The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования: глобальные и международные вопросы сотрудничества государств в целях эффективного управления социальными, политическими и экономическими процессами в области цифровых технологий и искусственного интеллекта (далее - ИИ), смягчения ее негативных последствий; междисциплинарные проблемы перехода РК на принципиально новую экономику в целях устойчивого развития; вопросы развития технологий ИИ и анализа больших данных в качестве одного из основных приоритетов страны.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі: цифрлық технологиялар мен жасанды интеллект (ЖИ) саласындағы әлеуметтік, саяси және экономикалық процестерді тиімді басқару және оның жағымсыз салдарын жеңілдету мақсатында мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықтың жаһандық және халықаралық мәселелері; Қазақстанның тұрақты даму үшін жаңа қағидаларға негізделген экономикаға көшуінің пәнаралық мәселелері; ел дамуының негізгі басымдықтарының бірі ретінде ЖИ технологияларын және үлкен деректерді талдауды дамыту мәселелері.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта: на основе анализа глобальных процессов и опыта международного сотрудничества в области ИИ выявить возможности интеграции Казахстана в мировое цифровое пространство в условиях модернизации экономики, влияющей на устойчивое развитие страны.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты: жасанды интеллект саласындағы жаһандық процестерді және халықаралық ынтымақтастық тәжірибесін талдау негізінде елдің тұрақты дамуына әсер ететін экономикалық жаңғырту жағдайында Қазақстанды әлемдік цифрлық кеңістікке интеграциялау мүмкіндіктерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Для выполнения задач 1 и 2 проекта использовалась концепция исследовательской луковичной модели Сондерса. Она состоит из шести основных слоев, которые послужили пошаговым руководством по созданию и организации своей исследовательской методологии. Использовались качественные методы исследования, а также различные количественные подходы. В частности, применялись статистический анализ данных предыдущих исследований (вторичный анализ), контент-анализ текстов, изучение документов, опросы экспертов, осуществление наблюдений и других качественных исследований. В целях выполнения задачи 3 использованы методы: историко-правового анализа; сравнительно-правового анализа; правового толкования юридических норм; а также применены методы анализа документов, кейс-стади и изучение судебной практики. При кейс-стади были изучены правовые акты, деятельность политической элиты, государственных органов применительно использования технологий ИИ.

Методы исследования (на казахском) : Жобаның 1-ші және 2-ші міндеттерін орындау үшін Сондерстің зерттеу моделінің концепциясы пайдаланылды. Ол зерттеу әдістемесін құру және ұйымдастыру үшін қадамдық нұсқаулық ретінде қызмет ететін алты негізгі қабаттан тұрады. Сапалық зерттеу әдістері, сонымен қатар әртүрлі сандық тәсілдер қолданылды. Атап айтқанда, алдыңғы зерттеулерден алынған мәліметтерді статистикалық талдау (екінші реттік анализ), мәтіндердің мазмұнын талдау, құжаттарды зерделеу, сараптамалық сұхбаттар, бақылаулар және басқа да сапалы зерттеулер пайдаланылды. 3-ші міндетті орындау үшін келесі әдістер: тарихи-құқықтық талдау; салыстырмалы құқықтық талдау; құқықтық нормаларды ғылыми-құқықтық түсіндіру; сондай-ақ құжаттарды талдаудың әдістері және кейс-стади қолданылды. Кейс-стади барысында жасанды интеллект технологияларын қолдануға қатысты құқықтық актілер, саяси элитаның және мемлекеттік органдардың қызметі зерделенді.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) Были выработаны основы собственных теоретико-методологических подходов. Новизна результатов определяется впервые сформулированным выводом, о том, что достижения в сфере ИИ и его влияние на международное сотрудничество, а также их взаимодействие может рассматриваться через призму как основных (мэйнстримных) теорий как реализм и либерализм, так критических, как взаимозависимость, пост-колониализма, конструктивизма, феминизма и зеленой теории. 2) Полученные результаты и их новизна заключается в впервые сформулированных выводах: ИИ меняет не только геоэкономику, но геополитику государств, сохраняя и даже создавая новые риски для межгосударственного сотрудничества. Исследователи фокусируются на интересах ведущих государств мира. Ситуация в развивающихся странах, включая Казахстан, практически не изучается и не поднимается. Это свидетельствует о необходимости отечественного нарратива по возможностям вхождения РК в мировое цифровое пространство. 3) Полученные результаты и их новизна заключается в впервые сформулированном выводе о том, что несмотря на значительные достижения в правовом регулировании ИИ в ЕС, США и КНР, существуют пробелы в исследованиях, связанные с отсутствием единой методологии оценки эффективности правового регулирования ИИ. Анализ опыта ведущих государств подчеркивает сложность правовых и этических вопросов, связанных с разработкой и использованием ИИ; регулирование ИИ требует глубокого понимания технологических, этических и социальных аспектов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) Жобаның теориялық-әдістемелік негіздері әзірленді. Нәтижелердің жаңалығы – ЖИ саласындағы жетістіктерді және оның халықаралық ынтымақтастыққа әсерін, сондай-ақ олардың өзара әрекеттесуін екі негізгі теорияларының, мысалы реализм және либерализм, сондай-ақ өзара тәуелділік, пост-колониализм, конструктивизм, феминизм және жасыл теория сияқты сыни көзқарастар призмасы арқылы қарауға болатыны туралы алғаш қалыптастырылған тұжырымда. 2) Алынған нәтижелер мен олардың жаңалығы келесі алғаш жасалған маңызды тұжырымдарда көрініс тапқан. ЖИ тек геоэкономиканы ғана емес, сонымен қатар мемлекеттердің геосаясатын да өзгертеді, мемлекетаралық ынтымақтастық үшін жаңа тәуекелдерге әкеледі. Зерттеушілер жетекші мемлекеттер мүдделеріне ғана назар аударады. Дамушы елдердегі, соның ішінде ҚР-ғы жағдай зерттелмейді, өзекті мәселелерді көтерілмейді. Бұл ҚР жаһандық цифрлық кеңістікке ену мүмкіндіктері туралы отандық нарративтің қажеттілігін көрсетеді. 3) Алынған нәтижелер мен олардың жаңалығы келесі алғаш жасалған маңызды тұжырымдарда көрініс тапқан. Айтарлықтай жетістіктерге қарамастан, жасанды интеллекті құқықтық реттеудің тиімділігін бағалаудың бірыңғай әдістемесінің болмауына байланысты кемшіліктер бар. Жетекші мемлекеттердің тәжірибесін талдау ЖИ технологияларын жасау және пайдаланумен байланысты құқықтық және этикалық мәселелердің күрделілігін көрсетеді; ЖИ реттеуі технологиялық, этикалық және әлеуметтік аспектілерді терең түсінуді талап етеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : -

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : -

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Эффективность полученных результатов достаточно высокая. Проведенный качественный литобзор по теме проекта; определение общей методологии исследования; оценка степени изученности различных аспектов темы проекта; опрос экспертного мнения авторитетных ученых и практиков стран ЦА по вопросам темы проекта и другие виды работ - оказали большое положительное влияние на эффективность полученных результатов. Полученные результаты исследования послужат надежной основой для выполнения последующих задач проекта. Доклады на международных конференциях с целью опробации полученных результатов показывают заметное влияние на формирование экспертного дискурса по теме ИИ среди сообщества политологов, юристов и специалистов ИТ и вызывают среди них исследовательский интерес. Также первые полученные результаты исследования уже сейчас оказывают сильное влияние на учебный процесс. В частности, они повлияли на улучшение качества программ и преподавания учебных дисциплин (Применение информационных технологий в гражданском процессе; Уголовные правонарушения против информационной безопасности; Правовое регулирование цифровых активов и др.) по образовательной программе магистратуры «Право информационных технологий». Результаты повлияли на улучшение качества программы и преподавания дисциплины Киберпреступность по образовательной программе Юриспруденция в университете Нархоз. Все вышесказанное свидетельствует о достаточно высокой степени эффективности полученных результатов.

Efficiency (in Kazakh) : Алынған нәтижелердің тиімділігі айтарлықтай жоғары. Жоба тақырыбы бойынша жоғары сапалы жүргізілген әдеби шолу; жалпы зерттеу әдістемесін анықтау; жоба тақырыбының әртүрлі қырларының зерттелу дәрежесі бағалау; жоба тақырыбы бойынша Орталық Азия елдерінің беделді ғалымдары мен мамандарының сараптамалық пікірін білу үшін сауалнама және де жасалған басқа да жұмыс түрлері – алынған нәтижелердің тиімділігіне үлкен оң әсер етті. Алынған зерттеу нәтижелері жобаның келесі міндеттерін орындау үшін сенімді негіз болады. Алынған нәтижелерді тексеру бағытталған халықаралық конференциялардағы баяндамалар саясаттанушылар, заңгерлер және IT мамандары қауымдастығы арасында жасанды интеллект тақырыбы бойынша сараптамалық дискурстың қалыптасуына айтарлықтай әсер еткенін көрсетіп, олардың арасында зерттеушілік қызығушылықтарын оятты. Сондай-ақ, зерттеудің алғашқы нәтижелері қазірдің өзінде оқу үдерісіне қатты әсер етуде. Атап айтқанда, олар Нархоз университетінде «Ақпараттық технологиялар құқығы» магистратураның білім беру бағдарламасы бойынша оқу пәндерін (Азаматтық сот ісін жүргізуде ақпараттық технологияларды қолдану; Ақпараттық қауіпсіздікке қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтар; Цифрлық активтерді құқықтық реттеу және т.б.) оқыту мен бағдарламалардың сапасын арттыруға әсер етті». Нәтижелер «Құқықтану» білім беру бағдарламасында «Киберқылмыстылық» пәнін оқыту және бағдарламаның сапасын арттыруға әсер етті. Жоғарыда айтылғандардың барлығы алынған нәтижелердің жоғары тиімділігін көрсетеді.

Field of application (in Russian) : Государственное регулирование в области международных отношений, внешнеэкономических отношений, информационной безопасности, науки и высшего образования; сфера деятельности высших учебных заведений, научно-исследовательских институтов и центров; сфера деятельности частных или квази-государственных компаний, проводящих внешнеэкономическую деятельность или являющиеся импортерами технологий.

Field of application (in Kazakh) : Халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық байланыстар, ақпараттық қауіпсіздік, ғылым және жоғары білімді мемлекеттік реттеу саласы; жоғары оқу орындары мен ғылыми-зерттеу институттары мен орталықтарының қызметі саласы; сыртқы экономикалық қызметпен айналысатын жеке және квазимемлекеттік компаниялар мен технология импорттаушылары қызметінің саласы.