The object of research, development or design (in Russian) : углеродные наностены и газовые сенсоры на их основе

The object of research, development or design (in Kazakh) : көміртекті наноқабырғалар және оларға негізделген газ датчиктер

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является синтез УНС, комплексное исследование их свойств и разработка методологий и протоколов для создания био-, фото- и газочувствительных сенсоров на основе УНС.

Aim of work (in Kazakh) : жобаның мақсаты-КНҚ синтезі, олардың қасиеттерін кешенді зерттеу және КНҚ негізінде био -, фото - және газға сезімтал датчиктерді құру үшін әдістемелер мен хаттамаларды әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Комплексное экспериментальное исследование свойств УНС и изготовленных газовых сенсоров с использованием современных аналитических оборудовании и методов.

Методы исследования (на казахском) : Қазіргі заманғы аналитикалық жабдықтар мен әдістерді қолдана отырып, КНҚ және өндірілген газ датчиктерінің қасиеттерін кешенді эксперименттік зерттеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : В первый год получены высокочувствительные сенсоры различных газов на основе УНС. Проведены работы по синтезу УНС проводили методом ICP-PECVD на поверхности, кварцева, кремния и меди и исследованы их морфологические, структурные, оптические, электронные, электрические свойства. Далее были проведены работы по разработке архитектуры и созданию газочувствительных сенсоров на основе углеродных наностен для детектирования токсичных газов. Новизна данной работы заключается в исследовании УНС и создание газовых сенсоров на их основе.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бірінші жылы КНҚ негізіндегі әртүрлі газдардың жоғары сезімтал датчиктері алынды. КНҚсинтезі бойынша жұмыстар ICP-PECVD әдісімен кварц, кремний және мыс бетінде жүргізіліп, олардың морфологиялық, құрылымдық, оптикалық, электронды, электрлік қасиеттері зерттелді. Одан әрі сәулетті әзірлеу және улы газдарды анықтауға арналған көміртекті наноқабырғалар негізінде газға сезімтал сенсорларды жасау бойынша жұмыстар жүргізілді. Бұл жұмыстың жаңалығы КНҚ зерттеуінде және олардың негізінде газ датчиктерін құруда жатыр.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработаны архитектуры системы детектирования газа на основе УНС, в частности использование сплошной пленки УНС и встречно-штыревых электродов. Созданы газовые сенсоры как с применением процесса переноса УНС, так и прямой синтез на подложки. В качестве подложки были использованы кварцевые стекла с встречно-штыревыми электродами. Изучены электрические свойства в среде различных газов с относительным сравнением исходных показателей. Проведены работы по модификации поверхности УНС различными оксидами металлов для создания более чувствительных газовых сенсоров. Исследованы свойства полученных газовых сенсоров на основе УНС.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : КНҚ негізіндегі газды анықтау жүйелерінің архитектурасы әзірленді, атап айтқанда үздіксіз КНҚ пленкаларын және интердигратталған электродтарды пайдалану. Газ датчиктері КНҚ беру процесін де, субстраттардағы тікелей синтезді де пайдалана отырып жасалды. Субстрат ретінде аралық электродтары бар кварц шынылары пайдаланылды. Әртүрлі газдардың ортасындағы электрлік қасиеттері бастапқы көрсеткіштерді салыстырмалы түрде салыстыра отырып зерттелді. Сезімтал газ датчиктерін жасау үшін әртүрлі металл оксидтері бар КНҚ бетін өзгерту бойынша жұмыстар жүргізілді. КНҚ негізінде алынған газ датчиктерінің қасиеттері зерттелді.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : жүзеге асырылмаған

Efficiency (in Russian) : Созданы газовые сенсоры на основе УНС

Efficiency (in Kazakh) : КНҚ негізіндегі газ датчиктері жасалды

Field of application (in Russian) : фото- и газочувствительные сенсоры

Field of application (in Kazakh) : фото- және газға сезімтал сенсорлар