The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования составляют общественные отношения, складывающиеся в процессе реализации правил антикоррупционной экспертизы проектов нормативных правовых актов на предмет их соответствия требованиям национальной безопасности.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі нормативтік құқықтық актілер жобаларының ұлттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі тұрғысынан сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама қағидаларын іске асыру процесінде қалыптасатын қоғамдық қатынастарды құрайды.

Aim of work (in Russian) : Исследование направлено на усовершенствование компетенции экспертов по проведению действий направленных на антикоррупционной экспертизы нормативных правовых актов и их проектов в аспекте обеспечения правоохранительными органами национальной безопасности Республики Казахстан и разработку на этой основе Концепции «Об антикоррупционной экспертизе нормативных правовых актов и их проектов».

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеу сот сараптамасы ғылымының талаптарын және осы салада ұлттық қауіпсіздікті қорғау саласындағы ақпараттық саясатты, оны іске асыру жөніндегі ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы нормативтік құқықтық актілердің сараптамасы және олардың жобаларын» заңын назарға ала отырып Қазақстан Республикасындағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы нормативтік құқықтық актілердің сараптамасы және олардың жобаларын туралы Концепцияны жасауға бағытталады.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования представляют общенаучные методы познания, а также статистический метод, сравнительно-правовой метод, направленные на исследование организации и проведения антикоррупционной экспертизы. Применение общенаучных методов познания способствует пониманию и выстраиванию общих представлений о содержании института антикоррупционной экспертизы не только в Республике Казахстан, но и в Российской Федерации. При исследовании использован статистический метод научного познания, который позволит провести глубокий и всесторонний анализ деятельности государственных органов, проводящих антикоррупционную экспертизу нормативных правовых актов и проектов нормативных правовых актов в рамках комплексной правовой экспертизы. Это в свою очередь даст возможность детального анализа эффективности деятельности таких органов по проведению антикоррупционной экспертизы НПА. Использование сравнительно-правового метода дает возможность научно-обоснованной оценке соответствия действующего законодательства и имеющейся практики Республики Казахстан в области назначения и проведения антикоррупционной экспертизы НПА, а также перенять положительный опыт стран ЕАЭС в данной сфере.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері танымның жалпы ғылыми әдістерін, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптаманы ұйымдастыру мен жүргізуді зерттеуге бағытталған статистикалық әдісті, салыстырмалы-құқықтық әдісті ұсынады. Танымның жалпы ғылыми әдістерін қолдану Қазақстан Республикасында ғана емес, Ресей Федерациясында да сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама институтының мазмұны туралы жалпы түсініктерді түсінуге және қалыптастыруға ықпал етеді. Зерттеу барысында кешенді құқықтық сараптама шеңберінде нормативтік құқықтық актілер мен нормативтік құқықтық актілер жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама жүргізетін мемлекеттік органдардың қызметіне терең және жан-жақты талдау жүргізуге мүмкіндік беретін ғылыми танымның статистикалық әдісі пайдаланылды. Бұл өз кезегінде нормативтік-құқықтық актілерге сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама жүргізу бойынша осындай органдар қызметінің тиімділігін егжей-тегжейлі талдауға мүмкіндік береді. Салыстырмалы-құқықтық әдісті пайдалану қолданыстағы заңнаманың және Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерге сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама тағайындау және жүргізу саласындағы тәжірибесінің сәйкестігін ғылыми-негізделген бағалауға, сондай-ақ ЕАЭО елдерінің осы саладағы оң тәжірибесін қабылдауға мүмкіндік береді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В ходе изучения состояния организационных и правовых основ антикоррупционной экспертизы НПА и их проектов, проведён сравнительно-правовой анализ организации антикоррупционной экспертизы нормативных правовых актов и их проектов и порядок отбора экспертов в Республике Казахстан и Российской Федерации. Выявлены сходства и отличия в законодательном регулировании данных вопросов, также несмотря на относительную новизну института антикоррупционной экспертизы, была сформирована структура и круг субъектов, занимающихся проведением такой экспертизы. В рамках исследования был проведен сравнительно-правовой анализ требований к квалификации антикоррупционных экспертов в Казахстане и Российской Федерации, в результате которого были сделаны определенные выводы. Сделаны предложения по совершенствованию организации производства антикоррупционных экспертиз нормативных правовых актов и их проектов и порядку отбора экспертов. В результате работы опубликованы две статьи в рецензируемом отечественном издании, рекомендованном КОКСНВО МНВО РК.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нормативтік-құқықтық актілер мен олардың жобаларын сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптаудың ұйымдастырушылық және құқықтық негіздерінің жай-күйін зерделеу барысында нормативтік құқықтық актілер мен олардың жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама ұйымдастырудың салыстырмалы-құқықтық талдауы және Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясында сарапшыларды іріктеу тәртібі жүргізілді. Осы мәселелерді заңнамалық реттеудегі ұқсастықтар мен айырмашылықтар анықталды, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама институтының салыстырмалы жаңалығына қарамастан, осындай сараптама жүргізумен айналысатын субъектілердің құрылымы мен шеңбері қалыптасты. Зерттеу аясында Қазақстан мен Ресей Федерациясындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы сарапшылардың біліктілігіне қойылатын талаптарға салыстырмалы-құқықтық талдау жүргізілді, нәтижесінде белгілі бір қорытындылар жасалды. Нормативтік құқықтық актілер мен олардың жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама жүргізуді ұйымдастыруды және сарапшыларды іріктеу тәртібін жетілдіру жөнінде ұсыныстар жасалды. Зерттеу нәтижесінде ҚР ҒЖБМ ҒЖБССҚЕК ұсынған рецензияланатын отандық журналдарда екі мақала жарияланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Наличие коррупционных факторов риска в нормативно-правовых актах выступают основным препятствием для повышения уровня жизни населения, развития экономики, становления гражданского общества, раннее выявление данных рисков в ходе разработки является одним из главных превентивных мер коррупциогенности. Экономический эффект применения результатов исследования проекта «Независимая антикоррупционная экспертиза нормативных правовых актов как средство обеспечения деятельности правоохранительных органов и защиты национальной безопасности» состоит в том, что с момента введения антикоррупционной экспертизы проектов нормативных правовых актов было проведено 11,2 тысяч экспертиз, что позволило выявить более 30 тысяч коррупционных рисков. Следовательно, анализ действующих норм по проведению антикоррупционной экспертизы и усовершенствование методов проведения данной экспертизы способствует дальнейшему предотвращению коррупциогенных факторов риска.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Нормативтік-құқықтық актілерде сыбайлас жемқорлық тәуекел факторларының болуы халықтың өмір сүру деңгейін арттыруға, экономиканы дамытуға, азаматтық қоғамның қалыптасуына негізгі кедергі болып табылады, әзірлеу барысында осы тәуекелдерді ерте анықтау сыбайлас жемқорлықтың негізгі алдын алу шараларының бірі болып табылады. «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы нормативтік-құқықтық актілердің тәуелсіз сараптамасы құқық қорғау органдарының қызметін қамтамасыз ету және ұлттық қауіпсіздікті қорғаудың құралы ретінде» жобасын зерттеу нәтижелерін қолданудың экономикалық әсері нормативтік құқықтық актілер жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама енгізілген сәттен бастап 11,2 мың сараптама жүргізілгендігінде, бұл 30 мыңнан астам сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтауға мүмкіндік берді. Демек, сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама жүргізу жөніндегі қолданыстағы нормаларды талдау және осы сараптаманы жүргізу әдістерін жетілдіру сыбайлас жемқорлыққа қарсы қауіп факторларының одан әрі алдын алуға ықпал етеді.

Level of implementation (in Russian) : Результаты и выводы исследования могут быть внедрены в руководство проведения антикоррупционной экспертизы проектов нормативно-правовых актов. Кроме того, методическую рекомендацию и монографию, которая выйдет по окончанию исследования, можно включить в перечень обязательных литератур, как источников по руководству осуществления антикоррупционной экспертизы проектов нормативно-правовых актов. Научные труды, которые будут опубликованы в результате исследования, можно включить в образовательные процессы высших учебных заведений и учебных центров, осуществляющих обучение, переподготовку и повышение квалификации экспертов Казахстана по проблемам качественного проведения антикоррупционной экспертизы нормативных правовых актов и их проектов, внесение в образовательный процесс в связи с разработкой учебно-методического пособия по тематике проекта.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеудің нәтижелері мен қорытындылары нормативтік-құқықтық актілер жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама жүргізу ережелеріне енгізілуі мүмкін. Сонымен қатар, зерттеу аяқталғаннан кейін шығатын әдістемелік ұсыныс пен монографияны нормативтік-құқықтық актілер жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптаманы жүзеге асыруға басшылық ету жөніндегі дереккөздер ретінде міндетті әдебиеттер тізіміне енгізуге болады. Зерттеу нәтижесінде жарияланатын ғылыми еңбектерді Нормативтік құқықтық актілер мен олардың жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптаманы сапалы жүргізу мәселелері бойынша Қазақстан сарапшыларын оқытуды, қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды жүзеге асыратын жоғары оқу орындары мен оқу орталықтарының білім беру процестеріне, жоба тақырыбы бойынша оқу-әдістемелік құрал әзірлеуге байланысты білім беру процесіне енгізуге болады.

Efficiency (in Russian) : Повышение качества правового регулирования путем устранения норм, вызывающих риск возникновения коррупции, основная задача антикоррупционной экспертизы проектов нормативных правовых актов, поэтому данное исследование, надеемся, внесёт существенный вклад в усовершенствование института антикоррупционной экспертизы в законодательной деятельности.

Efficiency (in Kazakh) : Сыбайлас жемқорлықтың туындау қаупін туғызатын нормаларды жою жолымен құқықтық реттеудің сапасын арттыру, Нормативтік құқықтық актілер жобаларын сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптаудың негізгі міндеті, сондықтан бұл зерттеу заңнамалық қызметтегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама институтын жетілдіруге елеулі үлес қосады деп үміттенеміз.

Field of application (in Russian) : Результаты и выводы исследования могут быть использованы в практической деятельности экспертов, осуществляющих антикоррупционную экспертизу проектов нормативно-правовых актов. Также результаты исследования могут быть использованы учеными юристами при создании проектов нормативных правовых актов, а также как методические рекомендации по совершенствованию законотворческой деятельности.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеудің нәтижелері мен қорытындылары нормативтік-құқықтық актілер жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптаманы жүзеге асыратын сарапшылардың практикалық қызметінде пайдаланылуы мүмкін. Сондай-ақ зерттеу нәтижелерін заңгер ғалымдар нормативтік құқықтық актілердің жобаларын жасауда, сондай-ақ заң шығару қызметін жетілдіру бойынша әдістемелік ұсыныстар ретінде пайдалана алады.