Inventory number IRN Number of state registration
0323РК01127 AP19677384-KC-23 0123РК00863
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 1 Publications Web of science: 1 Publications Scopus: 1
Patents Amount of funding Code of the program
0 27000000 AP19677384
Name of work
Разработка и исследование динамики газовой центрифуги на магнитных подшипниках с нелинейными характеристиками и системой управления
Type of work Source of funding Report authors
Applied Кыдырбекулы Алматбек Балгабекович
0
2
0
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Объектом исследования является роторная система на магнитных подшипниках с нелинейной характеристикой с подвижным фундаментом.

Зерттеу нысаны қозғалмалы фундаменті бар бейсызық сипаттамаларға ие магниттік мойынтіректердегі роторлық жүйе болып табылады.

Расчет оптимальных жесткостных и инерционных характеристик системы, определение критических и резонансных частот, неустойчивых и бифуркационных режимов; разработка новых методик решения нелинейных дифференциальных уравнений движения, учитывающие нелинейные характеристики магнитных подшипников; создание новой конструкции газовой центрифуги.

Жүйенің оптималды қатаңдық және инерциялық сипаттамаларын есептеу, критикалық және резонанстық жиіліктерді, орнықсыз және бифуркациялық режимдерді анықтау; магниттік мойынтіректердің бейсызықты сипаттамаларын ескеретін бейсызық дифференциалдық қозғалыс теңдеулерін шешудің жаңа әдістемелерін дайындау; газ центрифугасының жаңа конструкциясын жасау.

При построении динамической модели используются фундаментальные принципы теоретической и аналитической механики. Для определения квазипериодических решений нелинейных дифференциальных уравнений движения системы используются методы Линдштедта-Пуанкаре, метод многих масштабов, метод нормальных форм, метод медленно меняющихся амплитуд и др.

Динамикалық модельді құру кезінде теориялық және аналитикалық механиканың негізгі принциптері қолданылды. Жүйе қозғалысының бейсызық дифференциалдық теңдеулерінің квазипериодты шешімдерін анықтау үшін Линдштедт-Пуанкаре әдістері, көп масштабтар әдісі, нормальды формалар әдісі, баяу өзгеретін амплитудалар әдісі және т. б. әдістер қолданылады.

Прототип газовой центрифуги на магнитных подшипниках с нелинейной характеристикой. Нелинейные дифференциальные уравнения движения, позволяющие исследовать взаимосвязанные колебания системы на основе которых будет начата разработка единой методики определения максимальных амплитуд собственных колебаний и критических частот, а также построение амплитудно-частотных характеристик, собственных форм и скелетных кривых. Аналитическое и численное исследование нелинейных колебаний системы «ротор-магнитные подшипники-фундамент» на основе разработанной обобщенной нелинейной динамической модели, учитывающей как механические, так и электромагнитные свойства системы.

Бейсызық сипаттамалы магнит мойынтіректеріндегі газ центрифугасының прототипі. Жүйенің өзара байланысқан тербелістерін зерттеуге мүмкіндік беретін бейсызық дифференциал қозғалыс теңдеулері, олардың негізінде меншікті тербелістер мен критикалық жиіліктердің максималды амплитудасын анықтаудың бірыңғай әдістемесін дайындау, сондай-ақ амплитуда-жиіліктік сипаттамаларды тұрғызу, меншікті формалар мен қаңқалық қисықтарды құру жұмыстары басталады. Жүйенің механикалық және электромагниттік қасиеттерін ескеретін жалпыланған бейсызық динамикалық моделі негізінде алынған "ротор-магниттік мойынтіректер-фундамент" жүйесінің бейсызық тербелістерінің аналитикалық және сандық зерттеу нәтижелері.

Разработан прототип газовой центрифуги на магнитных подшипниках с нелинейной характеристикой. Ожидаемый социальный и экономический эффект от результатов проекта обеспечивается возможностью увеличения показателя обогащения газовых центрифуг, что принесет экономическую прибыль, кроме того, создание и эксплуатация газовых центрифуг в Казахстане послужит решением одной из многочисленных проблем, таких, например, как загрязнение окружающей среды, дефицитом энергии, с решением таких социальных проблем как создание новых рабочих мест и т.д.

Бейсызық сипаттамалы магнит мойынтіректеріндегі газ центрифугасының прототипі жасалды. Жоба нәтижелерінен күтілетін әлеуметтік және экономикалық эффект газ центрифугаларын байыту көрсеткішін ұлғайту мүмкіндігімен қамтамасыз етіледі, бұл экономикалық тұрғыдан сөзсіз пайда әкеледі, сонымен қатар Қазақстанда газ центрифугаларын жасау және пайдалану жаңа жұмыс орындарын қамтамасыз ету сияқты әлеуметтік проблемаларды шеше отырып, қоршаған ортаның ластануы, энергия тапшылығы және т. б. сол сияқты көптеген мәселелерді шешуге ат салысады.

Область применения – нелинейная динамика машин и машиностроение. Целевой аудиторией разработанной математической модели и спроектированной газовой центрифуги служат предприятия ядерной промышленности и энергетики, а также научно-исследовательские институты и лаборатории, занимающиеся нелинейными процессами роторных систем и машиностроения.

Қолдану саласы – бейсызық машиналардың динамикасы және машина жасау салалары болып табылады. Дайындалған математикалық модель мен жобаланған газ центрифугасының бағытталған аудиториясы ядролық өнеркәсіп және энергетика кәсіпорындары, сондай-ақ роторлық жүйелер мен машина жасау салаларындағы бейсызық үдерістермен айналысатын ғылыми-зерттеу институттары мен зертханалары болып табылады.

UDC indices
621.01, 539.3: 534
International classifier codes
30.15.35; 30.15.27;
Key words in Russian
нелинейные колебания; магнитные подшипники; алгоритмы управления роторных систем; газовая центрифуга; обогащение урана;
Key words in Kazakh
бейсызық тербелістер; магниттік мойынтіректер; роторлық жүйелерді басқару алгоритмдері; газдық центрифуга; уранды байыту;
Head of the organization Айтжанова Жамила Нурматовна Доктор экономических наук / ассоциированный профессор (доцент)
Head of work Кыдырбекулы Алматбек Балгабекович Доктор технических наук / профессор