The object of research, development or design (in Russian) : Система мониторинга геотехнического состояния горных выработок шахт и карьеров на основе интеллектуальных волоконно-оптических датчиков

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зияткерлік талшықты-оптикалық датчиктер негізінде шахталар мен Карьерлердің тау-кен қазбаларының геотехникалық жай-күйін мониторингтеу жүйесі

Aim of work (in Russian) : Разработка методов и средств контроля на основе интеллектуальных волоконно-оптических измерительных систем с высокими метрологическими характеристиками с проведением комплексных научных исследований для создания опытных образцов и их внедрение на производстве для повышения безопасности и экономической эффективности проведения горных работ на шахтах и карьерах, а также практической реализации цифровых технологий Индустрии 4.0.

Aim of work (in Kazakh) : Тәжірибелік үлгілерді жасау үшін кешенді ғылыми зерттеулер жүргізе отырып, жоғары метрологиялық сипаттамалары бар интеллектуалды талшықты-оптикалық өлшеу жүйелері негізінде бақылау әдістері мен құралдарын әзірлеу және оларды шахталар мен кеніштерде тау-кен жұмыстарын жүргізудің қауіпсіздігі мен экономикалық тиімділігін арттыру, сондай-ақ Индустрия 4.0 цифрлық технологияларын практикалық іске асыру үшін өндіріске енгізу.

Методы исследования (на русском) : В данном проекте используются как традиционные методы (включая научно-патентный анализ литературы, теоретические и аналитические методы исследования, определение энергетических параметров обработки, экспериментальные методы, методы статистической обработки экспериментальных данных), так и методы компьютерного исследования в системах CAD/CAE, а также метод конечных элементов для моделирования.

Методы исследования (на казахском) : Бұл жобада дәстүрлі әдістер (соның ішінде әдебиеттің ғылыми-патенттік талдауы, зерттеудің теориялық және аналитикалық әдістері, өңдеудің энергетикалық параметрлерін анықтау, эксперименттік әдістер, эксперименттік деректерді статистикалық өңдеу әдістері) және CAD/CAE жүйелеріндегі компьютерлік зерттеу әдістері, сондай-ақ модельдеуге арналған соңғы элементтер әдісі қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках реализации проекта по календарному плану успешно выполнены все поставленные задачи, проведенные исследования, а также полученные новые данные, создают возможность разработки инновационных инфокоммуникационных систем на основе волоконно-оптических датчиков. По результатам исследований было опубликованы: 1 статья входящая в перечень изданий, рекомендуемых Комитетом по обеспечению качества в сфере образования Министерства просвещения Республики Казахстан для публикации основных результатов научной деятельности: – Мехтиев А.Д., Нешина Е.Г., Аймагамбетова Р.Ж., Калиаскаров Н.Б., Юрченко А.В. Разработка волоконно-оптического датчика для контроля идентификации геотехнического состояния//. Караганда. Труды университета – 2023. - №3. С.421-427 2 статьи в рецензируемом научном издании, индексируемых в базе Web of Science и (или) имеющих процентиль по CiteScore в базе Scopus не менее 35: – Kalytka, V. Mekhtiyev, A. Neshina, Y, et al. Physical and Mathematical Models of Quantum Dielectric Relaxation in Electrical and Optoelectric Elements Based on Hydrogen-Bonded Crystals// Crystals - 2023, 13(9), 1353 (процентиль 54) – Mekhtiyev, A. Neshina, Y. , et al. Power supply via fiber-optical conductor for sensors of mine working monitoring system// Eastern-European Journal of Enterprise Technologies – 2023, №5 (процентиль 45) На основе результатов проводимых исследований был разработан опытный образец системы, а также программное обеспечение

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Күнтізбелік жоспар бойынша жобаны іске асыру шеңберінде барлық қойылған міндеттер сәтті орындалды, жүргізілген зерттеулер, сондай-ақ алынған жаңа деректер талшықты-оптикалық датчиктер негізінде инновациялық инфокоммуникациялық жүйелерді әзірлеуге мүмкіндік туғызады. Зерттеу нәтижелері бойынша жарияланды: 1 ғылыми қызметтің негізгі нәтижелерін жариялау үшін Қазақстан Республикасы Білім министрлігінің Білім беру саласындағы сапаны қамтамасыз ету Комитеті ұсынатын басылымдар тізбесіне кіретін бап: – Мехтиев А.Д., Нешина Е.Г., Аймагамбетова Р.Ж., Калиаскаров Н.Б., Юрченко А.В. Разработка волоконно-оптического датчика для контроля идентификации геотехнического состояния//. Караганда. Труды университета – 2023. - №3. С.421-427 2 Web of Science базасында индекстелетін рецензияланатын ғылыми басылымдағы мақалалар және (немесе) Scopus базасында дәйексөз келтіру бойынша имидждік көрсеткіштер кемінде 35: – Kalytka, V. Mekhtiyev, A. Neshina, Y, et al. Physical and Mathematical Models of Quantum Dielectric Relaxation in Electrical and Optoelectric Elements Based on Hydrogen-Bonded Crystals// Crystals - 2023, 13(9), 1353 (процентиль 54) – Mekhtiyev, A. Neshina, Y. , et al. Power supply via fiber-optical conductor for sensors of mine working monitoring system// Eastern-European Journal of Enterprise Technologies – 2023, №5 (процентиль 45) Жүргізілген зерттеулердің нәтижелері негізінде жүйенің прототипі, сондай-ақ бағдарламалық жасақтама жасалды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : не предусмотрены на 1 году реализации проекта

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жобаны іске асырудың 1 жылына көзделмеген

Level of implementation (in Russian) : не предусмотрены на 1 году реализации проекта

Level of implementation (in Kazakh) : жобаны іске асырудың 1 жылына көзделмеген

Efficiency (in Russian) : не предусмотрены на 1 году реализации проекта

Efficiency (in Kazakh) : жобаны іске асырудың 1 жылына көзделмеген

Field of application (in Russian) : В Казахстане развита горнодобывающая промышленность и потенциальными потребителями могут быть около 80 крупных предприятий, занятых добычей различных полезных ископаемых. Т.к. предложенная система решает важную задачу ранней диагностики обрушения горных выработок и бортов карьеров и разрезов, то позволит потенциальным потребителям существенно сократить материальные издержки на ликвидацию аварии и избежать утрат технологического оборудования, а также жертв среди производственного персонала при внезапном обрушении породы в местах проведения горных работ.

Field of application (in Kazakh) : Қазақстанда тау-кен өнеркәсібі дамыған және әлеуетті тұтынушылар әртүрлі пайдалы қазбаларды өндірумен айналысатын 80-ге жуық ірі кәсіпорын бола алады. Себебі ұсынылған жүйе тау-кен қазбалары мен карьерлер мен ойықтардың борттарының құлауын ерте диагностикалаудың маңызды міндетін шешеді, содан кейін әлеуетті тұтынушыларға апатты жоюға материалдық шығындарды едәуір азайтуға және тау-кен жұмыстары жүргізілетін жерлерде тау жыныстарының кенеттен құлауы кезінде технологиялық жабдықтардың, сондай-ақ өндірістік персонал арасындағы құрбандардың жоғалуын болдырмауға мүмкіндік береді.