The object of research, development or design (in Russian) : В ходе реализации проекта ставятся следующие задачи: 1) подготовка звуковых данных БПЛА, особенно данных о подозрительных дронах, которые можно распознать с помощью машинного обучения; 2) Разработка платформы для взлома радиочастот или стандартов радиочастот БПЛА, выполняемых с помощью программно-определяемой радиосвязи (SDR); 3) Разработка «датчика обнаружения подозрительных дронов», который может работать в режиме реального времени с акустическим датчиком и SDR.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру барысында келесі тапсырмалар қойылады: 1) Машиналық оқыту арқылы тануға жетерліктей дрон ұшуының дыбыстық деректерін, әсіресе күдікті дрондар деректерін жинау; 2) Software-Defined Radio (SDR) әдісімен орындалатын дрон радиожиіліктерін немесе RF стандарттарын тануға арналған платформа әзірлеу; 3) Акустикалық сенсор мен SDR арқылы нақты уақытта жұмыс жасайтын “күдікті дронды тану сенсорын” құрастыру.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта — разработка системы обнаружения подозрительных дронов в режиме реального времени на основе использования алгоритмов глубокого обучения для отображения частот дронов, полученных с помощью радиоприемников SDR и акустических датчиков.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – SDR радиоқабылдағышы және акустикалық сенсорлардың көмегімен алынған дрон жиіліктерінің көріністеріне Deep Learning алгоритмдерін пайдалану негізінде күдікті дрондарды анықтайтын және нақты уақыт режимінде жұмыс жасайтын жүйені әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Используемые методы: 1) метод обработки звука KAPRE; 2) Методы глубокого обучения: в том числе вычислительные ячейки RNN 3) метод SDR

Методы исследования (на казахском) : Қолданылған әдістер: 1) KAPRE дыбысты өңдеу әдісі; 2) Deep learning тәсілдері: оның ішінде RNN есептеу ұяшықтары 3) SDR әдісі

Obtained results and novelty (in Russian) : Итоги за 2023 год: I. HackRF One и другие устройства метода SDR были протестированы для задачи обнаружения подозрительных дронов с программной поддержкой. II. Разработан акустический датчик для распознавания звуков дронов. III. Опубликована журнальная статья о результатах обработки методом акустического датчика. IV. Получена учёная степень доктора философии PhD.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2023 жылға алынған нәтижелер: I. SDR әдісінің HackRF One және өзге де құрылғыларын дрон тану мәселесінде қолдануға бағдарламалық қолдау түрімен бірге күдікті дрон тану тапсырмасына тексеріп зерттелді. II. дрон дыбысын тануға арналған акустикалық сенсор өңделді. III. акустикалық сенсор әдісін өңдеу нәтижесіне журнал мақаласы жарияланды. IV. PhD академиялық дәрежесі алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект может быть реализован двумя способами: 1) в виртуальной форме на базе интернет-ресурса и персонального компьютера или ноутбука; 2) На базе микроконтроллера и необходимых для него периферийных устройств. В обоих способах реализации проекта обнаружения БПЛА он более доступен по цене, чем готовые системы.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба екі жолмен жүзеге асыруға жарамды: 1) интернет-ресурс және дербес компьютер немесе ноутбук негізінде виртуалды нысанда; 2) Микроконтроллер және оған қажетті перифериялық құрылғылар негізінде. ҰАО анықтау жобасын іске асырудың екі әдісінде де ол дайын жүйелерге қарағанда бағасы бойынша қолжетімді.

Level of implementation (in Russian) : В 2023 году реализация проекта не рассматривалась.

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаны енгізу 2023 жылы қарастырылмады.

Efficiency (in Russian) : Проект более эффективен с точки зрения обнаружения дронов, чем традиционные методы. Это связано с тем, что это делается в режиме реального времени и связывается с любой станцией управления дроном по радиочастоте. Метод SDR эффективен для радиочастотного обнаружения.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба дәстүрлі әдістерге қарағанда дронды анықтау тұрғысынан тиімдірек. Себебі ол нақты уақыт режимінде жасалады және радиожиілік арқылы кез келген дронды басқару станциясымен байланысады. SDR әдісі РЖ анықтау үшін тиімді.

Field of application (in Russian) : Национальная безопасность; Для организаций, которым требуются продукты искусственного интеллекта

Field of application (in Kazakh) : Ұлттық қауіпсіздік, Жасанды Интеллект өнімдері талап етілетін жерлерге