The object of research, development or design (in Russian) : рукопись XIV века «Китаб булгат аль-муштак»

The object of research, development or design (in Kazakh) : XIV ғасырдағы «Китаб булғат әл-муштақ» қолжазбасы

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является исследование лексического состава пратюркского языка тюркских языков – мамлюкско-кыпчакского языка при помощи комплексного изучения лексики средневекового письменного памятника «Китаб булгат аль-муштак» в параллели с тюркскими языками, в частности казахским.

Aim of work (in Kazakh) : «Китаб булғат әл-муштақ» деп аталатын ортағасырлық жазба ескерткіштің лексикасын қазіргі түркі тілдерімен, оның ішінде қазақ тілімен салыстыра отырып, кешенді түрде зерттеу арқылы түркі тілдерінің ататілі – мәмлүк-қыпшақ тілінің лексикалық құрамын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : В целях комплексного изучения лексического состава рукописи требуется обращение к общенаучным и лингвистическим методам, к таким как источниковедческий, кодиколокический, палеографический, исторический, сравнительно-исторический, сопоставительный, квантитативный, количественный, статистический методы и методы лингвистической реконструкции, лингвистического анализа, перевода.

Методы исследования (на казахском) : Қолжазбаның лексикалық құрамын кешенді түрде зерттеу мақсатында деректанулық, кодикологиялық, палеографиялық, тарихи, салытырмалы-тарихи салғастырмалы, квантитативті, сандық, статистикалық, лингвистикалық реконструкциялау, лингвистикалық талдау және аударма сияқты жалпы ғылыми және лингвистикалық әдістер қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Копия рукописи приобретена и вручена в фонд Национальной библиотеки РК; собраны, систематизированы и исследованы данные по рукописи по мировым библиотекам; впервые «Китаб Булгат аль-Муштак» переведен на казахский язык из двух исходных языков – арабского и мамлюкско-кипчакского; лексика памятника классифицирована, комплексно изучена, рассмотрен тюркский и арабский пласт словаря; проведен анализ слов по словообразовательным моделям. В результате изданы 1 монография, 1 полиязычный словарь, опубликованы 1 статья в журнале, входящем в базу Scopus (процентиль выше 35), 6 статей в журналах, входящих КОКНВО РК, получено 1 авторское свидетельство.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қолжазбаның көшірмесі әкелініп, ҚР Ұлттық кітапхана қорына өткізілді, әлем кітапханаларынан мәліметтер жиналды, жүйеленді, зерттелді; алғаш рет «Китаб Булғат әл-Муштақ» қолжазбасы толығымен алынып, түпнұсқа тілінен қазақ тіліне аударылды; ескерткіш лексикасы жіктеліп, кешенді лексикалық талдау жүргізіліп, түркі және араб лексикалық қабат қарастырылды; сөздіктегі сөздердің сөзжасамдық үлгілер бойынша құрылымдық-сөзжасамдық талдауы жүргізілді. Нәтижесінде 1 монография, 1 политілдік сөздік жарыққа шығып, Scopus базасына енетін журналда (процентиль 35-тен жоғары) 1 мақала және ҚР ҒЖБССҚК бекіткен журналдарда 6 мақала жарияланып, 1 авторлық куәлік алынды. Қолжазба алғаш рет толығымен түпнұсқа тілдерінен (араб және мәмлүк-қыпшақ) қазақ тіліне аударылды, лексикалық қабаты зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : рукопись обогащает архивно-библиотечный фонд, а результаты исследования могут быть применены в комплексных исследованиях в областях востоковедения и тюркологии, в НИР учащихся на бакалавриате, магистратуре и докторантуре, а также при составлении учебных пособий и словарей.

Efficiency (in Kazakh) : қолжазба кітапхана мен мұрағат сирек жазбалар қорын байытып, ал зерттеу нәтижелері шығыстану және түркітану салаларындағы кешенді зерттеулерде, бакалавр, магистратура және докторантура деңгейіндегі жас ғалымдардың ғылыми-зерттеу жұмыстарында, сондай-ақ түрлі оқулықтар мен сөздіктерді құрастыруда қолданыла алады.

Field of application (in Russian) : востоковедение, арабистика, тюркология, кипчаковедение, мамлюковедение, переводческое дело.

Field of application (in Kazakh) : шығыстану-арабтану, түркітану, қыпшақтану, мәмлүктану, аударма ісі.