The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являлся семенной материал лекарственных растений, полученные всходы и растения по вариантам криоконсервации, лекарственное растительное сырье.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны дәрілік өсімдіктердің тұқымдық материалы, криоконсервациялау барысына сәйкес алынған өскіндер мен өсімдіктер, дәрілік өсімдік шикізаты болды.

Aim of work (in Russian) : Цель работы - изучение методов и условий криоконсервации, последующей разморозки растительного материала и активации жизнеспособности семян перспективных лекарственных растений для разработки алгоритмов низкотемпературного замораживания и организации банка краткосрочного и долгосрочного хранения.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – төмен температурада мұздату алгоритмдерін әзірлеу, қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді сақтау банкін ұйымдастыру үшін өсімдік материалын криоконсервациялаудың, кейіннен ерітудің әдістері мен шарттарын зерделеу және перспективалы дәрілік өсімдіктер тұқымдарының өміршеңдігін белсендіру.

Методы исследования (на русском) : Криоконсервация, оценка всхожести семенного материала, предпосевная обработка, полевые исследования, анатомо-морфологические методы, сканирующая электронная микроскопия, статистическая обработка результатов

Методы исследования (на казахском) : Криоконсервациялау, тұқымның өнуін бағалау, себу алдындағы өңдеу, далалық зерттеу, анатомиялық-морфологиялық әдістер, сканерлік электронды микроскопия, нәтижелерді статистикалық өңдеу

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках реализации проекта разработаны методы криоконсервации семенного материала для более, чем 20 таксонов лекарственных растений с учетом видов тары, условий замораживания и оттаивания, применения криопротекторов, сортовой принадлежности и применения методов активации прорастания. Осуществлены исследования по влиянию замораживания в жидком азоте на анатомо-морфологическое строение проростков лекарственных растений, ультраструктуру поверхности семян. Определены типы физиологического покоя семян в зависимости от экологии вида, особенностей прорастания, сроков сбора. Проведена оценка показателей роста, урожайности и накопления биологически активных веществ в зависимости от условий криоконсервации. Определены особенности анатомического развития и выполнен сравнительный гистохимический анализ растений. Разработаны протоколы криоконсервации для 20 видов лекарственных растений, создан криобанк краткосрочного и долгосрочного хранения для 59 таксонов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба шеңберінде ыдыстардың түрлерін, мұздату және еріту шарттарын, әртүрлі криопротекторларды қолдануды, сорттық тиесілігін және физика-химиялық препараттарды қолдануды ескере отырып, 20-дан астам дәрілік өсімдіктер таксоны үшін тұқымдық материалды криоконсервациялау сұйық азотта сақтағаннан кейін өнуді белсендіру әдістері әзірленді. Дәрілік өсімдік өскіндерінің анатомиялық-морфологиялық құрылымына және тұқым бетінің ультрақұрылымына сұйық азотта мұздатудың әсері туралы зерттеулер жүргізілді. Түрдің экологиясына, өну ерекшеліктеріне, жинау мерзіміне байланысты тұқымның физиологиялық тыныштық күйлері анықталды. Криоконсервациялау жағдайларына байланысты өсу көрсеткіштеріне, өнімділігі мен биологиялық белсенді заттардың жинақталуына баға берілді. Анатомиялық даму ерекшеліктері анықталып, алынған өсімдік материалдарына салыстырмалы гистохимиялық талдау жасалды. Дәрілік өсімдіктердің 20 түрі үшін криоконсервациялау хаттамалары әзірленді, 59 таксон үшін қысқа және ұзақ мерзімді сақтауға арналған криобанк құрылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определены условия и алгоритм криоконсервации более, чем для 20 видов лекарственных растений, заложен криобанк краткосрочного и долгосрочного хранения для 40 таксонов. Разработаны 8 рекомендаций по криоконсервации семян лекарственных растений.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Дәрілік өсімдіктердің 20-дан астам түрі үшін криоконсервациялау шарттары мен алгоритмі анықталып, 40 таксон үшін қысқа және ұзақ мерзімді сақтауға арналған криобанк құрылды. Дәрілік өсімдіктердің тұқымдарын криоконсервациялау бойынша 8 ұсыныс әзірленді.

Level of implementation (in Russian) : Получено 8 актов внедрения на протоколы криоконсервации и рекомендации.

Level of implementation (in Kazakh) : Криоконсервациялау хаттамалары мен ұсыныстарын енгізу туралы 8 енгізу актісі алынды.

Efficiency (in Russian) : Итоги проекта позволяют организовывать эффективное хранение семян лекарственных растений и организовать криобанк длительного хранения.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның нәтижелері дәрілік өсімдіктердің тұқымдарын тиімді сақтауды ұйымдастыруға және ұзақ сақтау үшін криобанк ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : ботаника, интродукция растений, семеноводство

Field of application (in Kazakh) : ботаника, өсімдік интродукциясы, тұқым шаруашылығы