The object of research, development or design (in Russian) : Ди- и трех-нуклонные ассоциации в атомных ядрах

The object of research, development or design (in Kazakh) : Атом ядроларындағы ди- және үш нуклонды ассоциациялар

Aim of work (in Russian) : Целью Проекта является исследование изменений спектров ядерных систем за счет парных и трехчастичных нуклонных ассоциаций в реалистическом случае, когда длина парного рассеяния значительно превышает радиус действия парных сил.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты жұптық шашырау ұзындығы жұптық күштердің әсер ету радиусынан едәуір асатын нақты жағдайда жұптық және үш бөліктен тұратын нуклондық қауымдастықтар есебінен ядролық жүйелер спектрінің өзгеруін зерттеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Теоретические методы задачи трех тел

Методы исследования (на казахском) : Үш дене есебінің теориялық әдістері

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты и новизна: Найдены условия существования динуклона с изотопическим спином 0 и 1 в ядерной материи. Определены энергии спаривания нуклонов с изотопическим спином 1 не используя никаких подгоночных параметров. Показана, что энергия спаривания с изотопическим спином 0 зависит от движения центра масс пары и может быть описана с привлечением одного параметра, определяющего энергию движения центра инерции пары. Расчеты сравнены с экспериментальными значениями спаривания для примерно 600 атомных ядер. Получено хорошее согласие для четно-четных ядер. Показано, что энергия спаривания нуклонов в четно-нечетных ядер примерно в полтора раза меньше энергии спаривания нуклонов в четно-четных ядрах. Получено спектральное уравнение для трех частиц, связанных точечным взаимодействием во внешнем осцилляторном поле, анализ которого показывает, что для трех нуклонов в ядре эффект Ефимова наблюдаться не может в принципе, а вот спектр, отвечающий теореме Томаса может наблюдаться при некотором условии на парное взаимодействие. Все результаты отвечают критерию: впервые в мире. Результаты Проекта доложены на международной конференции, опубликованы в трех индексированных (по Scopus и по WoS) журналах, один из которых имеет квартиль Q1 по WoS, удовлетворяя условиям успешного завершения проекта.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ядролық затта изотоптық спиндері 0 және 1 болатын динуклонның болу шарттары табылды. Изотоптық спин 1 болатын нуклондардың жұптасу энергиялары ешқандай сәйкестік параметрлерін қолданбай анықталды. Изотоптық спинмен жұптасу энергиясы 0 жұптың массалар центрінің қозғалысына тәуелді және жұптың инерция центрінің қозғалыс энергиясын анықтайтын бір параметр арқылы сипатталуы мүмкін екендігі көрсетілген. Есептеулер шамамен 600 атом ядросы үшін тәжірибелік жұптау мәндерімен салыстырылады. Жақсы келісім жұп-жұп ядролар үшін алынады. Жұп тақ ядролардағы нуклондардың жұптасу энергиясы жұп-жұп ядролардағы нуклондардың жұптасу энергиясынан шамамен бір жарым есе аз екені көрсетілген. Сыртқы тербелмелі өрісте нүктелік әрекеттесу арқылы қосылған үш бөлшек үшін спектрлік теңдеу алынды, оның талдауы ядродағы үш нуклон үшін Ефимов эффектісін принципті түрде байқауға болмайтынын көрсетеді, бірақ Томас теоремасына сәйкес спектр мүмкін. жұптың өзара әрекеттесуінде қандай да бір жағдайда байқалуы мүмкін. Барлық нәтижелер критерийге сәйкес келеді: әлемде бірінші. Жобаның нәтижелері ядролық, атомдық және шағын денелердің теориялық физикасында қолданылуы мүмкін. Жобаны зерттеудің экономикалық тиімділігі Жоба тақырыбын әзірлеудің келесі кезеңдерінде ғана анықталуы мүмкін. Жобаның нәтижелері үш индекстелген (Scopus және WoS) журналдарда жарияланған халықаралық конференцияда баяндалды, олардың біреуі жобаны сәтті аяқтау шарттарын қанағаттандыратын WoS үшін Q1-квартильге ие.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Средняя энергия динейтронных ассоциаций за счет парных ядерных сил оказалась равной 0.217 ± 0.013 энергии ядерного кванта (эксперимент 0.248 ± 0.005), а энергия дипротонных ассоциаций: 0.234 ± 0.013 энергии ядерного кванта (эксперимент 0.232 ± 0.004).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ядролық жұп күштердің әсерінен динейтрондық ассоциациялардың орташа энергиясы ядролық кванттық энергияның 0,217 ± 0,013 (тәжірибе 0,248 ± 0,005), ал дипротондық ассоциациялардың энергиясы 0,234 ± 0,013 квант энергиясы болды. эксперимент 0,232 ± 0,004).

Level of implementation (in Russian) : На настоящем этапе исследований внедрения не предполагаются

Level of implementation (in Kazakh) : Бұл кезеңде енгізу бойынша зерттеулер күтілмейді

Efficiency (in Russian) : На настоящем этапе исследований эффективность внедрения не может быть оценена

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеудің қазіргі кезеңінде енгізудің тиімділігін бағалау мүмкін емес

Field of application (in Russian) : Теоретическая физика малого числа тел, ядерная физика

Field of application (in Kazakh) : Аз денелердің теориялық физикасы, ядролық физика