key words in Kazakh | ||||
Қазақтардың демографиялық жарылысы; Тарихи-демографиялық даму; Әлеуметтік-демографиялық процестер; Халықтың қартаюы; Туу көрсеткіші; | ||||
Head of the organization | Төлеген Мұхтар Әділбекұлы | к.ю.н. / профессор | ||
Head of work | Аубакирова Жанна Сакеновна | кандидат исторических наук / ассоциированный профессор |