The object of research, development or design (in Russian) : расширение возможностей приводов по обеспечению оптимальных режимов добычи нефти с минимальным энергопотреблением; использование современных методов энергоэффективного управления на базе цифровых устройств.

The object of research, development or design (in Kazakh) : ең аз энергия тұтынумен мұнай өндірудің оңтайлы режимдерін қамтамасыз ету бойынша жетектердің мүмкіндіктерін кеңейту; цифрлық құрылғылар негізінде энергияны тиімді басқарудың заманауи әдістерін пайдалану.

Aim of work (in Russian) : Разработать комплекс теоретических и практических рекомендаций по повышению энергоэффективности и ресурсосбережению в энергетике и машиностроении для промышленности Казахстана, а также провести модернизацию казахстанской солнечной энергетики на основе современных полупроводниковых материалов и технологий

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстан өнеркәсібі үшін энергетика мен машина жасауда энергия тиімділігі мен ресурс үнемдеуді арттыру бойынша теориялық және практикалық ұсынымдар кешенін әзірлеу, сондай-ақ қазіргі заманғы жартылай өткізгіш материалдар мен технологиялар негізінде қазақстандық күн энергетикасын жаңғыртуды жүргізу

Методы исследования (на русском) : В процессе исследований предполагается рассмотрение особенностей воздействия цикличности характера на штанговые глубинные насосы и выявления технических узлов установки с наибольшей долей потерь, а также предусматривается анализ практичности использования сбалансированности установки в целом определяющей эффект снижения энергопотребления, способа определения оптимальной скорости и косвенного метода определения параметров полированного штока, исключающего использование датчиков. Методологическая основа будет определяться следующим образом: Для определения степени сбалансированности будет предусмотрен метод оценки угла сбалансированности. Угол сбалансированности будет определяться путем соотношения потребляемых активных мощностей dP/dt в режимах спуска и подъема полированного штока штангового глубинного насоса. В свою очередь, использование электрических параметров исключит какие-либо запаздывания, связанные с инерционностью системы.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу процесінде штангалық тереңдік сорғыларына мінездің циклдік әсерінің ерекшеліктерін қарастыру және шығындардың ең көп үлесі бар қондырғының техникалық тораптарын анықтау көзделеді, сондай-ақ энергия тұтынуды төмендету әсерін тұтастай айқындайтын қондырғының теңгерімділігін пайдаланудың практикалығын, Оңтайлы жылдамдықты анықтау тәсілін және датчиктерді пайдалануды болдырмайтын жылтыратылған өзектің параметрлерін анықтаудың жанама әдісін талдау көзделеді. Әдістемелік негіз келесідей анықталады: Тепе-теңдік дәрежесін анықтау үшін тепе-теңдік бұрышын бағалау әдісі қарастырылады. Тепе-теңдік бұрышы штангалық тереңдік сорғысының жылтыратылған өзегін түсіру және көтеру режимдерінде тұтынылатын белсенді DP/dt қуаттарының арақатынасы арқылы анықталады. Өз кезегінде, электр параметрлерін пайдалану жүйенің инерциясымен байланысты кез-келген кідірістерді болдырмайды.

Obtained results and novelty (in Russian) : составлен перечень наилучших доступных технологии с учетом экономической состоятельности инвестиций в энергосберегающие проекты. В целях повышения энергоэффективности производства, предлагается использования энергии отходящих газов и паров металлургических агрегатов для других технологических процессов, например, для сушки и обогрева материалов. Новизной исследования является разработка научно-практических рекомендаций, обеспечивающих энергосбережение в горно-металлургическом и нефтегазовом секторе. Cоздана методика проектирования цифрового двойника инновационного редуктора для оборудования горнодобывающей промышленности. Отработаны экспериментальные методики изготовления электродов для электрохимических конденсаторов с использование различных материалов токоподводящих контактов, высокодисперсных материалов, различных электролитов (щелочные, кислотные), отработаны экспериментальные методики изготовления электродов электрохимических конденсаторов и определения их параметров в трехэлектродной схеме измерения, отлажены методы сбора конструкций конденсаторов, оптимизации параметров электродов и определения характеристик конденсаторов в двухэлектродной схеме в зависимости от методов изготовления и состава электродов. Выбран и обоснован метод спрей-пиролиза для осаждения тонких пленок оксида цинка легированных. Разработан технологический процесс синтеза пленок оксида цинка, легированного ионами европия на подложках из стекла.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : энергия үнемдейтін жобаларға инвестициялардың экономикалық тұрақтылығын ескере отырып, ең үздік қолжетімді технологиялар тізбесі жасалды. Өндірістің энергия тиімділігін арттыру мақсатында басқа технологиялық процестер үшін, мысалы, материалдарды кептіру және жылыту үшін қалдық газдар мен металлургиялық агрегаттар буларының энергиясын пайдалану ұсынылады. Зерттеудің жаңалығы тау-кен-металлургия және мұнай-газ секторында энергия үнемдеуді қамтамасыз ететін ғылыми-практикалық ұсынымдар әзірлеу болып табылады. Тау-кен өнеркәсібінің жабдықтары үшін инновациялық редуктордың цифрлық егізін жобалау әдістемесі жасалды.Электрохимиялық конденсаторларға арналған электродтарды дайындаудың тәжірибелік әдістері ток өткізгіш контактілердің әртүрлі материалдарын, жоғары дисперсті материалдарды, әртүрлі электролиттерді (сілтілі, қышқыл) пайдалана отырып пысықталды, электрохимиялық конденсаторлардың электродтарын дайындаудың және олардың параметрлерін үш электродты өлшеу схемасында анықтаудың эксперименттік әдістемелері пысықталды, конденсаторлардың конструкцияларын жинау әдістері жолға қойылды, электродтардың параметрлерін оңтайландыру және электродтарды өндіру әдістері мен құрамына байланысты екі электродты схемада конденсаторлардың сипаттамаларын анықтау. Легирленген мырыш оксидінің жұқа қабықшаларын тұндыру үшін спрей-пиролиз әдісі таңдалды және негізделген. Шыны субстраттарда еуропий иондарымен легирленген мырыш оксидінің пленкаларын синтездеудің технологиялық процесі жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : бездатчиковая система управления ШГН с улучшенными показателями энергопотребления на основе метода угла сбалансированности установки в пределах 0,8-1; впервые будет предложен метод косвенного определения момента и линейного перемещения полированного штока для формирования динамограмм, исключающей в свою очередь, использование каких либо основных датчиков; впервые будет практическая апробация системы определения оптимальной скорости с использованием «нейронных сетей» с акцентом на цикличность нагрузки. Бездатчиковая энергоэффективная система управления ШГН на базе интеллектуального алгоритма позволит заметно снизить стоимостные показатели целой установки, исключить обслуживание датчиков и снизить энергопотребление на 15-20%. Инновационный редуктор имеет зацепление с винтовыми зубьями, профили которых в торцовых сечениях образованы дугами окружностей на ведущем колесе и участками циклоидальных кривых на ведомом колеса. Зацепление имеет непрерывную линию контакта с выпукло-вогнутым и вогнуто-выпуклым профилями контактирующих зубьев, что повышает нагрузочную способность передачи Новое зацепление- обеспечивает широкий диапазон передаточных отношений, высокую нагрузочную способность при минимальной величине относительной массы. Это позволяет увеличить передаваемую мощность в тех же габаритах, или резко уменьшить вес и габариты передачи.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 0,8-1 шегінде қондырғының тепе-теңдік бұрышы әдісі негізінде энергия тұтыну көрсеткіштері жақсартылған мГн сенсорсыз басқару жүйесі; алғаш рет динамограммаларды қалыптастыру үшін жылтыратылған өзектің моментін және сызықтық қозғалысын жанама анықтау әдісі ұсынылады, бұл өз кезегінде кез келген негізгі датчиктерді пайдалануды болдырмайды; алғаш рет "нейрондық желілерді" пайдалана отырып, Оңтайлы жылдамдықты анықтау жүйесін практикалық сынақтан өткізу болады"жүктеме цикліне баса назар аудара отырып. Интеллектуалды алгоритм негізінде датчиксіз энергияны үнемдейтін мГн басқару жүйесі бүкіл қондырғының құнын айтарлықтай төмендетуге, датчиктерге қызмет көрсетуді болдырмауға және қуат тұтынуды 15-20% төмендетуге мүмкіндік береді. Негізгі конструктивті және техникалық экономикалық көрсеткіштер (орыс тілінде) инновациялық редуктор бұрандалы тістермен байланысқа ие, олардың профильдері жетекші доңғалақтағы шеңберлердің доғаларымен және дөңгелектің жетегіндегі циклоидтық қисықтардың бөліктерімен пайда болады. Ілінісу тістердің дөңес-ойыс және ойыс-дөңес профильдерімен үздіксіз байланыс сызығына ие, бұл берілістің жүктеме қабілетін арттырады жаңа ілінісу - беріліс қатынастарының кең ауқымын, салыстырмалы массаның минималды шамасында жоғары жүктеме қабілетін қамтамасыз етеді. Бұл бірдей өлшемдерде берілетін қуатты арттыруға немесе беріліс салмағы мен өлшемдерін күрт азайтуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : предлагаемая технология находится на стадии экспериментальных исследований, после завершения теоретического и методического обоснования будет рекомендована к внедрению/ На оснвании результатов исследования оформляется заявка на изобретения по энергосберегающей технологии в металлургическом производстве.

Level of implementation (in Kazakh) : ұсынылған технология эксперименттік зерттеулер сатысында, теориялық және әдістемелік негіздеме аяқталғаннан кейін енгізуге ұсынылатын болады. Зерттеу нәтижелері негізінде металлургия өндірісіндегі энергия үнемдеу технологиясы бойынша өнертабыстарға өтінім ресімделеді.

Efficiency (in Russian) : Предложенные меры позволят получить долгосрочный эффект от инвестируемого капитала в энергосберегающие проекты. Результаты исследований по проекту позволят оказать существенное влияние на развитие экономики Республики Казахстан, расширение существующих и появление новых рынков, создание заделов для точек роста Индустрии 4.0.

Efficiency (in Kazakh) : Ұсынылған шаралар энергия үнемдейтін жобаларға инвестицияланатын капиталдың ұзақ мерзімді әсерін алуға мүмкіндік береді. Жоба бойынша зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасы экономикасының дамуына, қолданыстағы нарықтардың кеңеюіне және пайда болуына, Индустрия 4.0 өсу нүктелері үшін негіздер құруға елеулі әсер етуге мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : предприятия горно-добывающей и нефтегазовой промышленности Казахстана и другие энергонапряженные отрасли

Field of application (in Kazakh) : Қазақстанның тау кен және мұнай газ өнеркәсібі кәсіпорындары және басқа да энергиямен тығыз байланысты салалар