The object of research, development or design (in Russian) : Виды рода Juniperus L., произрастающие в Казахстане.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанда өсетін Juniperus L. туысы түрлері.

Aim of work (in Russian) : Изучить внутри- и межвидовое генетическое разнообразие семи видов можжевельника Казахстана на основе использования полиморфных и информативных ДНК-маркеров, в том числе и по нуклеотидным последовательностям хлоропластных геномов видов с использованием геномных технологий нового поколения.

Aim of work (in Kazakh) : Полиморфты және ақпаратты ДНҚ-маркерлерін пайдалану негізінде, оның ішінде жаңа буынның геномдық технологияларын қолдана отырып, түрлердің хлоропласттық геномдарының нуклеотидтік тізбегі бойынша Қазақстандағы аршалардың жеті түрінің түрішілік және түраралық генетикалық алуантүрлілігін зерттеу

Методы исследования (на русском) : Сбор популяций, определение видовой принадлежности и документирование, выделение ДНК, полимеразная цепная реакция (ПЦР), электрофорез, определение нуклеотидных последовательностей с использованием ДНК-анализатора, полногеномное секвенирование нового поколения. В работе использованы статистические прикладные программы MEGA, GenAlEx, DnaSP6 и др.

Методы исследования (на казахском) : Популяцияларды жинау, өсімдік түрлерін анықтау және құжаттау, ДНҚ бөлу, полимеразды тізбекті реакция (ПТР), электрофорез, ДНҚ -анализаторын қолдану арқылы нуклеотидтер тізбегін анықтау, жаңа буынды толық геномдық секвенирлеу. Жұмыста MEGA, GenAlEx, DnaSP6 және т.б. статистикалық қолданбалы бағдарламалары қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Осуществлен сбор 38 природных популяций видов можжевельника – J. pseudosabina, J. sabina, J. communis, J. seravschanica, J. semiglobosa, J. sibirica, J. x media, J. davurica и J. turkestanica (=J. pseudosabina) в восточном, северном, южном и юго-восточном Казахстане, Узбекистание и Кыргызстане. Определены ценопопуляционные характеристики краснокнижного вида J. seravschanica в Сайрам-Угамском ГНПП и Аксу-Жабаглинском ГПЗ. Определены филогенетические связи видов рода Juniperus Казахстана на основе использования ДНК-маркера ядерного генома – ITS. Применение данного маркера позволило разделить образцы изученных видов можжевельника на два основных клада, соответствующих 2 секциям, Juniperus и Sabina. Депонированы в международную базу данных NCBI 16 нуклеотидных последовательностей ITS видов можжевельника. Осуществлено генотипирование популяций видов Juniperus с использованием микросателлитных ДНК-маркеров. Проанализировано 15 популяций J. seravschanica, 2 популяции J. pseudosabina, 4 – и J. sibirica, 4 – J. sabina, 4 – J. turkestanica, 3 – J. communis, 2 – J. semiglobosa. Изучено генетическое разнообразие хлоропластного генома 7 казахстанских можжевельников, аннотированные последовательности хлоропластного генома были депонированы в международную базу данных NCBI.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шығыс, солтүстік, оңтүстік және оңтүстік–шығыс Қазақстан, Өзбекстан және Қырғызстаннан J. pseudosabina, J. sabina, J. communis, J. seravschanica, J. semiglobosa, J. sibirica, J. x media, J. davurica және J. turkestanica (=J. pseudosabina) арша түрлерінің 38 табиғи популяциялары жиналды. Сайрам-Өгем МҰТП және Ақсу-Жабағлы МТҚ Қызыл кітапқа енген J. seravschanica түрінің ценопопуляциялық сипаттамалары анықталды. Ядролық геном – ITS ДНҚ- маркерін пайдалану негізінде Қазақстанның Juniperus туысы түрлерінің филогенетикалық байланыстары анықталды. Бұл маркерді қолдану зерттелген арша түрлерінің үлгілерін Juniperus және Sabina 2 секциясына сәйкес келетін екі негізгі кладқа бөлуге мүмкіндік берді. Арша түрлерінің ITS 16 нуклеотидтік тізбектері NCBI халықаралық деректер базасында сақталды. Микросателлиттік ДНҚ-маркерлерін пайдалана отырып, Juniperus түрлерінің популяцияларын генотиптеу жүзеге асырылды. J. seravschanica 15 популяциясы, J. pseudosabina – 2, J. sibirica – 4, J. sabina – 4, J. turkestanica – 4, J. communis – 3, J. semiglobosa – 2 популяциясы талданды. Қазақстандық 7 аршаның хлоропластты геномының генетикалық алуантүрлілігі зерттелді, хлоропласт геномының аннотацияланған тізбегі NCBI халықаралық деректер базасына сақталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученные данные могут быть в дальнейшем использованы для разработки научных рекомендации по сохранению генетических ресурсов можжевельника в стране.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Алынған мәліметтерді одан әрі еліміздегі аршаның генетикалық ресурстарын сақтау бойынша ғылыми ұсыныстар әзірлеуге пайдалануға болады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Молекулярная систематика, популяционная и молекулярная генетика.

Field of application (in Kazakh) : Молекулалық систематика, популяциялық және молекулалық генетика