The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования: микро- и наноминеральные компоненты руд месторождений благородных, редкометально-редкоземельных элементов и наноуглеродных проявлений Казахстана.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны: Қазақстанның асыл, сирекметалл-сирекжер элементтерінің кенорындары рудалары мен нанокөміртекті білінімдерінің микро- және наноминералды компоненттері

Aim of work (in Russian) : Цель работы: восполнение запасов полезных ископаемых и открытие новых типов месторождений за счет нового уровня исследований месторождений благородных и редкометально-редкоземельных элементов, наноуглеродных проявлений на базе современных достижений науки в области физики конденсированных состояний.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты: Конденсацияланған күйдегі физика саласындағы заманауи ғылыми жетістіктерге негізделген асыл және сирекметал-сирекжер элементтерінің кенорындарын, нанокөміртекті білінімдерді зерттеудің жаңа деңгейіне байланысты пайдалы қазбалардың қорын толықтыру және кенорындарының жаңа түрлерін ашу.

Методы исследования (на русском) : В исследованиях по теме использованы методы: оптическая микроскопия в проходящем и отраженном свете, рентгеновский (рентгенофазовый, рентгенодифрактометрический), спектральный (полуколичественный), гранулометрический, электронозондовый, термический, рентгенофлуоресцентный, атомноабсорбционный анализы, электронная (сканирующая и просвечивающая) микроскопия. Методология включала, как традиционные способы опробования и пробоподготовки, так и вновь разрабатываемые способы опробования с получением объемных монолитных проб, учитывающих свойства наноминерального вещества и рассчитанных на использование инструментального нейтронно-активационного анализа

Методы исследования (на казахском) : Тақырып бойынша зерттеуде келесі әдістер қолданылды: өтетін және шағылған жарықтағы оптикалық микроскопия, рентгендік (рентгендік фазалық, рентгендік дифрактометрлік), спектрлік (жартылай сандық), гранулометриялық, электронды зондтық, рентгенфлуоресценттік, термиялық талдаулар, электронды (сканерлеу және өтетін жарық) микроскопиясы. Әдістеме сынама алу мен үлгіні дайындаудың дәстүрлі әдістерін де, сонымен қатар наноминералды заттардың қасиеттерін ескере отырып, монолитті үлгілерді алу арқылы сынамаларды іріктеудің жаңадан әзірленген әдістерін де қамтиды және нейтронды активтендірудің аспаптық талдауын қолдануға арналған. Есептік жылдық жұмысы барлық жоспарланған геологиялық нысандарды және барлық жоспарланған зерттеу әдістерін күнтізбелік жоспарға сәйкес қамтыды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны и использованы методики опроб-я, пробоподготовки и анализа: Опроб-е микрокернами: пробопод-ка для капсул пневмопочты в ядерный реактор; микрошлихогеохим-й метод обработки проб: исполь-е прецизионных методов для изучения микрошлихов на Au, Pt, W, Sn, Ta, Nb, REE, Cu, Pb; новая методика обработки проб: технолог-ая. схема с применением термоактивационного способа на крупнообъемных аналит. навесках позволяет извлечь «шлиховое» и тонкодисперсное Au; Разработан в технолог-ой. схеме обогащения термоактиватор (Патент №7613): металлотерм-ое извлечение благ-х мет-ов, из руд с тонкодисперсными частицами; Разработан и опробован способ получения сорбента из растительного сырья (патент № 8519). Сорбент применим для сорбции Au содержащих газов из пробы; Для кор вывет-я м-я алмазов Кумдыколь впервые построена линейка размерности частиц самородного Au и оценено нахождение; М-е глауконита Изобильненское: прогнозные ресурсы и коммерческая стоимость привлекательны для инвестиций. Дополнительную ценность придает выявленное наноAu; Продукты обогащения техног.-х отложений МАЭК: содержание Au после термоактивации пробы увеличивается; Определена возможность доизвлечения полезных компон-ов на Маралушинском хвостохранилище пламенной спектрофотометрией выявило содержание Li в слюде; Установлено содержание нано Au в золоотвалах Степногорской ТЭЦ: Используя термоактивационный способ обогащения экибастузских углей, получены предварительные расчетные содержания Au в золошлаковых отходах

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Сынамалар, сынама дайындау және талдау әдістемелері әзірленді және пайдаланылды: сынамалар: ядролық реакторға пневмо-почта капсулаларына арналған сынама-лар; сынамаларды өңдеудің микрошлихогеохимиялық әдісі: Au, Pt, W, Sn, Ta, Nb, REE, Cu, Pb микрошлихтерді зерттеу үшін дәлме-дәл әдістерді қолдану; сынамаларды өңдеудің жаңа әдістемесі: технолог. ірі көлемді талданатын заттарға термоактивациялық әдісті қолдану схемасы. ілмектер "шлих" және жұқа дисперсті Au шығаруға мүмкіндік береді; технологиялық байыту схемасында жасалған термоактиватор( Патент №7613): жұқа дисперсті бөлшектері бар кендерден металлотермиялық игіліктерді алу; Өсімдік шикізатынан сорбент алу тәсілі әзірленді және сыналды (патент № 8519). Сорбент құрамында Au бар газдарды сынамадан сорбциялау үшін қолданылады; Құмдыкөл алмаз кенорынының мору қыртыстары үшін алғаш рет табиғи Au бөлшектерінің өлшемдік қатары салынды және табылуы бағаланды; Изобильненское глауконит кенорны: болжамды ресурстар мен коммерциялық құн инвестициялар үшін тартымды. Анықталған нано Au қосымша құндылық береді; МАЭК шөгінділерінің технологияны байыту өнімдері: сынаманы термоактивациялаудан кейін Au мөлшері ұлғаяды; Маралушинск қалдық қоймасында пайдалы компоненттерді жалынды спектрофотометриямен алу мүмкіндігі анықталды, слюда құрамындағы Li анықталды; Степногорск ЖЭО күл үйінділеріндегі Au нано мазмұны анықталды: Екібастұз көмірін байытудың термоактивациялық әдісін пайдалана отырып, күл қалдықтарындағы Au алдын ала есептік құрамы алынды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Конструктивно способ опробования и пробоподготовки для элементного анализа с целью исключения потерь микро-и наноминеральных компонентов руд применен впервые. Освоены инструментальные способы полевого и стационарного опробования. Определение экономической эффективности и прогнозов исследований пока преждевременно.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Құрылымдық жағынан сынамалау және сынама дайындау әдісі элементтік талдау мақсатында алғашқысы қолданылды. Далалық және стационарлық сынамалаудың аспаптық тәсілдері игерілді. Экономикалық тиімділікті анықтау әлі ерте.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Горнодобывающий сектор республики, восполнение запасов полезных ископаемых. Целевым потребителем результатов станут недропользователи и инвесторы в горнодобывающем секторе экономики, Комитет геологии.

Field of application (in Kazakh) : Республиканың тау-кен секторы, пайдалы қазбалар қорын толықтыру. Нәтижелердің мақсатты тұтынушысы – жер қойнауын пайдаланушылар мен экономиканың тау-кен секторындағы инвесторлар, Геология комитеті