The object of research, development or design (in Russian) : Пассивные слова и древние элементы в языке великих казахских поэтов Абая и Шакарима, которые в настоящее время не используются активно

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақтың ұлы ақындары Абай мен Шәкәрім тіліндегі қазіргі күні белсенді қолданылмайтын пассив сөздер мен көнерген элементтер

Aim of work (in Russian) : Цель данной работы - раскрыть значение устаревших слов, пассивной лексики, ныне неиспользуемых слов в произведениях Абая и Шакарима, значение которых было забыто, на основе материалов тюркских письменных памятников и современных тюркских языков и толковых словарей арабо-персидского и монгольского языков. Составить первый сравнительно-исторический словарь слов, использованные Абаем и Шакаримом.

Aim of work (in Kazakh) : Абай мен Шәкәрім өлеңдері, қара сөздер мен қолжазбаларында сақталған көнерген немесе мағынасы ұмыт болған сөздердің, пассив лексиканың, қазірде қолданылмайтын кірме элементтердің, көне жұрнақтар мен формалардың түпкі мағынасын түркі жазба ескерткіштері мен қазіргі түркі тілдері материалдары және араб-парсы, моңғол тілдерінің түсіндірме сөздіктері негізінде аша отырып, Абай, Шәкәрім қолданған сөздердің салыстырмалы-тарихи сөздігін жасау.

Методы исследования (на русском) : В ходе исследовательской работы используются основные лингвистические методы: метод компонентного и семантического анализа, сравнительно-сопоставительное исследование в диахронии и синхронии, методы описания, систематизации, дифференциации необходимых данных, обобщения понятий.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу жұмысы барысында семантикалық талдау, түбір ажырату, этимологиялық зерттеу, түпкі мағынаны ашу, салыстырмалы-салғастырмалы зерттеу, сипаттау, жүйелеу, топтау, саралау, ұғымдарды жинақтау əдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Во втором полугодии проекта по плану было опубликовано 2 (две) статьи в отечественном издании, рекомендованном ККСОН. В первой статье была определена этимология слов, содержащихся в парных словах, используемых Абаем. Во второй статье исследуется сравнение слов из русского языка в рукописях Абая с версиями из современных сборников и выясняется, что Абай использовал русские слова в соответствии разговорной речи казахского языка.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның екінші жартыжылдығында жоспар бойынша БҒСҚК ұсынған отандық басылымда 2 (екі) мақала жарияланды. Бірінші мақалада Абай қолданған қос сөздер құрамындағы сөздердің этимологиясы анықталды. Екінші мақалада Абайдың қолжазбаларындағы орыс тілінен енген сөздердің қазіргі жинақтардағы нұсқаларымен салыстырыла зерттеліп, Абайдың кірме элементтерді ауызекі тілге сай қолданғаны анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : -

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : -

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : В опубликованных статьях была проанализирована история слов, использованных Абаем, и широкой публике были продемонстрированы непонятные формы языка поэта. В настоящее время определены конечные значения слов, неправильно употребляемых по смыслу, введены новые слова в словарный запас казахского языка. Были найдены новые версии слов, использованных Абаем, и предложено включить их в словарь Абая.

Efficiency (in Kazakh) : Шығарылған мақалаларда Абай қолданған көнерген сөздердің тарихы талданып, көпшілік қауымға Абай тіліндегі түсініксіз формалар талданып көрсетілді. Қазіргі күні мағына жағынан дұрыс қолданылмайтын сөздердің түпкі мағынасы анықталып, қазақ тілінің сөздік қорына жаңа сөздер енгізілді. Абай қолданған сөздердің жаңа нұсқалары табылып Абай тілінің сөздігіне кіргізу ұсынысы берілді.

Field of application (in Russian) : Абай мен Шәкәрім тіліндегі сөздерді талдау мектептегі «Абайтану» курсына; Жоғары оқу орындарының студенттеріне, әсіресе қазақ тілі мен әдебиеті мамандығында оқитын тәлімгерлерге Қоғамдық-гуманитарлық, оның ішінде филологиялық бағыттағы зерттеушілерге; «Абайтану», «Түркітану», «Тіл тарихы» ғылыми-зерттеу орталықтарында қолданыла алады.

Field of application (in Kazakh) : Может быть использована в нескольких областях: На курсах «Абаеведения» в школах; Студентам высших учебных заведений, особенно, обучающимся по специальности казахский язык и литература. Исследователям общественно-гуманитарной, в том числе филологической направленности; Может использоваться в научно-исследовательских центрах абаеведение, тюркологии и история языка.