The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются отходы бурого угля и возможность их использования в производстве органоминеральных кормовых добавок, направленных на повышение продуктивности и общего состояния здоровья птицы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі қоңыр көмірдің қалдықтары және оларды құстың өнімділігі мен жалпы денсаулығын жақсартуға бағытталған органоминералды азық қоспаларын өндіруде қолдану мүмкіндігі болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработка научно обоснованной технологии производства органоминеральных кормовых добавок из отходов добычи бурого угля для повышения продуктивности сельскохозяйственной птицы

Aim of work (in Kazakh) : Ауылшаруашылығы құстарының өнімділігін арттыру үшін қоңыр көмір өндіру қалдықтарынан органоминералды азық қоспаларын өндірудің ғылыми негізделген технологиясын әзірлеу

Методы исследования (на русском) : рентгеновская флуоресценция (XRF), масс-спектрометрия с индуктивно-связанной плазмой (ICP-MS) и инфракрасная спектроскопия с преобразованием Фурье (FTIR) для идентификации и количественного определения минералов, металлов, и органические соединения

Методы исследования (на казахском) : рентгендік флуоресценция (XRF), индуктивті байланысқан плазмалық масс-спектрометрия (ICP-MS) және минералдарды, металдарды анықтау және сандық анықтау үшін Фурье түрлендіретін инфрақызыл спектроскопия (FTIR)

Obtained results and novelty (in Russian) : В ходе детального изучения использования отходов бурого угля для производства органо-минеральных кормовых добавок были получены некоторые результаты. Отходы бурого угля, которые когда-то считались экологически опасными, оказались богатым хранилищем необходимых микроэлементов и органических соединений. Передовые методы не просто определили его состав, но привели к экстракции и составлению из этих компонентов биодоступной кормовой добавки для птицы. Понимание химии, лежащей в основе этих процессов, особенно образования металлоорганических соединений и роли гуминовых и фульвокислот в хелатировании минералов, стало значительным шагом вперед. Новизна заключается в устойчивом повторном использовании отходов бурого угля, целостном понимании химического процесса их трансформации и доказанных пользе, которую они приносят для здоровья и продуктивности птицы. Это исследование не только представляет инновационный подход к составлению кормов для птицы, но также подчеркивает экологически безопасный метод решения проблем, связанных с угольными отходами.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Органоминералды азық қоспаларын өндіру үшін қоңыр көмір қалдықтарын пайдалануды егжей-тегжейлі зерттеу барысында кейбір нәтижелер алынды. Бір кездері экологиялық қауіпті деп саналған қоңыр көмір қалдықтары маңызды микроэлементтер мен органикалық қосылыстардың бай шикізаты болып шықты. Озық әдістер оның құрамын анықтап қана қоймай, осы компоненттерден құстарға арналған биожетімді азық қоспасын алуға және құрастыруға әкелді. Бұл процестердің артындағы химияны, әсіресе металлорганикалық қосылыстардың түзілуін және гумин мен фульвоқышқылдардың минералды хелаттаудағы рөлін түсіну алға жасалған маңызды қадам болды. Ғылыми жаңалығы-қоңыр көмір қалдықтарын тұрақты қайта пайдалану, олардың трансформациясының химиялық процесін және олардың құстың денсаулығы мен өнімділігіне тигізетін дәлелденген пайдасын толық түсіну. Бұл зерттеу құс азығын өндірудің инновациялық тәсілін ұсынып қана қоймайды, сонымен қатар көмір қалдықтарымен байланысты мәселелерді шешудің экологиялық таза әдісін көрсетеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В результате исследования переработки отходов бурого угля в органо-минеральные кормовые добавки было выявлено несколько важных конструктивных и технических показателей, которые подтверждают осуществимость и эффективность этого инновационного подхода. С точки зрения дизайна оптимизированные процедуры экстракции обеспечили максимальный выход жизненно важных органо-минеральных компонентов, а конкретные методы продемонстрировали превосходство с точки зрения эффективности и стабильности. С технической точки зрения стабильность, однородность и гранулирование приготовленного корма являются показателями практической применимости в условиях реального птицеводства. Использование отходов бурого угля не только предлагает устойчивое решение проблем утилизации отходов, но также представляет собой экономически привлекательную альтернативу традиционным кормовым добавкам для птицы.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қоңыр көмір қалдықтарын органо-минералды азық қоспаларына қайта өңдеуді зерттеу нәтижесінде осы инновациялық тәсілдің орындылығы мен тиімділігін растайтын бірнеше маңызды конструктивті және техникалық көрсеткіштер анықталды. Дизайн тұрғысынан оңтайландырылған экстракция процедуралары өмірлік маңызды органо-минералды компоненттердің максималды шығымдылығын қамтамасыз етті, ал нақты әдістер тиімділік пен тұрақтылық тұрғысынан артықшылықты көрсетті. Техникалық тұрғыдан алғанда, дайындалған жемнің тұрақтылығы, біркелкілігі және түйіршіктелуі нақты құс шаруашылығы жағдайында практикалық қолданудың көрсеткіштері болып табылады. Қоңыр көмір қалдықтарын пайдалану қалдықтарды кәдеге жарату мәселелерін тұрақты шешуді ұсынып қана қоймайды, сонымен қатар дәстүрлі құс азық қоспаларына экономикалық тартымды балама болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : В свете исследований по переработке отходов бурого угля в органо-минеральные кормовые добавки эффективность этого нового подхода становится очевидной во многих аспектах. Прежде всего, свидетельством оптимизации ресурсов является способность использовать богатый питательными веществами потенциал отходов бурого угля, который традиционно рассматривается как экологическое бремя. Преобразование этих отходов в продукт с добавленной стоимостью позволяет заметно снизить воздействие на окружающую среду, связанное с утилизацией угольных отходов. Экономические последствия подчеркивают эффективность этого подхода: предлагая экономически эффективную альтернативу традиционным кормовым добавкам и одновременно решая проблемы утилизации отходов, эта методология способствует как экологической устойчивости, так и экономической осмотрительности.

Efficiency (in Kazakh) : Қоңыр көмір қалдықтарын органо-минералды азық қоспаларына қайта өңдеу бойынша зерттеулерді ескере отырып, бұл жаңа тәсілдің тиімділігі көптеген аспектілерде айқын көрінеді. Ең алдымен, ресурстарды оңтайландырудың дәлелі-дәстүрлі түрде экологиялық ауыртпалық ретінде қарастырылатын қоңыр көмір қалдықтарының қоректік заттарға бай әлеуетін пайдалану мүмкіндігі. Бұл қалдықтарды қосымша құнды өнімге айналдыру көмір қалдықтарын кәдеге жаратумен байланысты қоршаған ортаға әсерді айтарлықтай азайтуға мүмкіндік береді. Экономикалық әсерлер бұл тәсілдің тиімділігін көрсетеді: дәстүрлі азық қоспаларына үнемді балама ұсына отырып және сонымен бірге қалдықтарды жою мәселелерін шеше отырып, бұл әдістеме экологиялық тұрақтылыққа да, экономикалық тиімділікке де ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Результаты исследования будут использованы в химической технологии неорганических веществ. Целевыми потребителями достигнутых в проекте результатов являются отрасли промышленности, отраслевые научно-исследовательские и проектные институты, занимающиеся проблемными вопросами производства кормовых добавок для нужд сельскохозяйственной отрасли.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бейорганикалық заттардың химиялық технологиясында қолданылады. Жобада қол жеткізілген нәтижелердің мақсатты тұтынушылары болып ауыл шаруашылығы саласының мұқтаждары үшін азық қоспаларын өндірудің проблемалық мәселелерімен айналысатын өнеркәсіп салалары, салалық ғылыми-зерттеу және жобалау институттары болып табылады.