The object of research, development or design (in Russian) : 250 образцов пшеницы, включая перспективные линии, гибридные популяции пшеницы (F3-F8), и сорта пшеницы, созданные в лаборатории генетики и селекции ИББР в рамках предыдущих проектов

The object of research, development or design (in Kazakh) : 250 бидай үлгісі, соның ішінде перспективті линиялар, бидайдың гибридті популяциясы (F3-F8) және алдыңғы жобалар аясында ӨББИ генетика және селекция зертханасында жасалған бидай сорттары

Aim of work (in Russian) : Идентификация и внедрение новых ДНК-маркеров устойчивости к болезням и продуктивности мягкой пшеницы для ускоренного создания и семеноводства конкурентоспособных и высокопродуктивных сортов

Aim of work (in Kazakh) : Бәсекеге қабілетті және өнімділігі жоғары сорттарды жеделдетіп құру және тұқым өндіру үшін жұмсақ бидайдың ауруға төзімділігі мен өнімділігінің жаңа ДНҚ маркерлерін анықтау және енгізу.

Методы исследования (на русском) : Оценка полевой устойчивости к ржавчине проведена по методике McIntosh et al., 1995, оценка проростковой устойчивости – по Roelfs et al., 1992. Выделение геномной ДНК проведено с помощью CTAB-метода (Riede, Anderson, 1996).

Методы исследования (на казахском) : Татқа далалық төзімділікті бағалау McIntosh et al., 1995, өскіндік төзімділікті бағалау - Roelfs et al., 1992. Геномдық ДНҚ-ны бөлу CTAB әдісімен жүзеге асырылады (Riede, Anderson, 1996)

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведено селекционно-генетическое изучение перспективных линий пшеницы в различных селекционных питомниках. Из питомников СП-2 и КП отобрано по 2 линии, превышающие урожайность стандартный сорт Алмалы и 8 линий пшеницы, превосходящие стандарт П-50. Из питомника ПСИ и КСИ выделено по 3 высокоурожайные линии пшеницы. Проведена идентификация генов устойчивости к желтой ржавчине пшеницы в перспективных линиях и сортах пшеницы на последовательных этапах селекции в питомниках СП-2, КП, ПСИ и КСИ. В результате ПЦР-анализа идентифицированы носителей Yr генов устойчивости. Наибольшей частотой встречаемости отличались ген Yr17, обнаруженный у 58,7% от общего числа изученных селекционных линий пшеницы; ген Yr18 – встречался у 34,3%, Yr5 – у 21,7% линий.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Түрлі селекциялық питомниктердегі бидайдың перспективті линияларына селекциялық-генетикалық зерттеу жүргізілді. СП-2 және КП питомниктерінен стандартты Алмалы сортының өнімділігінен асатын 2 линиясы және P-50 стандартынан асатын 8 бидай линиялары таңдалды. ПСИ және КСИ питомнигінен бидайдың 3 жоғары өнімді линиясы бөлінді. СП-2, КП, ПСИ және КСИ питомниктеріндегі селекцияның дәйекті кезеңдерінде бидайдың перспективті линиялары мен сорттарында сары татқа төзімділік гендері анықталды. ПТР талдауы нәтижесінде төзімділік гендерінің Yr тасымалдаушылары анықталды. Кездесу жиілігі ең жоғары, зерттелген бидай линияларының жалпы санының 58,7% құрайтын - Yr17 гені болды; Yr18 гені – 34,3%, Yr5 гені - 21,7% құрады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В качестве перспективного материала в селекции на устойчивость к желтой ржавчине рекомендуется использовать отобранные линии пшеницы, которые являются носителями эффективных Yr и Sr генов и характеризуются полевой устойчивостью к болезням

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Эффективті Yr және Sr гендерінің тасымалдаушылары болып келетін және ауруларға далалық төзімділігімен сипатталатын, селекцияда сары татқа төзімді болып келетін перспективті материал ретінде іріктелген бидай линияларын қолдану ұсынылады.

Level of implementation (in Russian) : Не предусмотрена

Level of implementation (in Kazakh) : Қарастырылмаған

Efficiency (in Russian) : Использование устойчивых к болезни сортов пшеницы принесет прибыль, равную 20%-ной стоимости продукции.

Efficiency (in Kazakh) : Өнімнің 20% құнына тең пайда әкелетін, ауруға төзімді бидай сорттарын пайдалану

Field of application (in Russian) : Молекулярная генетика и селекция растений, фитопатология

Field of application (in Kazakh) : Молекулалық генетика және өсімдік селекциясы, фитопатология