The object of research, development or design (in Russian) : Мясной скот

The object of research, development or design (in Kazakh) : Етті қара малы

Aim of work (in Russian) : Совершенствование методологии и разработка технологии эффективного управления селекционным процессом сохранения и совершенствования генетических ресурсов в мясном скотоводстве.

Aim of work (in Kazakh) : Етті мал шаруашылығында генетикалық ресурстарды сақтау мен жетілдірудің селекциялық процесін тиімді басқару әдістемесін жетілдіру және технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Рассчитана экономическая эффективность выращивания молодняка мясных пород. Испытания бычков мясных пород по собственной продуктивности проведены согласно Приказов Министра СХ РК от 19.07.2010 г. № 456 и от 25.01.2023 г. № 27. Индексная оценка племенной ценности осуществлялась методом BLUP. Проводились методы клинической диагностики и терапии.

Методы исследования (на казахском) : Ет тұқымдарының жас жануарларын өсірудің экономикалық тиімділігі есептелген. Ет тұқымдарының бұқашықтарын өз өнімділігі бойынша сынау ҚР АШМ министрінің 19.07.2010 ж. № 456 және 25.01.2023 ж. № 27 бұйрықтарына сәйкес жүргізілді. Тайпалық құндылықты индекстік бағалау BLUP әдісімен жүзеге асырылды. Клиникалық диагностика және терапия әдістері жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен анализ экономической оценки эффективности выращивания молодняка 5 мясных пород. Разработаны 5 программ по совершенствованию селекционно-племенной работы 5 мясных пород. Испытаны в системе «GrowSafe» бычки казахской белоголовой в 2021 г. 320 голов, в 2022 г. 404 гол., в 2023 г. 409 гол., по собственной продуктивности 298 бычков в 2021 г., 236 бычков в 2022 г., 220 бычков в 2023 г. аулиекольской породы. Рассчитаны методом BLUP индексы племенной ценности по шести показателям для 558 463 гол. живых животных казахской белоголовой, 86 907 гол. аулиекольской, 161 849 гол. абердин-ангусской, 110 535 гол. герефордской, 13 570 гол. калмыцкой пород. Проведена оценка быков-производителей по качеству потомства, улучшателями оценены Полет и Ринг, нейтральным – Крепыш, ухудшателем - Клон. Получены 4 патента на заводские линии Подарок 17/045, Кундуза 9481, Летчика 17433, Самұрық 100195791 по казахской белоголовой породе. Ретроспективным анализом определены наиболее регистрируемые болезни среди импортированного мясного скота и составлена нозологическая карта по заболеваемости. Проведен скрининг физиологического и иммунного статуса, дана оценка акклиматизации.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 5 ет тұқымының жас малдарын өсіру тиімділігін экономикалық бағалауға талдау жүргізілді. 5 ет тұқымының селекциялық-асыл тұқымдық жұмысын жетілдіру бойынша 5 бағдарлама әзірленді. "GrowSafe" жүйесінде қазақтың ақбас бұқалары 2021 жылы 320 бас, 2022 жылы 404 бас сынақтан өтті., 2023 жылы 409 гол., өз өнімділігі бойынша 2021 жылы 298 бұқа, 2022 жылы 236 бұқа, 2023 жылы Әулиекөл тұқымы 220 бұқа. Blup әдісімен 558 463 бас үшін алты көрсеткіш бойынша асыл тұқымдық құндылық индекстері есептелген. қазақтың ақбас тірі жануарлары, 86 907 бас. Әулиекөл, 161 849 бас. абердин-Ангус, 110 535 гол. герефорд, 13 570 гол. қалмақ тұқымы. Тұқымдық бұқаларды ұрпақтарының сапасы бойынша бағалау жүргізілді, жақсартушылар ұшу мен рингті, бейтарап – Крепыш, нашарлатушы - клонды бағалады. 17/045, Құндыз 9481, ұшқыш 17433, Самұрық 100195791 зауыттық желілеріне қазақ ақбас тұқымы бойынша 4 патент алынды. Ретроспективті талдау арқылы импортталған етті мал арасында ең көп тіркелген аурулар анықталды және сырқаттанушылық бойынша нозологиялық карта жасалды. Физиологиялық және иммундық мәртебеге скрининг жүргізілді, акклиматизацияға баға берілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Осуществлен расчет индексов племенной ценности по собственной продуктивности по шести продуктивным признакам – живая масса при рождении, живая масса при отъеме, живая масса в годовалом возрасте, живая масса взрослого животного в 5 лет, молочность коров, среднесуточному приросту у 597 625 голов живых животных казахской белоголовой, 86 658 голов живых животных аулиекольской, 166 521 голов абердин-ангусской, 128 407 головы герефордской , 36 842 голов калмыцкой пород.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 597 625 бас тірі қазақтың ақбас, 86 658 бас тірі әулиекөл, 166 521 бас абердин-ангус, 128 407 бас герефорд, 36 842 бас қалмақ тұқымы малдарына асыл тұқымдық құндылық көрсеткіштерін өз өнімділігіне қарай есептеу алты өнімділік көрсеткіші бойынша жүргізілді - туғандағы тірі салмақ, енесінен айыру кезіндегі тірі салмақ, бір жастағы тірі салмақ, 5 жастағы ересек малдың тірі салмағы, сүт өнімділігі. сиырдың орташа тәуліктік өсімі

Level of implementation (in Russian) : Впервые в Казахстане в 5 хозяйствах внедрена инновационная система индивидуального учета поедаемости кормов и взвешивания GrowSafe.

Level of implementation (in Kazakh) : Қазақстанда алғаш рет 5 шаруашылықта Жем жеуді жеке есепке алудың және GrowSafe өлшеудің инновациялық жүйесі енгізілді.

Efficiency (in Russian) : Сравнительный анализ за 2021-2023 годы по пяти породам - казахская белоголовая, аулиекольская, герефордская, ангусская и калмыцкая показал, что уровень рентабельности в среднем находился в пределах от 33,50% до 41,57%.

Efficiency (in Kazakh) : 2021-2023 жылдары бес тұқымнан-қазақ ақбас, Әулиекөл, Герефорд, Ангус және қалмақ тұқымдары бойынша салыстырмалы талдау рентабельділік деңгейі орта есеппен 33,50% - дан 41,57% - ға дейін болғандығын көрсетті.

Field of application (in Russian) : Животноводство

Field of application (in Kazakh) : Мал шаруашылығы