The object of research, development or design (in Russian) : 1) Коллекция, состоящая из 20 перспективных линий двурядного ярового ячменя из Карагандинской СХОС и Карабалыкской СХОС; 2) коллекция, состоящая из 5 популяций перспективных линий ячменя (по 200 линий каждая) из Карабалыкской СХОС.

The object of research, development or design (in Kazakh) : 1) Қарағанды және Қарабалық АШТС қос қатарлы жаздық арпаның 20 перспективалық линияларының коллекциясы; 2) Қарабалық АШТС перспективалы арпа линияларының 5 популяциясынан (әрқайсысы 200 линиядан) тұратын коллекция.

Aim of work (in Russian) : Создать новый сорт высокопродуктивного ярового ячменя на основе сочетаний методов классической и молекулярной селекции.

Aim of work (in Kazakh) : Классикалық және молекулалық селекция әдістерінің бірлесуі негізінде жоғары өнімді жаздық арпаның жаңа сортын жасау.

Методы исследования (на русском) : Выделение ДНК, полимеразная цепная реакция (ПЦР), технология KASP генотипирования, маркер-опосредованная селекция. В работе использованы статистические прикладные программы IBM SPSS Statistics 22, GenAlEx, R statistical platform, KlusterCaller и др.

Методы исследования (на казахском) : ДНҚ бөлу, полимеразды тізбекті реакция (ПТР), KASP генотиптеу технологиясы, маркер-жанама селекциясы. Жұмыста IBM SPSS Statistics 22, GenAlEx, R statistical platform, KlusterCaller және т. б. статистикалық қолданбалы бағдарламалары пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведено генотипирование коллекции, состоящей из 20 перспективных линий ячменя и их родительских форм, по 35 KASP маркерам и проведен анализ генетического разнообразия внутри данных линий с целью выявления наиболее генетически однородных образцов. Выделены линии с относительно низким уровнем полиморфных локусов – Линия 2-19-35, ПГ 2019 2115 х 2650 (F7) и Медикум 1523, что говорит о генетической однородности данных линий. Проведено генотипирование 200 линий популяции «2286 nutans /2/ 2115 pallidum х//2650 ricotense» из Карабалыкской СХОС по 15 KASP маркерам, связанным с хозяйственно ценными признаками. По результатам генотипирования 20 перспективных линий коллекции ячменя и их родительских форм наиболее перспективной линией с точки зрения компонентов урожайности для Карагандинской СХОС оказалась линия Нутанс 1368, а для Карабалыкской СХОС – Линия 2-19-35. Также проведено фенотипирование коллекций ячменя, полученных в результате многолетних совместных исследований ИББР и селекционеров Карабалыкской СХОС и Карагандинской СХОС, на опытных полях обеих СХОС. Наиболее перспективными в условиях Карабалыкской СХОС себя показали линии «22-20-21» и «Л 7-15». Линия Нутанс 1368 подтвердила свой перспективный статус в полевых условиях Карагандинской СХОС и подана на государственные сортоиспытания в Государственную Комиссию по сортоиспытанию МСХ РК, как новый сорт ярового ячменя Улан.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 35 KASP маркерлері бойынша 20 перспективалы арпа линиялары мен ата-аналық форма коллекциясына генотиптеу жүргізілді және неғұрлым генетикалық біртекті үлгілерді анықтау мақсатында осы линиялар ішіндегі генетикалық алуантүрлілікке талдау жүргізілді. Полиморфты локустардың салыстырмалы түрде төмен деңгейлері бар линиялары бөлінді – Линия 2-19-35, ПГ 2019 2115 х 2650 (F7) және Медикум 1523, бұл линиялардың генетикалық біртектілігін көрсетеді. Қарабалық АШТС «2286 nutans /2/ 2115 pallidum х//2650 ricotense» популяциясының 200 линиясына шаруашылық-құнды белгілерімен байланысты 15 KASP маркерлер бойынша генотиптеу жүргізілді. Арпа коллекциясының 20 перспективалық линияларын және олардың ата-аналық формаларын генотиптеу нәтижелері бойынша өнімділік компоненттері бойынша ең перспективалы линия Қарағанды АШТС үшін Нутанс 1368, ал Қарабалық АШТС үшін Линия 2-19-35 линиясы болды. Сондай-ақ, ӨББИ және Қарабалық АШТС мен Қарағанды АШТС селекционерлерінің көп жылдық бірлескен зерттеулері нәтижесінде алынған арпа коллекцияларына екі АШТС тәжірибелік алқаптарында фенотиптеу жүргізілді. Қарабалық АШТС жағдайында өзін «22-20-21» және «Л 7-15» линиялары барынша перспективалы көрсетті. Нутанс 1368 линиясы Қарағанды АШТС далалық жағдайында өзінің перспективалық мәртебесін растады және ҚР АШМ сорттық сынау жөніндегі мемлекеттік комиссиясына Улан жаздық арпаның жаңа сорты ретінде мемлекеттік сорттық сынаққа берілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученные данные могут быть в дальнейшем использованы для быстрого поиска продуктивных образцов ярового ячменя в различных коллекциях и создания сортов, а также внедрены в селекционных программах.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Алынған мәліметтер кейіннен әртүрлі коллекциялардағы жаздық арпаның өнімді үлгілерін жылдам іздеу және сорттарды құру үшін пайдалануға, сонымен қатар селекциялық бағдарламаларға енгізілуі мүмкін.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Генетика, геномика и селекция растений.

Field of application (in Kazakh) : Генетика, геномика және өсімдіктер селекциясы.