The object of research, development or design (in Russian) : светло-каштановые почвы, капельное орошение, посевы основных и промежуточных культур. Основные культуры: озимый ячмень, озимое тритикале, озимый рапс, совместный посев овса и гороха и совместный посев овса и люцерны. Промежуточные культуры: кукуруза на зерно, сорго на силос и кукуруза на силос.

The object of research, development or design (in Kazakh) : ашық-қоңыр топырақ, тамшылатып суғару, негізгі және аралық дақылдарды егу. Негізгі дақылдар: күздік арпа, күздік тритикале, күздік рапс қоспалы егістер сұлы және ас бұршақ, сұлы мен жоңышқа. Аралық дақылдар: дәндік жүгері, қонақ жүгері көк масса, жүгері көк масса.

Aim of work (in Russian) : Изучить биологические особенности нетрадиционных культур для орошаемых земель юга и юго-востока Казахстана и выявить наиболее пригодные культуры для основного и промежуточного посевов, разработать технологию их возделывания, обеспечивающей гарантированного получения двух урожаев культур в один год и составление зеленого конвейера.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстігі мен оңтүстік-шығысындағы суғармалы жерлер үшін жаңа дәстүрлі емес дақылдардың биологиялық ерекшеліктерін анықтап, негізгі және аралық дақылдардың оңтайлы түрлерін таңдап және олардың өсіру технологиясын әзірлеп, бір жылда екі өнім алуды қамтамасыз ететін технологияны ұсыну және жасыл (көк) конвейер құру.

Методы исследования (на русском) : полевой и лабораторный

Методы исследования (на казахском) : далалық және зертханалық

Obtained results and novelty (in Russian) : Оценка гидротермических условий юго-востока Казахстан, расчеты потребности сельскохозяйственных культур в сумме активных температур и фактические суммы положительных, активных температур и результаты полевых исследований показали, что в условиях Алматинской, Жетысуской, Жамбылской и Туркестанской областей при внедрении новых ресурсосберегающих технологии можно получать в год два урожая сельскохозяйственных культур. Совместный посев овса и гороха, посеянный рано весной, создает возможность получения высокого урожая зеленой массы в среднем 579 ц/га и промежуточный посев сорго на этом поле дает возможность получения 629 ц/га дополнительной зеленой массы. Озимое тритикале с ранней весны интенсивно растет и развивается и в фазу колошения накапливает 5490 грамма сырой и 2140 грамма сухой массы на площади 1 м2. Промежуточная культура – кукуруза, посеянная после уборки тритикале и рапса, проходит полную фазу развития и обеспечивает получение средней урожайности зерна 70,0 ц/га и способствует эффективному использованию орошаемых земель.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік-шығысының гидротермиялық жағдайларын талдау жасай отырып, ол аймақтың вегетация кезіндегі белсенді температурасының жиынтығын және өсімдіктердің керек ететін белсенді температураларын есептеп, жүргізілген танаптық тәжірибелердің нәтижелеріне сүйене отырып, жаңа қорүнемдейтін технологиялар енгізу арқылы Алматы, Жетісу, Жамбыл және Түркістан областарында жылына екі өнім алуға болатыны анықталды. Ерте көктемде сұлы мен ас бұршақ бірге себілген танабында көк балауса массасының орташа жоғары өнімін 579 ц/га алуға, аралық дақыл қонақ жүгерінің жақсы өсіп-жетіліп жоғары өнім 629 ц/га қосымша көк масса алуға болатыны дәлелденді. Күздік тритикале ерте көктемнен бастап қарқынды өседі және дамиды, масақтану фазасында 1 м2 алаңда 5490 грамм ылғал және 2140 грамм құрғақ масса алынды. Тритикалені және рапсты жинағаннан кейін себілген аралық дақыл жүгері барлық даму фазаларынан толық өтіп, жоғары орташа өнім 70,0 ц/га алуды және суғармалы жерлерді тиімді пайдалануды қамтамасыз етті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Эффективное использование орошаемых земель путем посева промежуточных культур повышает сбор кормовых единиц. На контрольном варианте общий сбор кормовых единиц составило 68,2 ц/га, а на вариантах с посевом промежуточных культур общий сбор кормовых единиц достигает от 188 до 276,3 ц/га. Проведенные экономические расчеты показали, что самый высокий условно чистый доход 248-250 тыс.тг/га и уровень рентабельности 97-98 % получены при посеве промежуточной культуры – кукуруза на зерно после уборки озимого тритикале и озимого рапса на зеленую массу. На основе правильного подбора культур и их урожайности, сбора кормовых единиц и примерных сроков посева и уборки изучаемых культур составлен зеленый конвейер для обеспечения животных от ранней весны до поздней осени зелеными кормами.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Аралық дақылдарды себу нәтижесінде суғармалы жерлер тиімді пайдаланылып малазықтық өлшемді жинауды көбейтеді. Бақылау нұсқасында 68,2 ц/га жалпы малазықтық өлшем жиналып, ал аралық дақылдар себілген нұсқаларда малазықтық өлшемнің жалпы жиынтығы 188-276,3 ц/га дейін жетті. Жүргізілген экономикалық есептеулер, күздік тритикалені, күздік рапсты көк массаға жинағаннан кейін дәнге себілген жүгері аралық дақылы нұсқасында ең жоғары таза пайда 248-250 мың тг/га алуға мүмкіндік туғызды және рентабельдік деңгейі 97-98% дәрежесіне жетті. Егілетін дақылдарды дұрыс таңдау, олардың өнімділігімен малазықтық бірліктерінің жиналуы және ұсынылған дақылдардың себу, жинау, мерзімдері негіздерінде малдарды ерте көктемнен күзге дейін көк (жасыл) массамен қамтамасыз ету үшін көк (жасыл) конвейер құрылды.

Level of implementation (in Russian) : Технология получения двух урожаев в один год на опытно-производственном стационаре научно-производственного, образовательного центра ТОО «Байсерке-Агро» внедрена на площади 3,0 га.

Level of implementation (in Kazakh) : "Байсерке-Агро" ЖШС ғылыми-өндірістік, білім беру орталығының тәжірибелік-өндірістік стационарында бір жылда екі өнім алу технологиясы 3,0 га жерге енгізілді.

Efficiency (in Russian) : Проведенные экономические расчеты показали, что самый высокий условно чистый доход 248-250 тыс.тг/га и уровень рентабельности 97-98% получены при посеве промежуточной культуры – кукурузы на зерно после уборки озимого тритикале и озимого рапса на зеленую массу. На основе правильного подбора культур и данных урожайности, сбора кормовых единиц и примерных сроков посева и уборки предлагаемых культур составлен зеленый конвейер, который рекомендуется для юго-востока Казахстана. Площади посевов этих культур рекомендуется определять в зависимости от вида и количества животных.

Efficiency (in Kazakh) : Жүргізілген экономикалық есептеулер, ең жоғары шартты таза табыс 248-250 мың тг/га және рентабельділік деңгейі 97-98% күздік тритикале мен күздік рапсты жинағаннан кейін егілген аралық дақыл жүгеріні дәнге егу кезінде алынғанын көрсетті. Егілетін дақылдарды дұрыс таңдау, олардың өнімділігі, малазықтық бірліктердің жиналуы және ұсынылған дақылдардың себу, жинау мерзімдері негіздерінде көк (жасыл) конвейер құрылды. Бұл конвейер Қазақстанның оңтүстік-шығыс өңірлеріне ұсынылады. Конвейер құрамындағы дақылдардың егістік көлемін малдардың түріне, санына қарай есептеу ұсынылады.

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство, фермерские и крестьянские хозяйства, сельскохозяйственные кооперативы и товарищества.

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы, фермерлік және шаруа қожалықтары, ауыл шаруашылық кооперативтері және серіктестіктері.