The object of research, development or design (in Russian) : Работники здравоохранения, пациенты, перенесшие COVID-19, беременные женщины, взрослое население.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Денсаулық сақтау қызметкерлері, COVID-19 жұқтырған науқастар, жүкті әйелдер, ересектер.

Aim of work (in Russian) : Комплексная оценка механизмов воздействия новой коронавирусной инфекции, поиск новых способов диагностики и лечения, обоснование системы реагирования на распространение коронавирусной инфекции, адаптированную к возможным новым респираторным инфекциям.

Aim of work (in Kazakh) : Жаңа коронавирустық инфекцияның әсер ету механизмдерін кешенді бағалау, диагностикалау мен емдеудің жаңа тәсілдерін іздеу, ықтимал жаңа респираторлық инфекцияларға бейімделген коронавирустық инфекцияның таралуына жауап беру жүйесін негіздеу.

Методы исследования (на русском) : Моделирование, клинико-лабораторные, анкетирование, социологические, психологические, статистические, аналитические.

Методы исследования (на казахском) : Модельдеу, клиникалық-зертханалық, сауалнама, статистикалық.социологиялық, психологиялық, аналитикалық.

Obtained results and novelty (in Russian) : Построены модели прогнозирования и оценена их точность для госпитализированных случаев тяжелой ОРИ в Казахстане на один и два года. Впервые установлены причинно-следственные связи между показателями заболевания COVID-19 и выполняемыми трудовыми обязанностями медицинскими работниками. Установлена значимая ассоциация риска развития летальности в остром периоде COVID-19 со степенью тяжести заболевания, индексом коморбидности Чарлсона, ЧДД, нахождением на ИВЛ и уровнем эндотелина, а риском развития смертности в постковидном периоде имел возраст пациента. В случаях материнской смерти результаты свидетельствуют о преимущественном повреждении миокарда и кишечника. Повышенная экспрессия генов TLR 3, TLR 7, TLR 4, ACE 2, TMPRSS 13, INF-Ɣ, IL 4 наблюдалась во всех исследуемых группах по сравнению с контрольной. Зафиксирован высокий уровень гуморального иммунитета к КВИ на сроках до 6 месяцев после перенесённой инфекции. IgA в большей степени связан со степенью тяжести на ранних этапах, а нейтрализующие антитела на поздних периодах перенесенной инфекции. Лица пожилого и старческого возраста находились в зоне риска повышения уровня ТМАО, что дополнительно увеличивает вероятность развития дальнейших фатальных кардиоваскулярных событий. Линейный регрессионный анализ показал, что число беременных женщин, поставленных на учет, общие расходы на здравоохранение, количество медицинских абортов, посещения первичной медико-санитарной помощи статистически связаны со снижением уровня МС

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанда бір және екі жылға ауыр ЖРИ ауруханаға жатқызылған жағдайлары үшін болжау модельдері жасалды және олардың дәлдігі бағаланды. Алғаш рет COVID-19 ауруының көрсеткіштері мен медицина қызметкерлерінің еңбек міндеттері арасында себеп-салдарлық байланыстар орнатылды. Аурудың ауырлық дәрежесі, Чарлсонның үйлесімділік индексі, тыныс алу қозғалысының жиілігі, ӨЖЖ және эндотелин деңгейі бар COVID-19 жедел кезеңінде өлім қаупінің маңызды қауымдастығы құрылды, ал ковидтен кейінгі кезеңде өлім қаупі науқастың жасына байланысты болды. Ана өлімі жағдайында нәтижелер миокард пен ішектің басым зақымдануын көрсетеді. TLR 3, TLR 7, TLR 4, ACE 2, TMPRSS 13, INF-Ɣ, il 4 гендерінің экспрессиясының жоғарылауы бақылаумен салыстырғанда барлық зерттеу топтарында байқалды. Коронавирустық инфекцияға гуморальды иммунитеттің жоғары деңгейі инфекциядан кейін 6 айға дейінгі мерзімде тіркелді. IgA ерте кезеңдердегі ауырлық дәрежесімен және инфекцияның кеш кезеңдеріндегі бейтараптандыратын антиденелермен көбірек байланысты. Егде жастағы және кәрілік жастағы адамдар ТМАО деңгейінің жоғарылау қаупі бар аймақта болды, бұл одан әрі өлімге әкелетін кардиоваскулярлық оқиғалардың даму ықтималдығын арттырады. Сызықтық регрессиялық талдау көрсеткендей, жүкті әйелдердің саны, жалпы денсаулық сақтау шығындары, медициналық түсік түсіру, алғашқы медициналық көмекке бару статистикалық тұрғыдан МС деңгейінің төмендеуімен байланысты.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Усиление системы реагирования на угрозы, связанные с новыми респираторными инфекционными заболеваниями, включая COVID-19, оценку их риска, мониторинг и прогнозирование с целью предотвращения потерь населения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : COVID-19 қоса алғанда, жаңа респираторлық жұқпалы аурулармен байланысты қауіп-қатерлерге жауап беру жүйесін күшейту, олардың қауіптілігін бағалау, халықтың жоғалуын болдырмау мақсатында бақылау және болжау.

Level of implementation (in Russian) : Методические рекомендации «Риски заражения COVID-19 среди медицинских работников» внедрены в: ТОО «Uveik Qazaqstan, ГКП на ПХВ «Городской центр фтизиопульмонологии» акимата г.Астаны, ГКП на ПХВ «Городская детская клиническая больница» Управления здравоохранения г. Шымкент, Военно-медицинское подразделение и ВПМ НГ РК г.Астаны, НАО «Западно-Казахстанский медицинский университет им. Марата Оспанова», ГКП на ПХВ «Центр семейной медицины», ГКП на ПХВ «Городская поликлиника №4» Управления здравоохранения Актюбинской области, ТОО «Куаныш» г. Актобе. Получено 9 актов внедрения.

Level of implementation (in Kazakh) : "Медициналық қызметкерлер арасында COVID-19 инфекциясын жұқтыру қаупі" әдістемелік ұсынымдары: "Uveik Qazaqstan" ЖШС, Астана қаласының әкімдігінің ШЖҚ МКК " Қалалық фтизиопульмонология орталығына", Шымкент қаласының Денсаулық сақтау басқармасының ШЖҚ МКК "Қалалық балалар клиникасына", Астана қаласының Әскери-дәрігерлік бөліміне және ҚР ҰГ ӘМБ, КЕАҚ "Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медициналық университетіне", ШЖҚ МКК "Отбасылық медина орталығына", Ақтобе облысының денсаулық сақтау басқармасының ШЖҚ МКК "N 4 Қалалық емханасына", Ақтобе қаласында ЖШС "Қуаныш" жүзеге асырылды. 9 жүзеге асыру актілері алынды.

Efficiency (in Russian) : Ожидаемые результаты предлагаемой к реализации программы направлены на решение прикладных задач, связанных с поиском новых способов диагностики и лечения, мониторинга и реагирования на распространение новых респираторных инфекций, включая COVID-19 среди населения.

Efficiency (in Kazakh) : Жүзеге асыруға ұсынылған бағдарламаның күтілетін нәтижелері диагностиканың және емдеудің жаңа әдістерін іздестіруге, тұрғындар арасында жаңа респираторлық инфекциялардың, соның ішінде COVID-19 таралуына мониторинг пен жауап беруге байланысты қолданбалы мәселелерді шешуге бағытталған.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями будут специалисты в области здравоохранения и организаций санитарно-эпидемиологического надзора.

Field of application (in Kazakh) : Мақсатты тұтынушылар денсаулық сақтау мамандары мен санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау ұйымдары болады.