The object of research, development or design (in Russian) : Параметры профессиональных рисков на рабочих местах медицинского персонала в кабинетах (МРТ, УЗД и офтальмологии) поликлиник г. Караганды и медицинский персонал поликлиник (60 человек).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қарағанды қ. емханаларының кабинеттеріндегі (МРТ, УДЗ және офтальмология) медициналық персоналдың жұмыс орындарындағы кәсіби тәуекелдердің параметрлері және емханалардың медициналық персоналдары (60 адам) болды.

Aim of work (in Russian) : Установить негативные последствия воздействия неионизирующего излучения от высокотехнологичного оборудования на организм человека для обоснования профилактических программ.

Aim of work (in Kazakh) : Профилактикалық бағдарламаларды негіздеу үшін адам ағзасына жоғары технологиялық жабдықтан иондаушы емес сәулеленудің теріс әсерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Гигиенические, психофизиологические, клинические, биохимические, цитогенетические, эпидемиологические, аналитические, статистические.

Методы исследования (на казахском) : Гигиеналық, психофизиологиялық, клиникалық, биохимиялық, цитогенетикалық, эпидемиологиялық, аналитикалық, статистикалық.

Obtained results and novelty (in Russian) : Основными неблагоприятными производственными факторами явились для медперсонала МРТ и УЗД ЭМП промышленной частоты по электрической составляющей в сочетании с повышенным уровнем шума и неблагоприятным микроклиматом. Дозовые нагрузки химических веществ на организм в результате ингаляционного поступления на рабочих местах низкой степени опасности для развития тех или иных заболеваний. У медперсонала УЗД выявлены высокий удельный вес онкозаболеваний, заболеваний мочеполовой и опорно-двигательной системы, депрессия умеренной и тяжелой степени. У медперсонала МРТ были более низкими внимание, кратковременная память вербальная на слова и зрительная на числа, продуктивность умственной работы и ее точность при более высокой физической работоспособности. Независимо от направления деятельности активность парасимпатической системы была снижена при высоком субъективном физическом и психологическом благополучии. Выполнение разработанных профилактических мероприятий позволит предотвратить медико-социальные потери лет от преждевременной заболеваемости, что определит социальный и экономический эффект данного проекта.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Медперсоналдар үшін негізгі қолайсыз өндірістік факторлар шу деңгейінің жоғарылауымен және қолайсыз микроклиматпен ұштастыра отырып, өнеркәсіптік жиіліктегі МРТ және ЭМӨ УДЗ болды. Белгілі бір аурулардың дамуы үшін қауіптілігі төмен жұмыс орындарында ингаляциялық қабылдау нәтижесінде ағзаға химиялық заттардың дозалық жүктемелері болды. УДЗ айналысатын медперсоналда онкологиялық аурулардың, несеп-жыныс және тірек-қимыл жүйесі ауруларының жоғары үлесі, орташа және ауыр дәрежедегі депрессия анықталды. МРТ жасайтын медицина қызметкерлерінің назары төмен болды, қысқа мерзімді есте сақтау сөздер үшін ауызша және сандар үшін визуалды, ақыл-ой жұмысының өнімділігі және оның жоғары физикалық өнімділіктегі дәлдігі анықталды. Қызмет бағытына қарамастан, парасимпатикалық жүйенің белсенділігі жоғары субъективті физикалық және психологиялық әл-ауқатпен төмендеді. Әзірленген профилактикалық іс-шараларды орындау мерзімінен бұрын аурушаңдықтан жылдар бойы медициналық-әлеуметтік шығындардың алдын алуға мүмкіндік береді, бұл осы жобаның әлеуметтік және экономикалық әсерін анықтайды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : По результатам проекта опубликована 1 статья (КОКСОН); поданы в печать 3 статьи (Scopus, процентиль выше 65); опубликованы 3 тезисов; сделано 7 докладов на конференциях международного уровня; утверждена Программа управления рисками; выпущены 1 методические рекомендации, утвержденные РГП на ПХВ «Национальный научный центр развития здравоохранения им. Салидат Каирбековой»; оформлены 3 интеллектуальные собственности на объект авторского права.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаның қорытындысы бойынша 1 мақала жарияланды (БССҚЕК); жариялауға 3 мақала ұсынылды (Scopus, 65-тен жоғары пайыздық көрсеткіш); 3 тезис жарияланды; халықаралық конференцияларда 7 баяндама жасалды; тәуекелдерді басқару бағдарламасы бекітілді; Салидат Қайырбекова атындағы Денсаулық сақтауды дамытудың ұлттық ғылыми орталығы ШҚБ РМК бекіткен 1 әдістемелік ұсыным шығарылды, авторлық құқығы қорғалатын 3 зияткерлік меншік тіркелді.

Level of implementation (in Russian) : Результаты проекта внедрены в медицинские учреждения города Караганды, получено 9 актов внедрения.

Level of implementation (in Kazakh) : Қарағанды ​​қаласының емдеу мекемелерінде жобаның нәтижелері енгізілді, 9 іске асыру актісі алынды.

Efficiency (in Russian) : Социальный и экономический эффект определен предотвращением медико-социальных потерь лет от преждевременной смертности и заболеваемости.

Efficiency (in Kazakh) : Әлеуметтік және экономикалық тиімділік мезгілсіз өлім мен сырқаттанушылықтан жылдар бойына медициналық-әлеуметтік ысыраптардың алдын алумен анықталады.

Field of application (in Russian) : Целевые потребители: научные сотрудники биологических лабораторий и кафедр ВУЗов, разработчики современных диагностических систем, специалисты областных управлений здравоохранения и организаций санитарного надзора.

Field of application (in Kazakh) : Мақсатты тұтынушылар: биологиялық зертханалар мен жоғары оқу орындары кафедраларының ғылыми қызметкерлері, заманауи диагностикалық жүйелерді әзірлеушілер, облыстық денсаулық сақтау басқармалары мен санитарлық қадағалау ұйымдарының мамандары болады.