Inventory number IRN Number of state registration
0323РК00700 AP19680449-KC-23 0123РК00881
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 18972520 AP19680449
Name of work
Оценка качества перевода: научная и учебная сферы
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Жумабекова Айгуль Казкеновна
1
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
НАО "Казахский национальный педагогический университет имени Абая"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНПУ им.Абая"
Abstract

Тексты 5 учебников по филологии на английском/русском языке, и их переводы на казахский/русский язык: Оригиналы: 1) Frоmkіn V., Rоdmаn R., Hуаms N. Аn Іntrоduсtіоn Tо Lаnguаgе, – 10th ed. – Wаdswоrth: Сеngаgе Lеаrnіng, 2014. – 604 p.; 2) Тер-Минасова С.Г. Язык и межкультурная коммуникация. – М.: Cлово/Slovo, 2008. – 264 с.; 3) Janson T. The History of Languages. – Oxford University Press. – 2011. – 304 р.; 4) Pinker S. The Language Instinct. – Harper Perennial Modern Classics. – 2007. – 576 р.; 5) Ryan M. Literary Theory: A Practical Introduction, 3rd edition: Wiley-Blackwell. – 2017. - 304 р. Переводы: 1) Фpомкин В., Pодман P., Хайамс Н. Тіл біліміне кіpіспе. 10-бас. (ауд. М. Жаңабекова, Б. Мизамхан, Ұ. Ислямова). – Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018. – 608 б.; 2) Тер-Минасова С.Г. Тіл және мәдениетаралық коммуникация (ауд.: Х. Ордабекова, Ш. Бағиева. -Астана: Ұлттық аударма бюросы, 2018. - 317 б.; 3) Янсон Т. Тіл тарихы: кіріспе / [ауд. Ү. Кеңесбаева; жауапты шығ. Н. Қожабек]. – Астана: Ұлттық аударма бюросы, 2019. - 223 б.; 4) Пинкер С. Тіл – инстинкт [ауд.: Ш. Құрманбайұлы, С. Абдрасилов, С. Иманбердиева ; жауапты шығ. С. Үркінбаев]. - Астана: Ұлттық аударма бюросы, 2019. - 383 б. // Пинкер С.Язык как инстинкт: Пер. с англ. / Общ. ред. В. Д. Мазо. — М.: Едиториал УРСС, 2004. - 456 с.; 5) Райан М. Әдебиет теориясы [ауд.: Ә. Ахметов, Ә. Жапақ; жауапты шығ. Ә. Жүсіпова]. - 3-бас. -Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2019. - 291 б.

Филология бойынша 5 оқулықтың ағылшын/орыс тіліндегі мәтіндері және олардың қазақ/орыс тіліне аудармалары: Түпнұсқалары: 1) Frоmkіn V., Rоdmаn R., Hуаms N. Аn Іntrоduсtіоn Tо Lаnguаgе, – 10th ed. – Wаdswоrth: Сеngаgе Lеаrnіng, 2014. – 604 p.; 2) Тер-Минасова С.Г. Язык и межкультурная коммуникация. – М.: Cлово/Slovo, 2008. – 264 с.; 3) Janson T. The History of Languages. – Oxford University Press. – 2011. – 304 р.; 4) Pinker S. The Language Instinct. – Harper Perennial Modern Classics. – 2007. – 576 р.; 5) Ryan M. Literary Theory: A Practical Introduction, 3rd edition: Wiley-Blackwell. – 2017. - 304 р. Аудармалары: 1) Фpомкин В., Pодман P., Хайамс Н. Тіл біліміне кіpіспе. 10-бас. (ауд. М. Жаңабекова, Б. Мизамхан, Ұ. Ислямова). – Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018. – 608 б.; 2) Тер-Минасова С.Г. Тіл және мәдениетаралық коммуникация (ауд.: Х. Ордабекова, Ш. Бағиева. -Астана: Ұлттық аударма бюросы, 2018. - 317 б.; 3) Янсон Т. Тіл тарихы: кіріспе / [ауд. Ү. Кеңесбаева; жауапты шығ. Н. Қожабек]. – Астана: Ұлттық аударма бюросы, 2019. - 223 б.; 4) Пинкер С. Тіл – инстинкт [ауд.: Ш. Құрманбайұлы, С. Абдрасилов, С. Иманбердиева ; жауапты шығ. С. Үркінбаев]. - Астана: Ұлттық аударма бюросы, 2019. - 383 б. // Пинкер С. Язык как инстинкт: Пер. с англ. / Общ. ред. В. Д. Мазо. — М.: Едиториал УРСС, 2004. - 456 с.; 5) Райан М. Әдебиет теориясы [ауд.: Ә. Ахметов, Ә. Жапақ; жауапты шығ. Ә. Жүсіпова]. - 3-бас. -Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2019. - 291 б.

Разработать системный подход к оценке качества перевода в научной и учебной сфере на основе измеряемых критериев.

Өлшенетін критерийлер негізінде ғылыми және білім беру аясындағы аударма сапасын бағалаудың жүйелі тәсілін әзірлеу.

Общенаучные (анализ, синтез, обобщение) и частные методы лингвистических, социолингвистических (анкетный опрос. интервью), лингводидактических и переводческих исследований: межкультурный, дедуктивный, описательно-аналитический метод, методы сопоставления, оппозиций, трансформации, компонентного, статистического анализа, контент-анализа, обратного перевода.

Жалпы ғылыми (талдау, синтездеу, жалпылау) және жеке лингвистикалық, әлеуметтік-лингвистикалық (сауалнама, сұхбат) әдістер, лингводидактикалық және аудармашылық зерттеу әдістері: мәдениетаралық, дедуктивті, сипаттамалық-аналитикалық әдіс, салыстыру әдісі, оппозициялар, трансформациялар, компоненттік, статистикалық талдау, мазмұнды талдау, кері аударма әдістері

Разработан методологический базис исследования: проведен анализ современного состояния проблемы оценки качества перевода (ОКП) за рубежом и в Казахстане; сопоставлены международные и национальные стандарты, определяющие качество перевода; описан метаязык исследования (переводческая норма, ошибка, неточность, искажение, внутренняя ОКП, внешняя ОКП, критерии ОКП). Выработаны критерии и параметры внешней и внутренней оценки качества перевода применительно к учебному и научному переводу текстов гуманитарного профиля. Разработана и начата процедура внешней оценки качества перевода среди целевой аудитории; разработана и и начата процедура внутренней оценки качества научного перевода участниками проекта. Впервые нормативно-оценочные категории качества перевода описаны в русле методологии системного анализа. Начата разработка переводческой эрратологии (теории переводческих несоответствий) как нового научного направления в транслятологии Казахстана. Впервые в отечественном переводоведении разработана методология ОКП, основанная на системном подходе с учетом достижений в этой области ведущих исследовательских и прикладных центров.

Зерттеудің әдіснамалық базисі әзірленді: шетелде және Қазақстанда аударма сапасын бағалау (АСБ) проблемасының қазіргі жай-күйіне талдау жүргізілді; аударма сапасын айқындайтын халықаралық және ұлттық стандарттар салыстырылды; зерттеудің метатілі сипатталды (аударма нормасы, қате, дәлсіздік, бұрмалау, ішкі АСБ, сыртқы АСБ, АСБ критерийлері). Гуманитарлық бейіндегі мәтіндердің оқу және ғылыми аудармасына қатысты аударма сапасын сыртқы және ішкі бағалаудың критерийлері мен көрсеткіштері әзірленді. Арнайы аудитория арасында аударма сапасын сырттай бағалау процедурасы әзірленді және басталды; жоба орындаушылары ғылыми аударма сапасын ішкі бағалау процедурасын әзірледі және бастады. Алғаш рет аударма сапасының нормативтік-бағалау категориялары жүйелік талдау әдіснамасына сәйкес сипатталған. Қазақстанның аударматанудағы жаңа ғылыми бағыт ретінде аударма эрратологиясын (аударма сәйкессіздіктері теориясы) әзірлеу басталды. Отандық аудармада алғаш рет ірі зерттеу және қолданбалы орталықтардың осы саладағы жетістіктерін ескере отырып, жүйелік тәсілге негізделген АСБ әдістемесі жасалды.

нет

жоқ

нет

жоқ

Научный эффект состоит в уточнении концептуального аппарата переводоведения, получении нового исследовательского материала для общей теории, методологии и критики перевода, специальной теории научного перевода на материале казахского, русского и английского языков. Разработанная методология ОКП на государственном языке дает возможность проведения переводческой экспертизы, а также обучения с контролем качества учебного перевода по единым измеряемым критериям, что положительно повлияет на качество подготовки переводческих профессиональных кадров в РК.

Ғылыми әсері аударматанудың концептуалды аппаратын нақтылаудан, қазақ, орыс және ағылшын тілдерінің материалдары негізінде аударманың жалпы теориясы, әдіснамасы мен сынына, ғылыми аударманың арнайы теориясына жаңа зерттеу материалын алудан тұрады. Мемлекеттiк тiлдегi әзiрленген АСБ әдiстемесi аударма сараптама жүргiзуге, сондай-ақ бiрыңғай өлшенетін критерийлер бойынша оқу аудармасының сапасын бақылаумен оқытуға мүмкiндiк бередi, бұл Қазақстан Республикасында аудармашы мамандарды даярлау сапасына оң әсерін тигізеді.

Переводоведение, а также смежные с ним области: лингводидактика, лингвокультурология, лингвопрагматика, лексикография, социолингвистика; учебный процесс казахстанских вузов, а также производственный процесс переводческих бюро и компаний.

Аударматану, сондай-ақ онымен байланысты салалар: лингводидактика, лингвомәдениеттану, лингвопрагматика, лексикография, әлеуметтік лингвистика; қазақстандық жоғары оқу орындарының оқу процесі, сондай-ақ аударма бюролары мен компанияларының өндірістік процесі.

UDC indices
81’25
International classifier codes
16.31.41;
Key words in Russian
оценка качества перевода; научная сфера; учебная сфера; переводоведение; английский язык; казахский язык; русский язык;
Key words in Kazakh
аударма сапасын бағалау; ғылыми сала; оқу саласы; аударматану; ағылшын тілі; қазақ тілі; орыс тілі;
Head of the organization Тілеп Болат Анапияұлы /
Head of work Жумабекова Айгуль Казкеновна Доктор филологических наук / профессор