The object of research, development or design (in Russian) : выделенные и коллекционные штаммы цианобактерий

The object of research, development or design (in Kazakh) : цианобактериялардың жаңадан бөлінген және коллекциялық штаммдары

Aim of work (in Russian) : Выделение чистых культур цианобаткерий, изучение их культурально-морфологических, физиологических свойств и селекция выделенных и коллекционных культур цианобактерий по способности к выделению водорода.

Aim of work (in Kazakh) : Цианобактериялардың таза дақылдарын бөліп алу, олардың культуралық-морфологиялық, физиологиялық қасиеттерін зерттеу және цианобактериялардың жаңадан бөлінген және коллекциялық дақылдарын сутегі бөлу қабілеті бойынша іріктеу.

Методы исследования (на русском) : микробиологические, альгологические, биотехнологические, молекулярно-генетические, физические, химические и статистические методы.

Методы исследования (на казахском) : микробиологиялық, алгологиялық, биотехнологиялық, молекулалық-генетикалық, физикалық, химиялық және статистикалық әдістер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Было определено, что добавление 25 ммоль HEPES и 50 ммоль бикарбоната натрия в питательную среду BG-11 увеличивает выход биоводорода в гетероцистном штамме цианобактерии Anabaena variabilis A-1. Установлено, что фотопроизводство водорода гетероцистного штамма цинобактерии Anabaena variabilis A-1 при использовании комбинации дефицита N и S (BG0-11-S) было равно 9,82 мкмоль H2/мг хл/ч и показало в 3 раза более высокие результаты, чем в среде BG-11-S. В ходе оптимизации максимальной производительности водорода была выбрана среда BG0-11-S, наиболее подходящая по сравнению с другими модифицированными средами. Разработан лабораторный регламент получения биоводорода на основе отобранного гетероцистного штамма цианобактерии Anabaena variabilis A-1. На основании полученных результатов с целью расширения арсенала штаммов микроорганизмов, используемых в качестве сырья для производства биотоплива, получен патент на полезную модель № 8167, 28.02.2023 «Гетероцистный штамм цианобактери Anabaena variabilis A-1 для получения биотоплива в качестве сырья».

Obtained results and novelty (in Kazakh) : BG-11 қоректік ортасына 25 ммоль HEPES және 50 ммоль натрий бикарбонатын қосу гетероцисталы Anabaena variabilis A-1 штамында биосутегінің бөлінуін арттыратыны байқалды. Гетероцисталы цинобактерия Anabaena variabilis A-1 штаммының сутегін фотоөндірісі N және S тапшылығының комбинациясын (BG0-11-S) пайдаланған кезде 9,82 мкмоль H2/мг хл а/сағ тең болып, BG-11-S ортасына қарағанда 3 есе жоғары нәтиже көрсетті. Сутегінің максималды өнімділігін оңтайландыру барысында басқа өзгертілген орталармен салыстырғанда ең қолайлы болып BG0-11-S ортасы таңдалынып алынды. Цианобактериялардың таңдалып алынған гетероцисталы Anabaena variabilis A-1 штаммы негізінде биосутегін алудың зертханалық регламенті әзірленді. Алынған нәтижелер негізінде биоотын өндіру үшін шикізат ретінде пайдаланылатын микроорганизмдер штаммдарының арсеналын кеңейту мақсатында «Шикізат ретінде биоотын алуға арналған гетероцисталы цианобактерия штаммы Anabaena variabilis A-1» № 8167, 28.02.2023 пайдалы моделіне патент алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определены, что культуры цианобактерий Anabaena A-2, Anabaena A-1, Oscillatoria O-1, Synechococus S-1 и Phormidium P-1 имеют самые высокие показатели скорости роста и выхода биомассы, определяющие их высокую продуктивность и были идентифицированы с помощью молекулярно-генетического анализа генов 16S рРНК как Anabaena variabilis A-2, Anabaena variabilis A-1, Oscillatoria sp. O-1, Synechococus sp. S-1 и Phormidium tenue P-1.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Скрининг нәтижесінде биомасса өнімділігі мен сутегі шығару қабілеті бойынша ең жоғары нәтижелер көрсеткен цианобактериялардың 5 бөлінген аксеникалық штамдары Anabaena variabilis A-1, Anabaena variabilis A-2, Oscillatoria sp. S-1, Synechococus sp. S-1, Phormidium tenue P-1 және 1 коллекциялық штамм Desertifilum sp. IPPAS B-1220 одан әрі зерттеу үшін таңдалынып алынды.

Level of implementation (in Russian) : Научно-организационная работа: количество опубликованных трудов 15, в том числе учебные пособия – 1, монография - 1, статьи в рецензируемых зарубежных научных изданиях, индексируемых в базах данных Web of Science или Scopus с ненулевым импакт-фактором - 4, статьи в журналах, рекомендованных КОКСОН МОН РК – 2, тезисы в трудах международных конференций – 6, патент -1.

Level of implementation (in Kazakh) : Ғылыми-ұйымдастырушылық жұмыс: жарияланған еңбектер саны - 15, соның ішінде оқу құралы - 1, монография - 1, нөлден жоғары импакт фактор бар Web of Science немесе Scopus базасындағы шетелдік ғылыми басылымдарда мақалалар - 4, ҚР БҒМ БҒСБК рейтингті журналында мақалалар - 2, ғылыми халықаралық конференциялардағы тезистер – 6, патент - 1.

Efficiency (in Russian) : По результатам исследований были выпущены монография и учебное пособие, которые будут применятся в учебном процессе 1 курса PhD докторантуры по специальности «6D070100-Биотехнология» и по курсу «Биоэнергетика фототрофных микроорганизмов» у бакалавров.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша монография және оқу құралы шығарылымға дайындалды және өз кезегінде "6D070100-Биотехнология" мамандығы бойынша 1 курс Phd докторантура бағдарламасында "Фототофты микроорганизмдердің биоэнергетикасы" курсы бойынша бакалавр бағдарламасында оқу процесінде қолданылатын болады

Field of application (in Russian) : 1. Биотехнология 2. Биоэнергетика 3. Природопользование и охрана окружающей среды

Field of application (in Kazakh) : 1. Биотехнология 2. Биоэнергетика 3. Табиғатты пайдалану және қоршаған